Grootste talent in de wetenschap is een jurist
Neurenberg - Amsterdam
15
Ben Feringa
kreeg in
oktober de
Nobelprijs voor
scheikunde. „Ik
kwam terecht in
een wereld die ik
niet kende."
INTERVIEW NOBELPRIJSWINNAAR BEN FERINGA
Als ik in de trein
zit, wordt er
om de haverklap
om een self ie
gevraagd
Het applaus is
luid, enthou
siast en lijkt
bijna niette
stoppen. Het is
de middag van
6 oktober en
scheikundige Ben Feringa heeft
zojuist vernomen dat hij de No
belprijs voor scheikunde heeft ge
wonnen, voor de ontwikkeling
van moleculaire machines.
Vanuit zijn lab op de bètafacul
teit van de Universiteit Groningen
probeert hij zich een weg te banen
langs honderden enthousiaste
medewerkers en studenten op
weg naar een collegezaal, waar hij
een minutenlange ovatie in ont
vangst zal nemen. Iedereen deelt
mee in de vreugde: van burge
meester Peter den Oudsten tot
rector magnificus Elmer Sterken
en van zijn vrouw Betty Feringa
tot decaan Jasper Knoester.
We zijn nu ruim een halfjaar ver
der en volgens Feringa is het 'busy
as always'. Hij is net terug uit
Spanje, waar hij een voordracht
heeft gehouden voor zevenhon
derd studenten en vanmiddag
wachten vierhonderd boven-
bouwleerlingen van de plaatselijke
middelbare school.
„Het is leuk en eervol, maar er
komt wel ontzettend veel op me
af", zegt hij. „Natuurlijk hield ik
ook lezingen en colleges voor het
winnen van de Nobelprijs, maar
nu lijkt het alsof iedereen iets wil.
Van de plaatselijke politiek, een
medisch congres, een club van on
dernemers tot de Rotary Club. Ik
kan natuurlijk niet overal op in
gaan, maar de wetenschappelijke
activiteiten en de aan het onder
wijs gerelateerde zaken krijgen na
tuurlijk voorrang."
„Ik ben in een wereld terechtgeko
men die ik voorheen niet kende.
De aandacht, trots en de manier
waarop mensen meeleven, dat is
ongekend. Als ik nu ergens kom
spreken of als ik zit te werken in
de trein, wordt er om de haverklap
om een selfie gevraagd. Dat is na
tuurlijk leuk, maar ik moest er ook
aan wennen. Ik hoef niet zo nodig
in de belangstelling te staan."
„De mensen van de Kenniscoali
tie, de samenstellers van de Natio
nale Wetenschapsagenda, hebben
een plan neergelegd bij de minis
ter en ze is op de hoogte. En nu is
het afwachten tot er een nieuw ka
binet is geformeerd. Maar die
nieuwe regering zal lef en durf
moeten tonen en ik betwijfel of ze
dat zullen doen. Natuurlijk is het
goed dat de Nationale Weten
schapsagenda bepaald onderzoek
met 20 miljoen euro financiert.
Maar dat is een druppel op een
gloeiende plaat. We staan aan de
vooravond van een nieuwe indu
striële revolutie. Qua duurzame
ontwikkeling en energieverbruik
worden we geconfronteerd met
enorme uitdagingen. Dan is een
windmolenpark best leuk, maar
absoluut niet voldoende."
„We moeten veel meer durf tonen
en een drastische stap zetten, an
ders zie ik onze toekomst somber
in. Een voormalig promovendus
van me werkt nu als hoogleraar in
China. Ze hebben daar betere la
boratoria, de apparatuur is daar ge
avanceerder en jonge mensen
worden daar veel meer uitgedaagd.
We lopen nu al achter en als er
niets gebeurt, lopen we over tien
jaar helemaal niet meer mee in de
kopgroep."
„Er is nu veel meer competitie in
vergelijking met de tijd dat ik be
gon. Heel veel wetenschappers
strijden om dezelfde beurzen.
Daarnaast wordt er veel meer tijd
besteed aan wat ik het verant
woordingscircuit noem en aan de
administratie. Wat ik belangrijk
vind is dat jonge wetenschappers
voldoende tijd krijgen om na te
denken en zo tot originele ideeën
komen."
„Volg je droom en maak het jezelf
niet te gemakkelijk. Het is belang
rijk dat mensen zelf ontdekken
waar ze energie van krijgen. Als je
dat eenmaal weet, moet je ook de
grenzen opzoeken van wat je kunt.
Dan moet je je niet meer laten af
leiden en je intuïtie blijven volgen.
Dan kan je het ver schoppen in de
wetenschap."
Kras.nl/91188 of bel 0900-96977ocPg
maandag 26 juni 2017
'Nu komt het aan op lef
Jim Jansen
Amsterdam/Groningen
—Ben Feringa
Ben Feringa:
,We staan aan
de vooravond
van een nieuwe
industriële revo
lutie." FOTO SIESE
VEENS 1 HA/ANP
Wat is voor u de grootste veran
dering geweest?
Daags na het bekendmaken van
de prijs pleitte u voor 1 miljard
euro voor fundamenteel onder
zoek. Hoe staat het daar mee?
U heeft afgelopen donderdag
gesproken bij de bekendmaking
van het New Scientist Weten
schapstalent 2017. Gaan we in
Nederland goed met onze talen
ten om?
AMSTERDAM Bastiaan
Rijpkema, jurist en
rechtsfilosoof aan de
Universiteit Leiden, is af
gelopen donderdag uit
geroepen tot New
Scientist Wetenschaps
talent 2017. Hij kreeg de
prijs uit handen van Ben
Feringa. Rijpkema (1987)
onderzoekt in hoeverre
een democratie zich
mag weren tegen anti
democratische invloe
den. Daarvoor bestu
deert hij onder meer de
opkomst van extreem
rechts in Duitsland, de
constitutionele hervor
mingen in Turkije en de
verkiezing van Donald
Trump in de VS. Volgens
Rijpkema kan een de
mocratie haar eigen on
dergang inleiden. Er
kunnen mechanismen in
het systeem worden in
gebouwd om dit te voor
komen. Dit heeft echter
gevolgen voor de vrij
heid van meningsuiting
en voor het kiesrecht.
Is het voor jonge wetenschap
pers in Nederland anders dan
30 jaar geleden, toen u begon?
Wat wilt u deze mensen mee
geven?
I X.
n.'
><vrk*v -»*
Boek nu uw luxe riviercruise per MS Belvedere**** bij Kras! Vaar deze zomer
compleet verzorgd mee langs prachtige Duitse heuvellandschappen.
Incl. busreis naar Neurenberg per comfortabele touringcar
Naar o.a. Bamberg, Würzburg, Marktheidenfeld en Keulen
Vertrek: alléén 24 juli - boek nu de laatste plaatsen!
3'® Prijzen p.p. o.b.v. 2 personen excl. reserveringskosten en Calamiteitenfonds
