05.20
23.30
KORT
MARIEKE ZOEKT HET UIT
Marieke Buijs haalt cle wetenschap dichtbij
Schoon koud
Apenkusje
I too in ma rf ci'
magazine 25
andaag hebben
we maar liefst 16
uur en 44 minu
ten daglicht. Dat
heeft effect op
ons lichaam en brein en kan
het moeilijk maken om in
slaap te komen.
In de loop van honderden
miljoenen jaren evolutie
zijn mensen zo ontwikkeld
dat ze optimaal in staat zijn
om bij daglicht op mam
moets te jagen, met de kin
deren naar de speeltuin te
gaan of de boekhouding te
doen. Activiteiten waar we
in de donkere nacht van
herstellen, slapend in een
veilige grot of bed. Inzicht
in de relatie tussen daglicht
en de biologische klok kan
helpen om de korte nachten
toch zo goed mogelijk te
benutten.
Slaapdrang
Hoe goed je slaapt, hangt af
van het samenspel van drie
ingesleten hersenmecha-
nismen. Ten eerste de
slaapdruk. Hoogleraar
neuro-endocrinologie
Andries Kalsbeek: „Vanaf
het moment dat je wakker
wordt, bouwt zich in het
brein in de loop van uren
gestaag een signaalstof op
die slaapdrang veroorzaakt."
Tegelijk zijn er twee andere
systemen in de weer om
juist niet aan die slaapdruk
toe te geven. Allereerst geeft
de biologische klok, een
klein hersengebied achter
de neusbrug, in waakstand
continu een seintje af aan
het brein: blijf wakker en
alert! Tot de biologische
klok de slaapswitch omzet
en het waaksignaal weg
valt. Daar doorheen speelt
ook het hormoon melato-
nine een rol. Wanneer het
donker wordt stijgt de hoe
veelheid melatonine in het
bloed en dat zorgt voor een
slaperig gevoel.
Kalsbeek: „Je slaapt het
best als deze drie systemen
op elkaar zijn afgestemd.
Dus als je naar bed gaat
wanneer de opgebouwde
slaapdruk piekt, het donker
ZOEK NA HET
OPSTAAN EEN
FLINKE STOOT
DAGLICHT OP
is en je biologische klok de
slaapswitch omzet."
Je kunt het lichaam een
handje helpen om die sys
temen in harmonie te krij
gen. Het ritme van onze
biologische klok is namelijk
niet precies 24 uur, zoals
het ritme van de aarde die
om z'n as draait. Het bio
ritme van de meeste men
sen duurt iets langer, zo'n
24 uur en een kwartier.
Om de biologische klok
met het aardse ritme in de
pas te houden, moet je
hem dus dagelijks reset-
ten, vertellen dat de dag
is begonnen. De beste
manier: 's ochtends bij het
opstaan een flinke stoot
daglicht opzoeken, door
bijvoorbeeld buiten te
ontbijten of de hond uit
te laten.
's Avonds zorgt de late
zonsondergang er juist
voor dat de hoeveelheid
melatonine in ons bloed
niet genoeg stijgt om in de
slaapstand te komen. Wil
je om 11 uur inslapen, ga
dan rond half tien naar
binnen en wees daar
spaarzaam met kunstlicht.
Lig je toch wakker? Troost
je dan met de gedachte dat
de nachten sinds woens
dag weer lengen.
weten
1$
In welk land leven mensen het langst?
t S0!jjod 0U|0|>|
ui 'u0pf!|jBBiu 0piuocns06 us u0;u0ojB 's|a 100A
U0J0 sjauuBdBf Ioj 0>(fu6uB|0q uso u0}uoomo6}00
U0|0ds >j(!|u(!qosjBB/v\ ■0!}BS!UE6josp!0qpuoz06p|0j0/v\
op pojnoaq oz 'p|0pp|W06 jbb[ z'gg jaw 'UEdBp u|
Koud water verwijdert
bij het handen wassen
net zo veel bacteriën
als warm water. Dat
concluderen Ameri
kaanse voedingswe
tenschappers nadat ze
de handen van proef
personen besmeurden
met grote hoeveelhe
den van een onschul
dige bacteriesoort. Of
het waswater 16,26 of
38 graden was, maakte
geen verschil.
Mensen zijn slecht
in het lezen van de
lichaamstaal van apen,
blijkt uit Amerikaans
onderzoek. Tekenen
van agressie interpre
teerden mensen als
glimlach of handkusje.
Dat zou weieens de
reden kunnen zijn dat
toeristen die wilde
apen naderen, worden
gebeten.
De boommarterjongen
van dit voorjaar zijn in
de fase dat ze vaker
hun nest verlaten, om
het jagen en klimmen
te oefenen. Als wande
laar heb je dus meer
kans een jonge boom
marter of marterfamilie
te spotten, meldt de
zoogdiervereniging.
De zon kwam van
daag op om 05:20
en gaat onder om
22:04.
21
De kortste dag is
op 21 december,
dan komt de zon
op om 08.48 en
gaat onder om
16.29, dan duurt de
dag slechts 7 uur
en 41 minuten.
Nederlanders
slapen gemiddeld
7 uur en 20 minu
ten. Dus om 23.30
naar bed, 10 minu
ten later in slaap en
om 7 uur weer op.
