II
14 WEE
De Zeeuwse striptekenaar Ben Vranken schept
genoegen in een wereld vol dood en verval. „Je
ziet toch elke dag mensen die in de blubber
rondscharrelen."
PORTRET BEN VRANKENA
Ikvind het nu
eenmaal leuker om
een ruïne te
tekenen dan een
premie-A-woning
Je zag de lijken drie
lagen dik liggen.
Ze reden er walsen
met pinnen
overheen om de
overlevenden af te
maken
Het was een feestje,
de boekpresentatie
afgelopen zondag
in Amsterdam. De
beste strips van
Ben Vranken uit
Oost-Souburg ge
bundeld. Zijn uitgever had voor een
echte, gerookte varkenskop gezorgd.
Nee, geen grap. Het varken lag met
een appel in zijn bek naast hem tij
dens het signeren. Moet je je verza
melbundel maar niet de titel Dode
varkens meegeven. De kop is inmid
dels bij hem thuis in Oost-Souburg
beland. Misschien kan er nog hoofd
kaas van worden gemaakt.
Ben Vranken is wereldberoemd in
wat 'de wereld van de underground-
strip' wordt genoemd. Daar tref je
kunstenaars die zich - in de woorden
van Vranken - niets aantrekken van
wat in de mode is en van wat verkoopt.
„Ze zijn en ze tekenen buitenbeentjes
en zijn er niet op uit om te pleasen."
De Amerikaan Robert Crumb, de Ne-
derlander Peter Pontiac - Vranken is
vereerd als zijn naam in dat circuit op
duikt.
Hij tekent mannetjes die nog het
meest weg hebben van aardappels. Het
loopt in hun wereld vol dood en ver
derf vaak niet zo heel goed met ze
af. Zoals in het titelverhaal Dode var
kens. Gomèz is werknemer van de
maand op de Ganges-scheepswerf. Hij
werkt er al meer dan 27 jaar en baalt.
Om op te fleuren trakteert hij zichzelf
op een worstje in het restaurant Dode
varkens. Dat feestmaal brengt hem in
een tunnel met twee lichtjes aan het
eind. Eén lichtje voorspelt al niet veel
goeds, maar twéé lichtjes...
Potlood en papier. Een leven lang al,
hij weet niet anders. Als kind in Vlis-
singen tekende hij net als alle kinde
ren om hem heen. Toen iedereen reke
nen belangrijker begon te vinden,
bleef hij tekenen. Ook op en na de
middelbare school in Vlissingen. Zijn
ouders knepen een oogje dicht toen
hij tijd nodig had om een inzending
voor een stripwedstrijd af te maken:
dan maar even geen school.
Na het atheneum, dat hij net niet af
maakte, volgden onbestemde jaren:
„In de sfeer van twaalf ambachten en
meer dan dertien ongelukken. Mijn
vader was machinebankwerker op
scheepswerf De Schelde en vond alles
goed wat ik deed, als ik maar niet bij
De Schelde ging werken. Ik werd ver
koper in een elektronicazaak. Tijdens
de braderie had ik een stand, ik ver
kocht drie radio's en er werden er ze
ven gejat. Een andere keer verkocht ik
een dure cassetterecorder, die ik ver
volgens vergat af te rekenen. Terwijl de
chef naast me stond. Dat was het einde
van mijn loopbaan in het commerciële
circuit."
Halverwege de jaren 80 van de vo
rige eeuw kon Vranken als 22-jarige uit
drie kunstacademies kiezen. Breda
viel af, want daar was ook een militaire
academie gevestigd. Arnhem had ge
kund, het was de enige stad in Neder
land waar trolleybussen reden.
Het werd de Academie voor Beel
dende Kunsten in Rotterdam: „Een
havenstad, voor mij een soort Vlissin
gen 2.0. Voor mijn stage klopte ik bij
De Telegraaf aan. Medestudenten ver
klaarden me stapelgek. Maar ik heb
van 1985 tot 2006 wel voor de weten
schapspagina van die krant kunnen te
kenen."
„In Vlissingen kwamen de muren op
me af. Dezelfde winkels, dezelfde
mensen. Ik ging vaak naar mijn broer
Ruud in Londen. Hij was op zijn 16de
vertrokken, van de één op de andere
dag tijdens een vakantie van mijn ou
ders. Voor hen een schokkende erva
ring, toen ze terugkwamen wisten ze
niet waar hij was. Rotterdam was voor
mij een uitkomst. Tot het eerste kind
werd geboren. Carla en ik woonden in
een straat waar verslaafden uit Lille in
kopen kwamen doen. Er vond ook een
afrekening plaats in het Turkse crimi
nele circuit. Toen de kans zich in 2000
voordeed, zijn we teruggegaan naar
Zeeland. Carla komt uit de buurt van
Gouda. Ze moest wennen aan de
Zeeuwse kat-uit-de-boom-kijk-men-
PASPOORT
taliteit. Als ouder kan ik de rust hier
waarderen. Wel jammer dat je twee
uur moet rijden om met gelijkge
stemden een biertje te drinken. In dat
opzicht is Zeeland cultureel gezien
Albanië."
„In mijn jonge jaren, door een televi
sie-ervaring. Het was een scène op
het slagveld bij Thermopylae, waar de
Grieken en de Perzen vochten. Je zag
de lijken drie lagen dik liggen. Ze re
den er walsen met pinnen overheen
om de overlevenden af te maken. In
mijn werk zie je dat regelmatig terug:
wat er na de slag gebeurt."
„Dat is nooit nodig geweest. In het da
gelijks gebruik ben ik makkelijk en
opgeruimd. Nee, geen toneelstukje,
mijn opgeruimdheid is echt. Tekenen
is voor mij een bliksemafleider. Als ik
dat niet zou doen, kwam ik wel in de
problemen. Velen reageren zich af op
het voetbalveld. Of als dat er niet is,
zaterdag 24 juni 2017
GO
Ik teken om
niet te
verdwijnen
Jan van Damme
Het was ook een mogelijkheid om
uit te vliegen.
Ben Vranken,
striptekenaar in
Oost-Souburg.
FOTO MECHTELD JANSEN
Geboren:
1962 in de Jan van
de Capellelaan in
Vlissingen
Echtgenote:
Carla
Kinderen:
Josse, Wiborg, Re-
mijn en Noud
Huidig werk:
docent Beeldende
Kunsten en Vorm
geving op Nehalen-
nia SSG in Middel
burg
Werkte als free
lance illustrator,
voor onder andere
De Telegraaf
Opleiding:
Academie voor
Beeldende Kunsten
- nu Willem de Koo
ning Academie - in
Rotterdam en Fon-
tys Academie voor
Beeldende Vorming
in Tilburg
Wanneer begon het tekenen te
kriebelen?
Dood, verval, achteruitgang. Zoek
professionele hulp: misschien is
dat niet zo'n heel vreemd advies.
- Ben Vranken
