Jongens Calvijn College willen korte broek dragen
II
Zeeuwse akkerbouw moet zich beter voorbereiden op extreem weer
10 2
Kurkdroog of
kletsnat. Het
weer wordt
extremer, zeggen
Zeeuwse boeren
die woensdag in
Colijnsplaat
samenklonteren op
de open dag van
agrarisch kennis-
en innovatie
centrum Rusthoeve
en landbouw
coöperatie CZAV.
Er wordt gewerkt;
we zijn geen
vakantie aan het
vieren
Op dit moment snak
ken Zeeuwse boeren
naar regen. Het blijft
voorlopig warm tot
zeer warm en als er
volgende week een buitje valt, is
dat hooguit to millimeter. Bij wie
het valt dan.
Zuid-Nederland is extreem
droog. Voor Zeeland is code rood af
gegeven. Het is zo droog dat het ri
sico op natuurbranden enorm
groot is. Op de akkers is het niet
veel beter. Eigenlijk moet het twee
keer flink plenzen. Zo'n 25 millime
ter per keer. Want oppervlakkig
wortelende gewassen als uien en
wortelen krijgen het momenteel
flink voor de kiezen. Hoewel de sui
kerbieten allerminst in gevaar zijn,
signaleert akkerbouwer Jan de Put
ter uit Hoek dat de bieten te recht
omhoog groeien. „Daardoor bedek
ken de bladeren de bodem onvol
doende en word je grondbed te veel
opgewarmd. Dat is nu eigenlijk het
grootste probleem."
De Putter en ook zijn collega Hans
Dieleman uit Biervliet zien de
weersextremen toenemen. Vorig
jaar verzoop akkerbouwend Zeeland
in juli. Gevolg: schimmel in de
tarwe, een kleinere gerstoogst en
uien die wegrotten. Twee maanden
later zaten boeren plots weer te
springen om regen. Over het hele
jaar was er een neerslagtekort. Dat
was najaar 2015 wel anders. Door
overvloedige regenval ging 20 pro-
cent van de aardappelen verloren. Zo
is het elk jaar wel een keer homme
les.
Aan het gepingpong tussen kurk
droog en kletsnat zal de akkerbouw
moeten wennen. Het klimaat - het
thema van de open dag - is echt aan
het veranderen, denkt rundveespe
cialist Ard van de Griend van de
CZAV en nauw betrokken bij de
ruwvoergewassen die op de
Zeeuwse akkers staan. „Het enige
Je kunt gewassen
veredelen, zodat ze
dieper wortelen en
langer vocht kunnen
vinden en
vasthouden
wat boeren kunnen doen, is de ba
kens te verzetten, zich voorberei
den op het grillige weer."
Hoe? „Door gewassen te verede
len, zodat ze dieper wortelen en
langer vocht kunnen vinden en
vasthouden", zegt Van de Griend.
Zijn collega Ruud Janssen, CZAV-
akkerbouwspecialist in de buiten
dienst, vult aan dat plantverster-
kers, die bestaan uit zeewierextrac
ten en aminozuren, kunnen helpen
om gewassen minder droogte- en
ziektegevoelig te maken. „Daar
wordt onderzoek naar gedaan." Di
recteur Charlottte van Sluijs van
Rusthoeve hamert op een goed
grondbeheer. „Zorg dat je grond
niet dicht loopt, anders loopt het
water bij regen meteen weg."
Op de proefvelden van Rust
hoeve staan gewassen die uitkomst
zouden kunnen bieden. Sorghum
bijvoorbeeld, een oude graansoort
die vooral in Afrika wordt geteeld.
Inmiddels is Nederland zo warm
dat het veel hittebestendige Sorg
hum ook hier een succes kan wor
den. „We lichten boeren daarover
voor. Ze moeten erover na gaan
denken."
Beregenen met zoet water is een
andere mogelijkheid. In het verzil-
tende Zeeland beschikt slechts een
klein deel van de boeren over zoet
water. De kosten van nieuwe
(lange) pijpleidingen zijn enorm
hoog en daardoor dikwijls niet ren
dabel. Het gros van de Zeeuwen zal
oogstverlies voorlopig voor lief
moeten nemen. Gedeputeerde Jo-
Annes de Bat, die ook zijn neus in
Colijnsplaat laat zien, wijst wel op
de onderzoeken die lopen naar
slimme, lokale watervoorzienin
gen.
Zo wordt er geëxperimenteerd
met kreekruginfïltratiesystemen:
aflopend duinwater wordt opgesla
gen in een zoetwaterbei in een
kreekrug. Er lopen meer initiatie
ven. Voor laaggelegen gronden
waar door de hogere opwaartse
druk geen zoetwaterbei kan wor
den opgebouwd, zoals in hartje
Schouwen-Duiveland, wordt het
systeem Drains2Buffer beproefd.
En voor de fruitteelt is er het project
Freshmaker: ondergrondse opslag
van zoet water. In 2018 zijn de resul
taten bekend.
Onderwijl stuiven de Zeeuwse
boeren over de droge velden van de
Rusthoeve. Halverwege staat ge
lukkig een koelkast met flesjes
koud water. Het zijn niet alleen de
akkerbouwers die zich zorgen ma
ken over de weersextremen, ook
melkveehouders zien de bui han
gen. Want, zegt melkveehouder
Frits Hereijgers uit Sas van Gent,
het ruwvoer staat nu te droog. „Dan
moet je voer bij kopen en jij niet al
leen, ook je collega's. Dat betekent
een run op ruwvoer, waardoor de
prijzen omhoog schieten."
Of het klimaat echt verandert,
weet hij nog niet precies. Er stiefe
len boeren rond die nog niet over
tuigd zijn. Ad Aarden uit het West-
Brabantse Kruisland: „In 1976 was
het ook extreem droog."
Jongens die op het Calvijn College
zitten, hebben het bloedheet. Ze
willen met dit warme weer graag
een korte broek dragen. Maar dat is
op de reformatorische middelbare
school niet toegestaan.
Leerling Ayke Vaders zette giste
ren een petitie op de website
www.petities.nl om voor elkaar te
krijgen dat het verbod opgeheven
wordt. „Het gaat hier om nette
korte broeken. Niet om zwembroe
ken", verduidelijkt de leerling. De
petitie was gisteravond al meer dan
1.200 keer ondertekend.
Toch ziet de schoolleiding geen
reden om tegemoet te komen aan
de wens van de jongens. Volgens
rector Bert Vogel van het Calvijn
College komt de vraag één of twee
keer per jaar op. „De discussie is nu
even ontploft, maar het is eigenlijk
nooit een probleem."
Dresscode
Vogel kan zich voorstellen dat de
jongens graag een korte broek dra
gen tijdens de hitte. „Maar moet je
voor die ene warme dag de regels
structureel veranderen?", reageert
hij. „We hebben met z'n allen ba
sisafspraken gemaakt over de dress
code. We zijn op school in een
werkomgeving. Er wordt gewerkt;
we zijn geen vakantie aan het vie
ren. Die afspraken houden we in
stand."
donderdag 22 juni 2017
SD
Laat die buien maar komen
Akkerbouwers Hans Dieleman uit Biervliet, Jan de Putter uit Hoek
en Ad Aarden uit Kruisland (vlnr).
Frank Balkenende
Colijnsplaat
Rondleiding tijdens de open dag
-Ard van de Griend, CZAV
op de Rusthoeve. foto's marcelledavidse
Cornelleke Blok
Goes
- Bert Vogel, rector
