Gijzelaar Jan Vincent Meertens
Ontvoeringsindustrie is op zijn retour
8
ONTVOERING DERK BOLT
Spoorloos-presentator Derk Bolt en
zijn cameraman, Eugenio Follender,
hebben waarschijnlijk vette pech dat
uitgerekend zij zijn ontvoerd.
Een hok van één bij vier meter.
Steenkoud en slechts een juten
zak om op te zitten. Daar moet
Meertens het mee doen als tien
gewapende guerrilla's van M-19
op 19 februari 1988 hem en nog
een collega meenemen naar de
hoogvlakten van Colombia.
Acht maanden zit Waalwijker
Meertens hier vast, terwijl zijn
vrouw op het punt staat te
bevallen. Een situatie
om wanhopig van te
worden, maar hij
moet het loslaten.
„Als ik daar continu
mee bezig was, hield
ik dit niet vol. Ik
moest me richten op
mijn eigen situatie", zegt hij.
Meertens verzint de gekste din
gen om zich bezig te houden.
Zingt liedjes met zelfgemaakte
teksten. Doet gymnastiekoefe
ningen. Geniet van het geritsel
van de eucalyptusbomen, die
hij niet kan zien. Zorgt dat hij
een vast dagritme opbouwt en
blijft eten. Ook na het zoveelste
bord rijst en bonen.
Met zijn gemaskerde bewakers
probeert hij een band op te
bouwen om enige 'luxe' te be
machtigen. Zo krijgt hij na we
kenlang onderhandelen einde
lijk een stuk chocolade. Een
maaltijd met vlees. Een extra
douche en een klein stoeltje om
op te zitten. „Ik was zo afhanke
lijk als een baby. Als het dan
toch lukt om zit soort dingen
voor elkaar te krijgen, voelt dat
als een enorme overwinning."
Op de muur houdt Meertens
met krasjes bij hoe lang hij al
vast zit. Elke keer als hij denkt
dat een vrijlating op handen is
en dat toch niet zo blijkt te zijn,
krijgt hij een psychische klap.
En hoe vaak heeft hij niet ge
hoord dat ze hem toch zouden
doodschieten als er geen losgeld
wordt betaald?
Zijn collega, die elders vastzat,
komt vrij. Maar de onder
handelingen voor
Meertens lijken te
mislukken. Nog
maanden zit hij vast.
De geboorte van zijn
zoontje Laurens ver
neemt hij uit de krant.
Tot op 3 oktober plotse
ling militairen binnenvallen
op de plek waar zijn ontvoer
ders hem vasthouden. Ze schie
ten meerdere bewakers dood.
„Gefeliciteerd. U bent vrij",
hoort hij de man zeggen.
Het nieuws over de ontvoering
van Bolt en Follender raakt
hem. „Het is schokkend. Voor
henzelf, maar vergeet ook de fa
milie niet. Zij krijgen alles mee
in de onderhandelingen. Daar
heb je als gegijzelde geen weet
van." Toch heeft hij vertrouwen
in een goede afloop. „Een mens
heeft veel kracht om te overle
ven in zich."
De tijden zijn veranderd. Hoewel
Colombia aan het eind van de vorig
eeuw een sinistere reputatie genoot
als 'ontvoeringscentrum van de
wereld', is het aantal ontvoeringen
de afgelopen zeventien jaar dras
tisch verminderd.
De belangrijkste reden van deze
afname? Vredesbesprekingen met
guerrillagroepen als de FARC en
het kleinere ELN. Behalve gerichte
ontvoeringen om politieke conces
sies of vrijlating van gevangen strij
ders af te dwingen (wereldberoemd
werd de ontvoering van presidents
kandidaat Ingrid Betancourt), gros
sierden beide clubs ook in wille
keurig kidnappen.
Hele bussen werd ontvoerd,
waarbij familieleden grof geld
moesten betalen om de oorlogskas
van de strijdgroepen te spekken.
Van dat losgeld werden wapens ge
kocht en guerrilla's betaald.
Een andere reden dat het feno
meen is afgenomen, is dat de Co
lombiaanse overheid meer grip
heeft gekregen op het land. Er zijn
steeds minder no-gozones waar
guerrillagroepen nog heer en mees
ter zijn.
Sinds de jaren 70 zijn in Colom
bia tienduizenden mensen gekid
napt. De meesten werden na beta
ling van losgeld vrijgelaten, een
aantal werd vermoord of kwam om
bij bevrijdingsacties van de politie.
Zeventien jaar geleden waren er
nog 10 ontvoeringen per dag. In
2014 waren dat er al minder dan 1
per dag, ofwel 277 voor het hele jaar.
Dat blijkt uit cijfers van GAULA,
het anti-ontvoeringsbureau van de
regering. Er is twijfel of de afname
echt zo spectaculair is, omdat de re
gering er veel aan gelegen is posi
tieve cijfers te presenteren. Met zo'n
reputatie als ontvoeringscentrum
van de wereld is het immers lastig
buitenlandse investeerders te trek
ken. Niet alle ontvoeringen worden
geregistreerd, denken experts.
Volgens datzelfde GAULA zijn
ontvoeringen tegenwoordig voor 75
procent het werk van 'reguliere' cri
minele organisaties, meestal drugs
kartels. De resterende 25 procent
wordt verdeeld tussen FARC en
ELN (samen goed voor 23 procent)
en extreemrechtse organisaties.
Volgens een lokale woordvoerster
van het Internationale Rode Kruis
zijn de slachtoffers tegenwoordig
vooral pechvogels. Mensen die op
de verkeerde tijd op de verkeerde
plek waren. Het overgrote deel van
de ontvoerden zijn Colombiaanse
burgers en politiemensen of mili
tairen, die vooral door de guerrilla's
worden gekidnapt. Een heel klein
deel betreft buitenlandse toeristen
en buitenlanders die voor hun werk
in Colombia zijn, zoals Derk Bolt.
Miljonairsritje
Niettemin blijven ontvoeringen
een onderdeel van het leven in Co
lombia. Er zijn zelfs moderne vor
men bedacht. Een beruchte is de
'paseo millonario', het 'miljonairs
ritje'. Daarbij worden passagiers
van een bus of een taxi gedwongen
naar de dichtstbijzijnde geldauto
maat te rijden en daar met een pi
stool op het achterhoofd te pinnen.
Volgens GAULA volgen criminelen
tegenwoordig ook een andere tac
tiek. In plaats van personen echt te
ontvoeren, persen ze bedrijven af
met intimidatie en de dreiging per
soneel te ontvoeren. Als het bedrijf
niet betaalt, wordt er iemand ont
voerd. Veel van dit soort criminali
teit wordt niet gemeld uit angst
voor represailles.
woensdag 21 juni 2017
In september
2016 werd de
vrede tussen de
Colombiaanse
regering en
FARC gesloten.
FOTO ANP
De Neder
landse FARC-
strijdster Tanja
Nijmeijer.
FOTO GETTY IMAGES
Afgelopen maand bevrijdden de Colombiaanse politie en het leger nog acht personen uit handen van
guerrillastrijders. De ontvoerders maakten waarschijnlijk deel uit van de ELN. foto epa
Ik was zo
afhankelijk
als een baby'
Jan Vincent Meertens weet
wat het is om in Colombia te
worden ontvoerd. Het over
kwam hem in 1988.
Raymond Boere
Waalwijk/Bogota
Domweg pech voor
Derken Eugenio?
ff s
Bob van Huët
Rotterdam/Bogota
Afname ontvoeringen Colombia
4000
2000 2005
©210617 BRON: GAUL
2010
2014
