i
1
m
Sector wil het rapen van oesters aan banden leggen
Eerbetoon aan overleden piloot uit Nieuw-Zeeland
N 23
Van de andere kant
van de wereld
kwamen ze naar
een plekje in een
maisveld bij
Schoondijke. Hier
stortte George
Roney op 6
oktober 1944
neer met zijn
Spitfire. Hij werd
niet ouder dan 22.
zv
en gezelschap Nieuw-
Zeelanders op klap
stoeltjes in een
Zeeuws-Vlaams wei-
I land. Collega's van Ro-
ney's 33ste squadron. Dezelfde
eenheid maar andere generaties.
Ergens net zo veel familie als neef
Rob Roney die er ook is.
„Ja, het betekent heel wat voor
me", hij is stil van het saluut dat
passerende oude vliegtuigen aan
zijn oom brachten door laag over
het maisveld te vliegen. „Dit had
ik niet verwacht. Het is echt heel
speciaal. Mijn vader sprak nooit
over de oorlog en zijn broer die
hier omkwam. Dit voelt als een er
kenning van mijn familie. Dat dit
nu in Zeeland is, maakt het wel ex
tra bijzonder. Ergens voelt het
toch als het oude land."
Dat zijn vader en oom zich dui
zenden kilometers van huis in een
oorlog stortten begrijpt Rob Ro
ney wel. „Ik denk dat Nieuw-Zee-
landers een sterk gevoel van goed
en kwaad hebben. Misschien om
dat het van origine een pioniers-
land was waar mensen moesten
handelen om te overleven. Vech
ten aan de andere kant van de we
reld, daar dachten ze niet over na.
<5.
vm&afr--'■* tv',jr
15-
Dat deden ze gewoon."
Na het officiële deel, waarbij een
krans van kunstklaprozen op de
crashsite wordt gelegd, staat Dick
Brewster wat afzijdig van de groep
en staart over het veld. Samen met
zijn collega veteranen van het
33ste volgt hij de route die zijn
squadron in de Tweede Wereld
oorlog maakte. Als eerbetoon en
uit interesse.
„Het ziet er nu zo liefelijk uit.
Moeilijk om je voor te stellen dat
dit echt killing fields waren."
Brewster (69) is van na de oorlog
maar weet wat zijn voorgangers
hier voor de kiezen kregen. „Maar
schalk Montgomery dacht dat dit
een gemakkelijke overwinning
voor de geallieerden zou worden..
Hij schudt zijn hoofd. „Het was
'deeply bloody'."
Brewster vervolgt: „Alle aan-
Een makkelijke
overwinning? Het
was 'deeply bloody'
dacht gaat altijd naar andere ope
raties, Market Garden (landing bij
Arnhem red.) bijvoorbeeld. Het is
een gestolen glorie. Dit hier was
heel zwaar en niet alleen vanwege
de Duitsers. Ook de topografie, het
water, de eilanden. Hoeveel jonge
jongens zijn hier niet gestorven?
De mensen die het overleefd heb
ben zijn nu allemaal ergens in de
negentig. Moeilijk om je voor te
stellen dat er over een jaar of vijf
bijna geen meer van over is."
Ja, ook Nieuw-Zeelanders voch
ten mee. Brewster is het wel een
beetje gewend dat het een minder
bekend gegeven is. Hij windt zich
er niet meer over op. „Mensen die
van tienduizenden mijlen ver
kwamen om andere mensen te be
vrijden. En weet je wat? We zou
den het zo weer doen."
Het vrij rapen van oesters moet
worden beperkt en de controle
moet strenger, vinden de schelp
diersector. Wouter van Zand-
brink, voorzitter van Vereniging De
Mosselhandel, heeft sterke aanwij
zingen dat amateurrapers oesters
aan restaurants in de regio verko
pen met alle risico's van dien voor
de volksgezondheid en voor de
schelpdierproducenten. „Er hoeft
maar één verkeerde oester tussen te
zitten en de sector loopt enorme
schade op."
Op de site van Nationaal Park
Oosterschelde staan geschikte
plekken voor het rapen van schelp
dieren. De mossel- en oestersector
Als mensen ziek
worden van zo'n
geraapte oester,
krijgt de sector een
klap
heeft geen problemen met het vrij
rapen op zich. Het gaat om de toe
gestane hoeveelheid van tien kilo
per persoon. Veel te veel, stelt Van
Zandbrink. „Wie eet er nu op een
dag tien kilo oesters? Dat doet geen
mens. Maar het is wel een hoeveel
heid waarbij het interessant wordt
om ze via de achterdeur aan de ho
reca te verkopen. Dat gebeurt dan
natuurlijk ver beneden de markt
prijs."
Het is de sector een doorn in het
oog. „Onze leden steken veel geld in
kwaliteitscontrole en voedselvei
ligheid", zegt Van Zandbrink. Maar
als mensen ziek worden door het
eten van ongecontroleerde, door
amateurrapers verkochte oesters,
krijgt de hele sector een klap.
Hij heeft dan ook geen goed
woord over voor horecaonderne
mers die oesters buiten het officiële
circuit kopen. „Ik hoor verhalen
De grens van tien kilo
is getrokken vanuit
overwegingen van
natuurbescherming
vanuit de regio dat dit gebeurt. Dat
is een slechte zaak. Slecht voor de
consument, slecht voor de sector en
slecht voor Zeeland."
Een oplossing is volgens hem het
fors beperken van de hoeveelheid
die je mag rapen. De grens van tien
kilo is getrokken vanuit overwegin
gen van natuurbescherming. Dat
maximum heeft niets te maken
met voedselveiligheid of het voor
komen van ongewenste concurren
tie met de schelpdiersector.
Van Zandbrink begrijpt dat de re
gels niet van de een op andere dag
gewijzigd kunnen worden, maar de
provincie zou in elk geval kunnen
beginnen meer controles en stren
ger handhaven van de bestaande re
gels.
Want dat rapers het niet altijd bij
die tien kilo laten, bleek onlangs
nog voor de rechtbank in Middel
burg toen een man moest voorko
men omdat hij betrapt werd met 65
kilo oesters. Zijn verklaring: „Ik
had gewoon zin in oesters." Hij
kreeg een boete van 200 euro.
maandag 19 juni 2017
'Dit voelt als erkenning van mijn familie'
Guido van der Heijden
r. -
|IW- 4M
A Op de plek waar zijn oom met zijn Spitfire omkwam legden Rob Roney en zijn vrouw Trish een krans neer. fotoscamileschelstraete
- Dick Brewster, veteraan
A De jonge piloot George Roney.
Wie eet er nu tien kilo oesters
per dag? Toch is dat de hoeveel
heid die je vrij mag rapen voor
jezelf. Die grens moet omlaag
om illegale verkoop tegen te
gaan.
Theo Giele
Vlissingen
- Wouter van Zandbrink,
voorzitter Vereniging De
Mosselhandel
