4
Nederlandse natuurgebieden kurkdroog
5
Nederlandse Jolein: 'We hebben
heel ons leven achtergelaten'
GEVLUCHT
\->s:
-S**" £é-ï ^FHIl 1. V^i
jp^J "F wr^^O?*- jJS&Ft-TAk
Portugal kampt elke zomer met
grote bosbranden, maar meestal
blijven de gevolgen beperkt tot ver
woeste natuur en een beperkt aan
tal verbrande woningen of gebou
wen. Vorig jaar werd 100.000 hec
tare verwoest.
De brand van dit weekend, dicht
bij het stadje Pedrogao Grande, was
anders, door die harde en plots
draaiende wind vooral, die zelfs
brandweermannen verrastte. Vijf
van hen bevinden zich onder de 54
gewonden, zij kregen veel rook
binnen.
Blikseminslag
Zondag, toen het kwik boven de 40
graden uitkwam, probeerden 1.600
brandweerlieden de vier verschil
lende vuurhaarden te bestrijden,
waarbij ze de hulp kregen van zes
tien blusvliegtuigen. Volgens de
Portugese overheid was er geen op
zet of nalatigheid in het spel; een
blikseminslag zou de oorzaak van
de brand zijn geweest. Niettemin
kwam er kritiek vanuit de brand
weer: „Er is ook een verantwoorde
lijkheid van de mens: er zouden
veel meer brandgangen door onze
bossen moeten worden aangelegd",
aldus een woordvoerder.
De 'droge bliksem' (zonder neer
slag) ging gepaard met een storm
achtige wind. „Het was alsof er een
tornado was. Ik zag kleine vonkjes
naar beneden vliegen en probeerde
die eerst nog uit te stampen", ver
telde de Vlaamse Catherine Ver-
visch, die een vakantiehuis in het
getroffen gebied beheert, aan de
Belgische zender VTM. „Ik had snel
door dat ik naar huis moest rennen.
Ik heb naar mijn dochter geroepen,
maar ze hoorde me niet door het la
waai. Vluchten, vluchten, riep ik
Op hun vlucht in de auto zagen
ze al dat hun dorp voor vlammen
was omringd. Hun eigen vakantie
woning is verwoest, maar ze zijn
opgelucht dat ze nog leven. „Alles is
weg, ons huis is weg, maar materie
blijft materie. We kunnen nog eten
en nog slapen", aldus Catherine.
In Pedrogao Grande zagen veel
bewoners 's nachts het vuur net aan
het stadje voorbijtrekken. „Ik heb
nog nooit zoiets meegemaakt. Het
was alsof het vuur vloog", vertelde
Manuel Santos aan een verslaggever
van Diario de Noticias. Volgens de
lokale overheid is 95 procent van de
flora van Pedrogao Grande ver
brand. Premier Antonio Costa riep
gisteren de noodtoestand uit. Ook
kondigde hij drie dagen van natio
nale rouw af.
Bezoekers van natuurgebieden krij
gen het advies om zeer alert te zijn
en brandjes meteen te melden. In
enkele gebieden kan het vuur zich
door de droogte snel verspreiden.
Ontheffingen voor open vuur, bij
voorbeeld op campings, zijn inge
trokken.
April en mei waren zeer droge
maanden, er viel veel minder neer
slag dan normaal. En als er al wat
viel, dan was het vaak in de vorm
van buien waardoor de hoeveelhe
den van plaats tot plaats sterk wis
selden. Bovendien kon niet al het
water door de natuur worden opge
nomen.
Michiel Severin, meteoroloog van
Weerplaza: „Bij een gezapig regen
tje kan de neerslag rustig de grond
in zakken, maar bij een stevige bui
stroomt een deel van het water over
de grond naar de afwateringen. Dan
gaan er dus millimeters verloren."
Ook juni verloopt droog. Alleen op
vrijdag 9 juni was het langdurig nat
in een groot deel van het land. Er
viel toen op uitgebreide schaal 15 tot
35 mm neerslag. Een welkome plas
water, maar sindsdien is het alweer
een dag of zeven bijna overal droog.
Tot vrijdag wordt er door Weer
plaza nauwelijks regen verwacht,
ook daarna is de kans op grote hoe
veelheden neerslag klein.
t De komende dagen
zorgen zon en
warmte voor een
verdere toename
van de droogte
De komende dagen zorgen zon en
warmte voor een verdere toename
van de droogte. De zon laat dage
lijks vocht verdampen. Die hoe
veelheid bedraagt enkele millime
ters per dag; de komende dagen zal
dit ongeveer 4 of 5 mm per dag zijn.
Verdamping
Severin: „Doordat er geen regen
valt en wel vocht verdampt, droogt
de natuur verder uit. Met een ge
middelde verdamping van 5 mm
per dag neemt de droogte gestaag
toe. Aan het neerslagtekort voegen
we tot en met donderdag dus onge
veer 30 mm toe."
Uit berekeningen van het KNMI
blijkt dat het neerslagtekort op dit
moment al minimaal 90 mm is, en
in regio's in Brabant, Zeeland en
langs de Hollandse kust op som
mige plaatsen meer dan 150 mm.
Op een enkele plek is het neerslag
tekort zelfs al opgelopen tot 180
mm. Tel daar de 30 mm van de ko
mende dagen bij op en we gaan lo
kaal naar meer dan 200 mm.
Zo'n tekort is fors. Gemiddeld in
deze tijd van het jaar bedraagt het
tekort ongeveer 80 mm. Met de
weersverwachting voor de ko
mende dagen komen we uit op lan
delijk gemiddeld 150 mm. Daarmee
bevinden we ons in de top-10 van
droogste jaren. In 2015,2011 en 2012
was het in het voorjaar en in de zo
mer ook zeer groot.
maandag 19 juni 2017
GO
n
jp
j-JT* 4ÊB*
Liedewij Schieving (50) en Jo
lein Alten (40) moesten hals
overkop hun boerderijcamping in
Figueiró dos Vinhos verlaten. Die
ligt midden in het Portugese
brandgebied. Jolein: „Goede be
kenden zijn er niet meer, het is af
grijselijk. Ik heb de hele nacht
niet geslapen om te zien of het
vuur over zou slaan naar onze
camping. Dat was eerst niet het
geval, maar toen de wind draaide
moesten we toch halsoverkop
evacueren."
Op de boerderijcamping die ze
sinds een aantal jaar runt met
Liedewij, waren vijf gasten aan
wezig, onder wie drie Nederlan
ders. „We hebben in een dorpje
in de buurt gewacht totdat de
brandweer kwam." De vrouwen
hebben tijdelijk onderdak gevon
den bij kennissen, waar ook hun
honden terechtkonden. Jolein:
„We hebben heel ons leven ach
tergelaten. Het staat hier nog
steeds vol rook en het is lastig
om mensen te pakken te krijgen.
We weten al wel dat een vriendin,
de moeder van een vriendin en
een oom van een vriendin dood
zijn. Het is afgrijselijk."
Boven: brandweerlieden in actie bij Vale da Porca. Onder: gedu
peerden van de brand, zoals Anabela Silva voor haar huis in Figu
eiró dos Vinhos (I); rechts: de Portugese president Rebelo de
Sousa troost de burgemeester van Pedrogao Grande, fotos epa/afp
Het gevaar voor natuurbranden
groeit gestaag, omdat het de af
gelopen periode zeer weinig
heeft geregend in Nederland,
meldt Weerplaza. Zeeland,
Noord- en Midden-Limburg en
Gelderland hebben hun waar
schuwingsniveau verhoogd naar
code oranje, voor Brabant geldt
code geel.
Ralph van Wolffelaar
Breda
