Het gaat
vandaag los
1
2
3
4
5
EUWS 11
5 VRAGEN BREXIT
THERESA MAY PROTESTEN
De brand in Grenfell Tower heeft de klassenstrijd in de
Britse maatschappij opnieuw op de agenda gezet. „De
elite heeft ons uit winstbejag als ratten laten verbranden."
Straatstalletjes, rondscharre
lende junkies, dobbelende
mannen en afgebladderde
huizen. De buurt rond de
zwartgeblakerde Grenfell
Tower behoort tot de meest achterge
stelde gebieden in Groot-Brittannië. Ter
wijl een groot deel van de inwoners on
der de armoedegrens leeft, scheuren op
een steenworp afstand miljonairs in
sportauto's rond. Dit verschil vormt de
kern van de opborrelende woede in Lon
den en ver daarbuiten.
Grenfell Tower, zo vertellen nabe
staanden in koor rond het Latymer
Christian Centre, ligt in de deelge
meente Chelsea en Kensington, de rijk
ste van het land en eigenaar van de to
renflat. Het beheer ervan was uitbesteed
aan woningcorporatie KCTMO. Bewo
ners smeekten om iets te doen aan de
onveilige situatie, spraken van een 'op
handen zijnde ramp', maar kregen nul
op het rekest. Totdat het te laat was.
„Hier was sprake van sociale zuive
ring", vertelt Damilola Shasanya (21).
Twee van haar beste vriendinnen beho
ren tot de minimaal 58 slachtoffers.
„Voor de autoriteiten zijn wij geen men
sen, maar een middel om huur te innen.
Onze levens tellen niet. Dat heeft niets
met ras of geloof te maken, maar met
geld. De rijken krijgen privileges, de on
derklasse mag creperen in een ondeug
delijke woning."
De Conservatieve regering van pre
mier Theresa May geldt als symbool van
de elite die zonder scrupules bezuinigt
op de veiligheid van burgers. Overal han
gen posters met 'Kick the Tories Out',
'Moordenaars' en 'May heeft bloed aan
haar handen'. De brand maakt veel meer
los dan verdriet over het verlies van ge
liefden alleen. Opkropte frustratie over
misstanden komt naar boven.
Treuren
Tussen de treurende omwonenden
dwaalt Fatmata Kamara in traditioneel
Afrikaans gewaad turend rond. Ze
maakte acht jaar geleden iets vergelijk
baars mee in Lanaken House, een flat in
het zuiden van Londen. „Zes mensen, al
len dierbaren van mij, kwamen om het
leven", zegt ze. „Er kwam een rapport
met talloze aanbevelingen over sprink
lers en alarmsystemen. Daar is, zo blijkt,
niets mee gedaan."
i Voor premier May kan
de ramp het einde van
haar politieke loopbaan
betekenen
Op televisie bevestigt minister Philip
Hammond van Financiën deze grim
mige conclusie. De geveltegels, die bij
droegen aan de razendsnelle versprei
ding van het vuur, waren volgens hem
niet alleen in Europa en de VS verboden
maar ook in Groot-Brittannië. Hoe een
aannemer ze toch, mogelijk binnen de
regels, kon aanbrengen op Grenfell To
wer moet bij een onderzoek naar boven
komen.
Voor de woedende massa vormt dit
slechts een detail. „Het maakt onderdeel
uit van een verrot systeem", vertelt Musa
Kalamulah, die een vriendin verloor. „De
rijken stoppen elkaar contracten toe en
nemen het niet zo nauw met de regels.
Ze opereren, met steun van de overheid,
als de maffia. Maar hun geldfabriek
houdt stil, nu hun praktijken voor ieder
een zichtbaar zijn. Dit leidt tot een soci
ale revolutie."
In North Kensington, het centrum van
Londen en grote steden elders in het
land waren dit weekeinde al grote de
monstraties te zien, waarbij geweld niet
werd geschuwd. Op woensdag, in de
aanloop naar de Queen's Speech, de
Britse troonrede, staat een protestmars
langs 10 Downing Street gepland. May,
door een nabestaande omgeschreven als
een 'slang voor wie het hellevuur wacht',
vormt het voornaamste mikpunt.
Arrogantie
Voor de premier kan de ramp het einde
van haar politieke loopbaan betekenen.
Onvrede over haar arrogantie, kilheid,
voornemen om de onderklasse extra te
belasten en belofte om de rijken niet te
treffen met belastingverhogingen kostte
de Conservatieve Partij bij de recente
verkiezingen de meerderheid in het La
gerhuis. Vooral de jongere generatie
stemde massaal op het Labour van Je
remy Corbyn die de elite haar privileges
wil afnemen.
De vuurramp in Grenfell Tower heeft
deze opstand een agressieve ondertoon
gegeven. Het volk vraagt niet meer om
verandering, maar eist het. „De elite
heeft ons uit winstbejag als ratten laten
verbranden", stelt Kalamulah. „Nu is het
onze beurt." Zijn boodschap krijgt overal
bijval. Zoals de flat in North Kensington,
vertelde burgemeester Sadiq Khan, zijn
er in Engeland honderden. De klassen
strijd, verloren gewaand, is terug.
Dat vraagt Barnier zich ook af. Terwijl hij het veld
in mag namens een verrassend eensgezind Eu
ropa, komt Groot-Brittannië zwaar geblutst aan
tafel. Theresa May kreeg 8 juni een enorme opta-
ter, het is maar de vraag hoe lang ze nog premier
blijft. Het sterkere mandaat dat ze zocht, bleef uit.
En ze kreeg al helemaal geen steun voor haar
'harde' brexit: ook uit de interne markt en de dou
ane-unie.
Nee. De brief van eind maart waarin May het
Britse vertrek formeel aankondigde (inclusief de
term 'harde brexit') blijft de leidraad, zei vrijdag
nog haar minister van Financiën Philip Ham
mond. Maar hij zei ook: „We moeten voorrang ge
ven aan banen, groei en welvaart." En dus blijk
baar niet langer aan het dichtgooien van de gren
zen, zoals May steeds vooropstelde. Voor diplo
maten in Brussel onderstreept dit dat de Britten
zelf niet weten wat ze willen. Hammond, per
soonlijk voorstander van een softere brexit, maakt
zich zorgen over de razendsnel teruglopende
Britse groei. Voor Europa geldt onverkort: de Brit
ten mogen niet de krenten uit de pap halen. Of er
is vrij verkeer van personen, goederen, kapitaal en
diensten, of dat is er niet. Maar 'winkelen'? Dat is
uitgesloten.
De onderhandelingsteams treffen elkaar van 11 tot
half 7 en vliegen er meteen hard in op de eerste
drie hoofdthema's: de toekomstige rechten van
Europese burgers en bedrijven in Groot-Brittan
nië (en omgekeerd), een akkoord over hoeveel de
Britten moeten betalen bij vertrek en een goede
regeling voor de Iers-Noord-Ierse grens.
Even niets, er is geen vervolgafspraak. Wel komen
nog deze week de Europese staats- en regerings
leiders bijeen. Iedereen kijkt uit naar wat May
daar gaat zeggen. En naar haar lichaamstaal: wat is
er nog over van haar zelfbewustzijn? De komende
maanden zullen er steeds vaker aparte bijeen
komsten zijn van het 'oude' (met de Britten er
nog bij) en het 'nieuwe' Europa.
Die móet rond zijn op 29 maart 2019, want het
Verdrag stelt helder: twee jaar na de aankondi-
gingsbrief. Maar de echte onderhandelingstijd is
veel korter omdat vóór eind maart 2019 alle parle
menten het eens moeten worden. De grootste
angst van Brussel is dat de scheiding plaatsgrijpt
zonder akkoord. Dan is de chaos compleet.
maandag 19 juni 2017
Een protest in londen. Damilola Shasanya: „De
rijken krijgen privileges, de onderklasse mag cre
peren." Ze verloor vrienden door de brand, fotoap
Bijna een jaar na het referendum dat een
schok door heel Europa joeg, beginnen van
daag in Brussel de brexit-onderhandelingen.
Toponderhandelaars Michel Barnier (voor Eu
ropa) en David Davis kunnen eindelijk aan de
slag.
Frans Boogaard
Brussel
Wat mogen we
verwachten?
'Brand leidt tot een
sociale revolutie'
Geert Langendorff
Londen
Is de harde brexit
dan weg?
Wat gebeurt er
vandaag?
En na vandaag?
Wanneer is de
brexit rond?
