'Zorg dat je maatjes bent
met de juiste bacteriën'
44
5
Bedpartner versterkt slapeloosheid
weg gaat, moet je zorgen dat iemand
anders het ontbijt verzorgt."
Lydia: „De was gaat ook altijd door.
Soms ben ik het weieens zat, maar
het scheelt dat ik makkelijk ben. Als
het druk is, laat ik voor mezelf wat
meer liggen. Dat komt dan wel een
andere keer."
Maarten: „Thuis vrije tijd inplannen
is lastig, je gaat toch altijd iets doen.
Als je wilt ontspannen, kan je beter
naar het strand rijden."
Lydia: „Sommige mensen zeggen dat
we hier een vakantieoord hebben.
Maar voor ons is het geen vakantie.
Natuurlijk geniet ik van de tuin en
het buitenleven. Maar als we er echt
uit willen, gaan we op reis. Daar kij
ken we dan echt naar uit."
Maarten: „Met z'n allen in een grote
tent."
Wek geen angst
Maarten: „Er is momenteel veel
gaande in de wereld. We vertellen
onze kinderen over aanslagen en oor
logen, maar ze zijn nog te jong om
dat goed te begrijpen."
Lydia: „We geven ze mee dat er erge
dingen gebeuren, maar ook dat ze
niet bang hoeven te zijn. Dat bete
kent niet dat je alles maar naast je
neer moet leggen. Ik vind het belang
rijk om voor de mensen te bidden die
in oorlog en met honger en verdriet
leven."
Maarten: „Wij moeten extra dank
baar zijn voor een relatief rustig le
ven hier. We zijn geen haar beter, he
lemaal niet. Het is gewoon genade
dat wij dit leven mogen leiden."
Lydia: „We vinden het fijn dat we op
een rustige plek wonen, dicht bij de
natuur. Hierdoor ontgaat ons een
hoop van wat in de wereld gebeurt,
met name nare dingen. We willen de
realiteit zeker onder ogen zien, maar
beschermen onszelf ook tegen alle
details. Maarten is wat dat betreft
veel beter op de hoogte dan ik, hij
werkt midden in de maatschappij.
Het scheelt ook dat we geen tv heb
ben. Dan mis je weieens wat, maar
eigenlijk vinden we dat niet erg."
Maarten: „De keuze voor geen tv is
niet alleen principieel. Met een tv
gaat zo snel tijd verloren aan onbe
langrijke zaken."
Lydia: „Er zijn meer dingen die
zonde zijn van je tijd, hoor. Dat je
geen tv hebt wil niet zeggen dat je
ineens veel nuttiger bezig bent."
Niemand is perfect
Lydia: „Er zijn regelmatig momenten
dat ik denk: dat had ik anders moeten
doen. Bijvoorbeeld het inplannen
van qualitytime met de kinderen. Er
is altijd wel werk te doen. Ik zou
soms wat meer rustmomenten moe
ten inplannen voor mezelf."
Maarten: „Als je op je oude dag te
rugkijkt op je leven, denk ik dat je
veel dingen anders had willen doen.
Je zegt dan echt niet dat je leven per
fect was. Er zijn altijd dingen waarin
je tekort bent geschoten. Maar als je
gelooft dat er na dit leven een ander
leven wacht, is de toekomst niet on
zeker of beangstigend. Ondanks dat
er ontzettend veel aan de hand is in
de wereld."
Fermentatiegoeroe
UITGEZOCHT
lijke gezondheid. Daar lijkt
het op dit moment op."
Gefermenteerd voedsel
geeft meer van de natuur
lijke stof 'histamine' in het
lichaam, wat klachten als
diarree kan geven.
„De meeste mensen eten al
elke dag gefermenteerd
voedsel, en dat wordt goed
verdragen. Dat maakt zelfs
dat ze zich beter voelen. Een
minderheid zou er last van
kunnen krijgen."
„Ik denk dat gefermen
teerde voedingsmiddelen
zeer relevant zijn voor
drukke mensen die niet veel
tijd hebben om te koken of
eten te bereiden. Met een
pot zuurkool die je in een
kwartier tijd maakt, kun je
wekenlang je lunch of
avondeten van vitamine-
rijke en goedkope probioti-
sche bacteriën voorzien. Ik
denk ook dat we onze prio
riteiten moeten herorgani
seren en erkennen dat in
vesteren in gezond eten de
kwaliteit van ons leven kan
verbeteren. Dat houdt ons
langer gezond."
„Bijna iedereen eet en
drinkt dagelijks gefermen
teerd voedsel: koffie, thee,
bier, brood, salami, zuur
kool, yoghurt, vanille. Wat
nieuw is, is dat mensen be
wust zoeken naar voedsel
dat niet zodanig is verhit dat
alle levende bacteriën zijn
gedood. Die belangstelling
loopt parallel aan de ge
groeide, wetenschappelijke
interesse in het nut van de
miljoenen bacteriën in ons
lichaam. Die dragen op tal
loze manieren bij aan onze
gezondheid en ons welbe
vinden. Consumenten en
koks erkennen ook de op
vallende umami-smaken
van gefermenteerd voedsel."
„Dat iedereen kan leren fer
menteren. Ik wil mensen
aanmoedigen om gezond en
lekker eten te maken, voor
zichzelf en voor de mensen
van wie zij houden.
Ik begon zelf met fermente
ren omdat ik een overvloed
aan kool uit de moestuin
had. Die wilde ik niet zo
maar weggooien. Door de
geschiedenis heen hebben
mensen fermentatie ge
bruikt om de oogst langere
tijd te kunnen bewaren. Ik
raakte erdoor geobsedeerd
en daar rolde mijn boek uit
voort. Het bleek een snaar
bij het publiek te raken."
„Nadat in 1991 bij mij hiv is
vastgesteld, raakte ik geïnte
resseerd in voeding en wat
ik zelf kon doen om zo ge
zond mogelijk te blijven.
Door fermentatie worden
voedingsstoffen beter op
neembaar in de darmen. De
probiotische bacteriën hel-
Ik begon zelf met
fermenteren na
een grote oogst
aan kool
pen bij de vertering en ver
sterken ons immuunsys
teem. Het helpt niet om van
hiv of een andere ziekte te
genezen, maar wie wil nou
geen verbeterde spijsverte
ring of weerstand?"
„Ja! Bacteriën en schimmels
breken voedingsstoffen tot
kleine deeltjes af, waardoor
het beter opneembaar is in
de darmen. Wetenschap
pers onderzoeken zelfs of
een gezonde darmflora van
invloed is op onze geeste-
dinsdag 13 juni 2017
PZ
Zelf voedsel bereiden met
hulp van goede bacteriën
en schimmels? Deze oude
techniek van fermenteren
is hip. En gezond, aldus de
Amerikaan Sandor Katz
(54), auteur van het stan
daardwerk 'The Art of Fer
mentation'. Hij spreekt
donderdag op fermenta
tiefestival Rotzooi.
Cathérine van der Linden
Katz is te gast bij Rotzooi.
Mensen vinden zelf koken
en eten bereiden vaak al
te veel moeite. Laat staan
fermenteren.
Fermentatiefestival
Rotzooi, donderdag 15
juni in Amsterdam.
Info: rotzooi-festival.nl
Sommige part
ners van mensen
met slapeloos
heid dragen bij
aan de klacht.
Niet kunnen slapen
wordt vaak gezien
als een individueel
probleem. Maar
volgens de Ameri
can Academy of
Sleep Medicine
spelen bedpartners
ook een rol. Hun
adviezen conflicte
ren geregeld met
de behandelings
adviezen. De on
derzoekers onder
vroegen 31 part
ners van mensen
met slapeloosheid.
Een flink deel sloeg
onbedoeld de plank
mis met hun tips.
Zo stimuleerde 74
procent de ander
om vroeg naar bed
te gaan en laat op
te staan. Dit druist
in tegen de princi
pes van cognitieve
gedragstherapie bij
slaapproblemen.
Waarom lijkt fermenteren
mensen vandaag de dag
aan te spreken?
Wat komt u bij Rotzooi
vertellen? Wat is uw
boodschap?
Voedselspecialist Sandor
U schrijft in uw boek dat
gefermenteerd voedsel u
niet heeft gered of gene
zen van hiv. Heeft het u
wei geholpen?
Is daarvoor wetenschap
pelijk bewijs?
Ongeveer de helft
moedigde een part
ner aan in bed te
lezen of televisie te
kijken. Daarmee
voeden ze onbe
wust de slapeloos
heid van de ander,
aldus de onderzoe
kers. Het zou goed
zijn ook de part
ners voor te lichten.
A Luister
bij slape
loosheid
niet altijd
naar je
partner.
FOTOSHUT-
TERSTOCK
