7,
k
Ga als eerste naar
Verschrikkelijke Ikke 3
50
E 17
waar haring wordt geveild en verwerkt
dinsdag 13 juni 2017
is hard werken, 's Ochtends lopen we
om half 6 naar de veiling, 's avonds
zijn we om half 8 thuis. Ik heb m'n
zondagse goed nog niet aangehad.
Vandaag verwerken we 3,5 miljoen
haringen. Ondertussen word ik
voortdurend door klanten in Neder
land gebeld. Iedereen wil weten hoe
het er voor staat. Wat is de aanvoer,
hoe is de kwaliteit? De Hollandse
Nieuwe, met de Vlaggetjesdag, de
veiling van het eerste vaatje en al die
tradities eromheen, blijft toch iets
bijzonders."
Zalm meest gegeten
Vlak voor de start van het nieuwe
seizoen hebben de haringverkopers
Nederlandse journalisten uitgeno
digd om te aanschouwen hoe bijzon
der en traditioneel Hollands hun
product - ondanks de Scandinavi
sche herkomst - nog altijd is. Want
de verkoop van nieuwe haring staat
onder druk. Vijftien jaar geleden was
haring nog de meest gegeten vis in
ons land. Nu is dat zalm.
Vooral jongeren laten haring links
liggen. Zij prefereren tonijn en wit-
vissen als pangasius, kabeljauw of
vissticks. En dat is een probleem.
„Haring is toch het paradepaardje
van de visboer. Mensen die naar de
viskraam gaan voor een Hollandse
Nieuwe, nemen vaak ook een ma-
kreeltje mee", verklaart directeur
Agnes Leeuwis van het Visbureau,
dat de promotie voor de Nederlandse
vissector doet.
In het witbetegelde veilinglo
kaaltje in Egersund wordt deze och
tend in alle vroegte de verse aanvoer
van drie schepen door de delegatie
van Ouwehand bepoteld en gekeurd.
Die inspectie door de Nederlandse
viskenners is cruciaal, bezweert di
recteur Anton van der Plas van het
bedrijf. „Nieuwe haring is een deli
caat product. Je wil er niet tijdens het
verwerken achterkomen dat er een
hoop slechte tussen zitten."
De inkopers van Ouwehand be
sluiten op twee van de drie partijen
te bieden. Hun bod geven ze door
aan de veilingmeester. Die schrijft
tien minuten later de uitslag met
stift op een whiteboard. Helaas: een
concurrent heeft de Katwijkers afge
troefd met een hoger bod.
Kim Valderhaug, de kapitein van
de Havskjer, ziet het tafereel vanaf de
druilerige kade aan. Hij vist het hele
jaar door op haring, op makreel, op
blauwe wijting. De nieuwe maatjes
haring is de enige vis die nog op een
ouderwetse veiling, live, wordt ver
kocht, vertelt hij. Bij andere vis ge
beurt dat elektronisch, op afstand.
„Vanaf zee geven we onze vangsten
op internet door. Nu moeten we
racen om op tijd voor de veiling te
rug te zijn. Het zou veel efficiënter
zijn om het ruim vol te vissen."
Door het slechte weer viel zijn
vangst tegen. Na veertien uur varen
kwamen ze de vorige dag om 12 uur
de eerste school tegen. Het waaide
echter te hard om die aan boord te
krijgen. Dat lukte pas eind van de
middag. „Vervolgens hebben we nog
tot tien uur 's avonds verder gezocht.
Toen moesten we terugvaren, want
op de vroege veiling worden de beste
prijzen betaald." Een schipper die te
*MW
De leukste
tijd van het
jaar. Vandaag
verwerken
we 3,5 miljoen
haringen
—Jaap Ouwehand
laat arriveert, loopt het risico dat zijn
haring niet tot maatjes maar tot
goedkoop vismeel wordt verwerkt.
Een traditionele veiling op locatie
is in feite niet meer nodig, erkent
Roar Bjanesoy van de Noorse visse
rijorganisatie Norges Sildesalgslag
die de veiling beheert. Hij opent een
app op zijn telefoon waarin hij pre
cies kan zien waar elk schip op zee
vaart, en wat het al heeft gevangen.
„We kennen onze schepen. We we
ten wie kwaliteit levert."
Geheimen
Het toezicht van de Nederlanders is
echter ook nodig in de fabriek, stelt
Ouwehanddirecteur Van der Plas.
„Alleen wij kennen de geheimen van
het typisch Nederlandse verwer
kingsproces." Het recept voor de pe
kel, die de Hollandse Nieuwe zijn
smaak geeft, blijkt niet heel ingewik
keld: zeewater met 14 procent zout,
zo verklapt een van de medewerkers.
Wat in de fabriek gebeurt, lijkt ook
geen hogere wiskunde. De haringen
worden automatisch op maat gesor
teerd. De kaakmachine verwijdert
snel de kieuwen en galblaas voor ze
in de pekel gaan. Bevroren, om de
schadelijke haringworm te doden,
gaan ze vervolgens in emmertjes of
dozen op transport naar Nederland.
Kan de Noorse visfabriek die al een
kwart eeuw voor Ouwehand werkt
dat nog altijd niet zelf, zonder de Ne
derlanders die ze zes weken per jaar
permanent op de vingers kijken? Di
recteur Egil Magne Haugtad van vis-
fabrikant Pelagia lacht. „Ach. Het
voordeel is dat we nooit gedoe krij-
Haringvangst van links naar
rechts: de boot komt aan, de vis
wordt van boord gehaald, gekeurd
door de Nederlanders en na veiling
verpaktfoto's lex van lieshout
gen achteraf. We zien de Nederlan
ders graag komen. Met onze olie gaat
het slecht, dus hebben we klanten
voor onze vis hard nodig."
Het visje dat op de veiling in Eger
sund voor nog geen 10 cent van de
hand gaat, kost aan de kraam in Ne
derland zo 2 euro. Het omslachtige
verwerkingsproces, eindigend met
iemand in Nederland die de haring
fileert, maakt het duur. Zou dat met
een modernere werkwijze niet
goedkoper kunnen? Daar laat de vis-
fabriekdirecteur zich, diplomatiek,
niet over uit. „Voedsel is traditie."
En de traditie is nou eenmaal dat
de Nederlanders zes weken per jaar
in Scandinavië zijn. „Onze mannen
vinden dat leuk," zegt Ilena van der
Plas (31) die bij Ouwehand de promo
tie doet. „Neem Jan, die is eigenlijk al
met pensioen. Maar hij zou dit voor
geen goud willen missen."
Of die traditie ook nieuwe genera
ties consumenten bereikt? „Je ziet in
elk geval wel dat jongeren meer inte
resse hebben in gezonde, oorspron
kelijke voeding." Zelfheeft de doch
ter van de Ouwehanddirecteur wel
ideeën over hoe het anders moet.
„Vorig jaar hebben we 250 proefpak-
ketjes verstuurd naar foodbloggers.
Dat resulteerde niet direct in een
groei van de verkoop, maar wel in
aandacht en originele haringrecep
ten. Dat biedt hoop."
ILLUMINATION
Inclusief
3D bril
Gru, Lucy, hun schattige dochters Margo, Edith en Agnes en
de Minions zijn terug in een nieuw avontuur!
Speciaal voor u is er een exclusieve voorpremière op 18 juni.
In meer dan 120 bioscopen, dus ook bij u in de buurt, ziet u als eerste
Verschrikkelijke Ikke 3 voor slechts 7,50 inclusief 3D bril*!
Ga naar pzc.nl/premiere
PRESENTEERT
II
L-yT,
*Sommige bioscopen vragen een 3D of briltoeslag. Kijk op pzc.nl/premiere voor de verschillende bioscopen en hun voorwaarden.
