^SopBfl LSUkS
JMk fiBTS T&ov
MOOI (Y\ET 0,B
gI OB rhEV y-f?
BNZO Jt V
het druk, maar waarom was het zo moei
lijk voor me om wat interesse voor hem
op te brengen?
Ik roerde door mijn koffie en vroeg me
af: wat zou er gebeuren als ik eens écht
wat aardiger in het leven zou staan?
Proef op de som
Een paar dagen later besluit ik de proef
op de som te nemen. „Hé, hoe gaat het?"
vraag ik glimlachend aan het kassameisje
van de supermarkt waar ik dagelijks mijn
boodschappen doe. Ik zie haar en haar
collega's vaak, maar verder dan 'hallo' en
'dankjewel' gaat ons contact niet. Een
blijk van interesse is best aardig, lijkt mij.
Maar het meisje geeft geen sjoege en kijkt
me bedenkelijk aan, alsof ik een strik
vraag heb gesteld. „Goed hoor", ant
woordt ze dan, op haar hoede. „Wil je de
bon?" Misschien moet ik er even inko
men, denk ik als ik weer naar huis loop.
Al gauw blijkt dat de hoe-gaat-het-
vraag aan veel mensen niet besteed is.
De fietsenmaker, de assistente bij de
tandarts, de receptionist bij de sport
school - allemaal reageren ze eerder met
verbazing en ongemak dan met enthou
siasme. Alsof de vraag ze uit hun dage
lijkse routine haalt.
Volgens etiquettedeskundige Beatrijs
Ritsema is het niet verwonderlijk dat
wildvreemde mensen nogal verbaasd
reageren als je aan hen vraagt hoe het met
ze gaat. „Je dringt iemands persoonlijke
ruimte binnen als je vraagt naar iemands
gesteldheid. Het is dus eerder onbeleefd
dan vriendelijk", vindt ze.
En in Amerika dan? Daar hoefje maar
een winkel in te lopen en het is how are
you? voor how are you? na. Sommige men
sen vinden dat misschien nep, maar ik
heb het altijd vriendelijk gevonden. Rit
sema: „Maar daar verwacht niemand dat
je antwoordt: nou, eigenlijk niet zo goed,
want mijn kat is zojuist overleden. Of het
nu goed gaat of niet, de conventie is dat je
antwoordt met: Fine, how are you?"
Aardig zijn in het alledaagse leven zit
hem volgens haar dan ook in heel andere
dingen. Random acts of kindness, noemt
ze dat. „Laat eens iemand voor in de rij
bij de kassa. Of raap een omgevallen fiets
op. En in gesprekken met vreemden kun
je het hebben over iets wat zich in de
omgeving afspeelt. Ga op zoek naar iets
wat jullie gemeenschappelijk hebben.
Praten over het weer is daarom altijd
goed", zegt ze.
Na het gesprek met Ritsema besluit
ik de hoe-gaat-het-vraag maar te laten
voor wat die is en me wat meer op mijn
omgeving te richten. Dan valt ineens op
hoeveel mogelijkheden zich dagelijks
aandienen om iets aardigs te doen. Ik wijs
twee mensen die zichtbaar verdwaald
zijn de weg. Op een terras laten de ouders
de knuffel van hun zoontje liggen. Ik trek
een sprintje om 'm terug te geven. Ik
maak een praatje met de straatkrant
verkoper die ik normaal gesproken alleen
gedag zeg. En ik help een vrouw die
moeite heeft met haar fiets uit de stalling
te halen. „Wat aardig van je", zegt ze.
„Geen probleem hoor", zeg ik. Ik glunder
een beetje.
Empathische vreugde heet dat, weet
Roos Vonk, hoogleraar sociale psycholo
gie aan de Radboud Universiteit. „Het
treedt op als je ziet dat jouw handelen
iemand heeft geholpen. Je voelt dat deze
vrouw blij is en als resultaat voel je zelf
ook blijheid."
Zuivere goedheid
Zo bezien heeft aardig zijn dus ook een
egoïstische kant: je gaat je er immers zélf
ook goed door voelen. „Absoluut", be
aamt Vonk. „Binnen de psychologie is het
een klassieke discussie of er zoiets bestaat
als 'onbaatzuchtig altruïsme': iemand
helpen zonder dat je er zelf beter van
wordt." Want behulpzaam zijn levert een
mens natuurlijk ook wat op: als het door
anderen wordt opgemerkt, is het goed
voor je reputatie. En de persoon die jij uit
de brand hebt geholpen, doet dat een vol
gende keer misschien bij jou. „Zeker niet
iedereen helpt anderen uit zuivere goed
heid. Maar er zijn genoeg onderzoeken
die laten zien dat het wel degelijk be
staat." Wat in elk geval vaststaat, zegt
Vonk, is dat altruïstische mensen geluk
kiger zijn. „In tegenstelling tot wat je
misschien zou verwachten, blijkt uit
onderzoek dat de meeste mensen zich
bijvoorbeeld beter voelen als ze een
cadeautje kopen voor een ander dan
voor zichzelf."
Maar aardige dingen doen - vooral voor
mensen die je niet kent - is voor veel
mensen nog niet zo eenvoudig, zegt
Vonk. Het vereist namelijk dat je toe
nadering zoekt. „En in Nederland heerst
magazine 21
WG
