PROEVEN
Lekkers van Giphart en meer over cle kook
Sotoajam
Soep voor 4
De oude Grieken kenden het al: het
galgenmaal. Ronald Giphart heeft een
fascinatie voor de laatste eetwens van ter
dood veroordeelde misdadigers.
eze bijlage heeft als
thema 'misdaad' en de
vraag was of ik mijn
bijdrage daaraan kon
aanpassen ('maar lie
ver niet iets met bloedworst').
Er is één onderwerp dat mij ma
teloos fascineert: het galgenmaal,
oftewel de maaltijd die terdood-
veroordeelden krijgen voorge
schoteld. Het gebruik om mensen
die worden terechtgesteld eten
aan te bieden voordat de beul zijn
werk doet, stamt al uit de Griekse
oudheid. Daar werden gevange
nen vlak voor hun executie ver
wend, zodat hun geest niet zou
komen rondspoken.
In Frankrijk - waar sinds de
middeleeuwen vele misdadigers
werden opgehangen, verbrand,
gekookt of onthoofd - bestond
decennialang het gebruik dat
terdoodveroordeelden vlak voor
hun laatste minuten op aarde een
glaasje rum kregen, om het leed
een beetje te verzachten. Ook
het galgenmaal van SS'er Adolf
Eichmann bestond uit alcohol: hij
vroeg om louter een fles wijn (die
hij maar voor de helft opdronk).
Injectie
In een groot deel van de geschie
denis moesten gevangenen op de
laatste dag van hun leven gewoon
eten wat de pot schaftte. In som
mige Amerikaanse staten is dat
nog steeds het geval, maar de
meeste gevangenen die op
de elektrische stoel of via een
dodelijke injectie worden omge
bracht, krijgen de gelegenheid
een speciale maaltijd te laten
aanrukken. Soms heeft dat diner
een maximum bedrag (bijvoor
beeld 15 dollar), maar meestal
mag iemand die ter dood wordt
veroordeeld zijn lievelingskostje
bestellen.
En juist dat aspect spreekt tot
de verbeelding, want wat leert
iemands laatste maaltijd over
iemands persoonlijkheid? En
wat zouden we zelf als galgen
maal verlangen? In Amerika
verschenen een paar kookboeken
over de al dan niet opmerkelijke
eetwensen van gevangenen in de
dodencel (bijvoorbeeld The Death
Row Cookbook en Our Last Meals).
Mintijs
Op internet zijn vele pagina's
gewijd aan wat beroemde crimi
nelen, seriemoordenaars en psy
chopaten zich zoal hebben laten
serveren. Zo wilde Timothy
McVeigh (The Oklahoma Bom
ber) twee bekers mintijs en John
Wayne Gacy (The Killer Clown)
gebakken kip, gebakken garnaal,
aardbeien en friet.
Natuurlijk had ik hier het re
cept van een van de galgenmalen
van misdadigers kunnen geven,
maar dat vond ik toch wat lugu
ber. Vandaar dat ik heb gekozen
voor wat ik zelf als galgenmaal
zou bestellen, als ik ooit de dood
straf krijg: soto ajam, de kippen
soep die Indonesische en
Surinaamse moeders aan hun
kinderen serveren als geneesmid
del voor bijna alle kwalen. Voor
een galgenmaal misschien net te
laat, maar daarom niet minder
lekker. <1
magazine 41
eten&drinke
120 ml tomatensap, 45 ml
H Et wodka, paar druppels
W worcestersaus en tabasco,
peper en klaar is je bloody mary.
personen:
scheutje olie
1 vette kip, in
stukken
1 stuk gember,
in plakken
4 salamblaadjes
8 pimentkorrels
4 stengels
citroengras
2 uien, fijngesneden
3 teentjes knoflook,
fijngesneden
1 tl kurkuma
1 tl komijnpoeder
1 tl korianderpoeder
1/2 tl laos
en citroengras toe. Laat
de kip een uur op laag
vuur koken. Haal eruit,
laat de stukken wat
afkoelen, pluk het vlees
van de botten. Zeef de
bouillon. Fruit ui, knof
look, gember en laos.
Voeg kurkuma, korian
der en komijn toe.
Schenk de bouillon
erbij en voeg het vlees
toe. Verwarm de soep
goed en verdeel over
de borden. Serveer de
garnering in bakjes.
Bedenk dat het uw
laatste maaltijd is.
Garnering:
4 hardgekookte
eieren, gehalveerd
gekookte
sperziebonen
taugé
gefruite uitjes
lenteuitjes
stukken gekookte
aardappel
gekookte
pandanrijst
sambal badjak
Bak de kip in olie. 2 liter
water erbij. Breng aan
de kook. Voeg gember,
piment, salamblaadjes
Foto SHODY CAREMAN
Galgenmaal
