BUITEN
Luxe in het
klooster
11
Wandelen langs de
Westerschelde bij
Schore maakt je hoofd
leeg. Ook leer je hoe een
vispassage werkt en
zie je hoe zuinig we
moeten zijn op onze
leefomgeving.
I eestal bezoek ik voor
deze wandelrubriek
een bos of natuurge
bied. Maar vandaag
I heb ik zin in een wan
deling langs de zee. Ik besluit dichtbij
huis te blijven en rijd richting de zee
dijk bij Schore.
Onze provincie heeft prachtige,
weidse stranden, waar je soms een
hele tijd moet lopen voor je de kust
lijn bereikt. Maar op een natte dag als
vandaag vind ik het lekkerder om
over een gebaand pad te lopen. Ik be
gin bij het 'praathuisje' bovenaan de
dijk. Naast een mooi uitkijkpunt
»Aan beide
zijden van de
Westerschel-
dedijk staat
een bord met
teksten uitleg
overde
werking van
het gemaal
heeft dit gebouwtje aan de Schoorse
Zeedijk ook een sociale functie. Be
halve op deze vroege zaterdagmorgen
zitten hier bijna altijd mensen met
elkaar te praten.
Ik ga linksaf. Op de stenen langs de
waterkant zitten verschillende een
denpaartjes. Verder op zee - maar
ogenschijnlijk dichtbij - varen grote
containerschepen langs. Een aantal
schapen en lammetjes ligt tevreden
in het gras, hun kopjes draaien mee
als ik langsloop. Ik volg de dijk tot het
vorig jaar geopende gemaal Schore.
Er staat aan beide kanten van de dijk
een informatiebord met uitleg over
de werking van dit gemaal. Het
brengt overtollig water via sloten en
vijvers vanuit de polder naar de Wes
terschelde. De pompen kunnen mi
nimaal 120 emmers water per se
conde afvoeren. Maar het gemaal
'vervoert' niet alleen water: dit is te
gelijk een vispassage.
Ik ga de dijk over en loop naar be
neden. Daar lees ik verder over de
werking van de vispassage. Het helpt
vissen die in het voor- en najaar van
zout naar zoet water trekken, en an
dersom. Een pomp verzorgt een lok-
stroom voor vissen in de Wester
schelde. Zij zwemmen daar in het
voorjaar tegenin en komen in een
verzamelbak terecht. De doorgang
naar de polder wordt ieder uur ge
opend, de vissen stromen dan met
het water mee de polder in. In het na
jaar zwemmen ze op dezelfde manier
weer terug. Wat een mooi systeem.
En positief dat er zo'n duidelijke uit
leg bij staat.
Tevreden loop ik benedendijks te
rug. Een heel ander plaatje: hier zie je
uitgestrekte polders en rijden er af en
toe auto's langs. Het begint te rege
nen. Een auto stopt en de bestuurder
biedt me een lift aan. Verleidelijk,
maar nee. Het is nog maar een klein
stukje. Ik loop hier vaak, maar iedere
keer valt het me op. Vooral beneden
dijks kun je bijna geen meter lopen
zonder zwerfafval in de berm te zien.
Het overal rondslingerende plastic
vergaat nooit. Het breekt alleen afin
microdeeltjes. Die stukjes komen via
de wind onder andere in zee terecht.
Dit vervuilt het zeewater. Ook raken
zeevogels en -dieren in het plastic
verstrikt of ze eten het op, waardoor
het in de voedselketen terecht komt.
Peinzend loop ik verder. Het was
een mooie wandeling, maar zwerfaf
val is bijna in alle natuurgebieden
een probleem. Geniet van het land
schap, maar laat het in haar waarde.
Ook voor jezelf.
UIT DE ZEEUWSE KLEI
In 1993 vond een opgraving
plaats vanuit het toenmalige
Provinciaal Depot voor Bodem
vondsten in Middelburg naar de
restanten van augustijnenklooster
Het Heilig Graf in Vrouwenpolder.
Dit klooster, in 1452 gesticht door
Hendrik II van Borsele, heer van
Veere, was eerst gevestigd in Ar-
nemuiden, maar werd verplaatst
wegens aanhoudende waterover
last. De monniken hielden zich
bezig met het produceren van
mooie manuscripten en landont-
ginning. Rond 1572 is het klooster
door de Geuzen verwoest.
In 1993 werden de funderingen
blootgelegd en vele vondsten uit
onder meer de afvalputten gebor
gen. Het opvallendste object is een
gebroken, veelkleurig flesje van
hoge kwaliteit. Het is circa 12 cen
timeter hoog, met een bol lichaam
en lange hals. Het glas is uit meer
dere lagen opgebouwd; de techni
sche term hiervoor is 'vetro a fïli e
retorti'. Afbeeldingen van waar
schijnlijk ditzelfde flesje zijn te
ruggevonden in het getijdenboek
van Charlotte de Bourbon Mont-
pensier, uit de collectie van de
Duke of Northumberland op
Alnwick Castle, Engeland. Char
lotte was de vrouw van Wolfert VI
van Borsele, zoon van bovenge
noemde Hendrik II.
In het getijdenboek (ontdekt in
2001) staan maar liefst zes afbeel
dingen van het flesje. Opvallend is
steeds dat het omgekeerd in een
houder staat. Het decoratieve, spi
raalgetrokken kleurenpatroon van
groen, rood en blauw, afgewisseld
met witte decorbanden, is in de af
beeldingen als goud en zilver
weergegeven. Mogelijk om de im
portantie te benadrukken. Over
dit onderwerp schreeffanice
Lynda Harthoorn een scriptie, te
vinden in de mediatheek van de
SCEZ. Als enige mocht Janice een
aantal miniaturen publiceren uit
het getijdenboek, dat is te dateren
tussen 1474 en 1477. Het flesje
heeft dus ook deze einddatering.
De herkomst ervan is waarschijn
lijk het Midden-
Oosten, mogelijk
Syrië.
Westerschelde
AFSTAND: 3,8 KM
HANSWEI
woensdag 31 mei 2017
PC
Lopend leer je veel
Joanne Karkdijk
Een wekelijkse
wandeling door
Zeeland. Vandaag:
de Westerschelde
Tweewekelijkse rubriek over ar
cheologische vondsten in Zee
land door Stichting Cultureel Erf
goed Zeeland (SCEZ)
Henk Hendrikse
Het flesje
uit het
klooster van
Vrouwen
polder.
A Praathuisje bovenaan de dijk.
°P Westerschelde.
^Gemaal Schore!
