en afspraak maken met Marjan Berk (84)
blijkt een oefening in geduld. De schrijf
ster en columniste ontpopt zich niet
alleen als een spraakwaterval, maar
bombardeert haar gehoor zonder enige
waarschuwing direct met alles wat haar
bezighoudt. Op licht ironische toon en
vol zelfspot, haar handelsmerk. Zo wil zij
bij dit interview niet als 'kromme dwerg'
worden gefotografeerd: ze is immers een
opiniemaker voor haar generatie, zegt ze
strijdvaardig. Direct daarna recenseert zij
de voorkeur van de nieuwe Franse presi
dent Emmanuel Macron voor zijn 25 jaar
oudere geliefde: zo leuk, maar in mediter
rane omstreken is een relatie met een
vrouw op leeftijd veel gewoner. Tussen
door komen ook haar gymnastiekoefe
ningen nog aan bod. Ze moet trainen
vanwege een splinternieuwe schouder,
waardoor ze nu al een maand met haar
arm in een mitella loopt. Dan peinst zij
hardop: „Dwaal ik soms af?"
Een week later toont de schrijfster, die
getutoyeerd wil worden, glunderend haar
inmiddels twaalfde Amsterdamse onder
komen. Een pied-a-terre en ontsnap
pingsroute uit het wel erg overzichtelijke
Overijsselse gehucht Kalenberg, waar
haar andere huis staat. Een jaar bewoont
ze nu een miniappartement, na een jaar
te hebben gebivakkeerd in het stofzuiger-
hok van het Occohofje. Dat was oor
spronkelijk bestemd voor de opvang van
maagden en weduwen. „Maagden zijn er
waarschijnlijk niet, oude vrouwen des te
meer. Dat heb je met zo'n oudewijven-
overschot. Mijn kamer stinkt toch niet
naar oud wijf? Dat zou ik zo erg vinden."
Wijzend op de chaotische stapels kran
ten, schriften vol aantekeningen en boe
ken: „Ik bivakkeer hier voor werk, ben
geen echt huishouden begonnen. Ik leef
als een student. Mijn wasgoed neem ik
om de zoveel dagen mee naar Kalenberg.
En koken betekent lof in de koekenpan,
brie erbij, deksel erop en pssjjjjjjttt, een
heerlijk gesmolten maaltijd. Ik varieer
weieens met spinazie. Of ik koop verse
sushi bij de Albert Heijn. That's it. Dan zit
ik op de rand van mijn bed te dineren. Ik
had op mijn 26ste al de verantwoordelijk
heid voor drie kinderen. Misschien haal
ik daarom nu mijn studententijd in."
Aanleiding voor de ontmoeting met
Marjan Berk - single, vijf kinderen, acht
kleinkinderen - is haar nieuwe boek.
Zou het haar 38ste zijn? Of 41ste? Ze weet
het zelf niet meer, vindt dat ook weinig
interessant.
Flip is een tragikomische roman over
twee vriendinnen en weduwen op leef
tijd. De een, Rika, heeft haar rouw afge
bouwd en jaagt opnieuw de liefde na. De
ander, Duifje, kan niet loslaten: zij sleept
haar overleden echtgenoot in een cock
tailshaker overal mee naartoe. Ook als
zij vanuit haar dorp afreist naar de stad
waarnaar ze constant hunkert, Amster
dam. Vriendschap, loyaliteit, verraad
en eenzaamheid vormen belangrijke
thema's in het verhaal dat Berk een para
bel van haar leven noemt.
„Nee, dat zou belachelijk zijn. Dat is geen
optie. Kalenberg kan ik niet loslaten, daar
woon ik al tientallen jaren en ik ben ver
groeid met alle tweehonderd inwoners.
Maar er gebeurt weinig tot niks, behalve
het lokale. En iedereen let op elkaar: als
ik boodschappen ga doen, weet het halve
dorp bij wijze van spreken hoeveel tijd
ik ermee kwijt ben. Het wordt nog net
niet geklokt.
Amsterdam staat voor mijn werk en
voor reuring. Hoewel dat ook niet altijd
een lolletje is, in mijn eentje. Op een
terrasje aan het Rembrandtplein werd
onlangs zowat de stoel onder me vandaan
gerukt en verdwenen de andere stoelen
en de tafel, omdat 'ik toch maar alleen
was'. Zat ik daar met loeihete koffie op
Waarom vertrekje niet gewoon uit
Kalenberg?
101 zaterdag 27 mei 2017
