Tommy Wieringa
'Dood door politiekogels
niet goed onderzocht'
Inspectie: 'Heiwerkers
ziek door vervuilde grond'
15
Ik stel mijn vriend
gerust: gekte en
levensmoeheid
zijn niet
hetzelfde
De routeplanner wijst
me via kleine wegge
tjes naar het psychia
trisch hospitaal. De
brug over en dan een
paar minuten heuvelop, daar
hebben ze mijn vriend een tijdje
opgesloten omdat hij zich van
het leven heeft proberen te bero
ven.
Voorjaar, alles begon opnieuw,
maar zijn laatste avondmaal be
stond uit een doosje pillen en een
fles rode wijn, waarna hij op bed
ging liggen met een plastic zak
over zijn hoofd. Het laatste wat
hij voelde was de kat die zijn
hand kopjes gaf.
De politie vond hem de vol
gende dag. Zijn nog levende
lichaam verdween in een isoleer
cel, waar hij langzaam naar het
leven terugkeerde.
Twee tassen heb ik bij me, een
met boeken en een met eten. De
eerste omdat hij erom vroeg, de
tweede omdat ik diep van binnen
een Joodse grootmoeder ben die
meent dat elk probleem met eten
kan worden opgelost.
De kliniek is een wereld van
deuren. Ze gaan uitsluitend op
aanvraag open en vallen automa
tisch achter je in het slot. Ook
mijn vriend verblijft achter een
zware deur. Hij ligt op bed, ik zie
zijn voeten door het raampje. Ze
komen in beweging als ik aan
klop en ik omhels mijn levende
vriend, zoveel beter dan de kus
op het koude voorhoofd van een
dode vriend.
Hij ziet er moe uit. Zijn kamer
genoot, ook een gefaald zelf
moordenaar, breekt zijn nachten
in duizend stukken met zijn ge
snurk.
We gaan naar buiten met een
doosje Bossche bollen. Er is maar
één vrouw tussen de mannen,
iedereen rookt. Mijn vriend wijst
me de isoleercel waar hij de eer
ste dagen verbleef, een raampje
hoog bovenin liet licht van bui
ten door. De afdeling lijkt op een
slakkenhuis. De binnenste win
ding van het slakkenhuis is de
separeer, en wij zitten in de bui
tenste winding, waar weliswaar
meer bewegingsvrijheid is, maar
die van de buitenwereld is afge
scheiden door een hoog hek.
Achter een raam zit Allen Gins
berg met zijn hoofd te schudden.
Een jongen met een muts op en
oortelefoontjes in komt bij ons
staan. „De moleculen van het
metaal staan zo ver open, tegen
woordig", verklaart hij. „Dat
komt door alle elektronica. Het
expansieprobleem wordt te diep
gezocht." Hij pauzeert even, en
zegt dan: „Zo zit dat eigenlijk."
Sommigen verblijven al dertig
jaar op dit narrenschip, zegt mijn
vriend. „Wat nu als ze mij hier
ook zo lang houden?" Ik stel hem
gerust, gekte en levensmoeheid
zijn niet hetzelfde. De Bossche
bollen zijn een beetje gesmolten
onderweg, hij veegt zijn choco
ladevingers aan mijn zakdoek af.
„Weet je", zegt hij, „dat Ionesco
ook dood wilde? Cioran belde
hem elke dag op en zei: 'Dat
heeft geen zin, dat kan altijd nog.'
Ze zijn allebei een natuurlijke
dood gestorven, bij mijn weten."
Hij staat op. „Kom, ik laat je uit."
Als ik het terrein af rijd, staat
hij achter het hek en steekt zijn
vuist in de lucht. Nopasaran. Ik
zie er leven in. Leven en een na
tuurlijke dood.
Het onderzoek van de rijksrecher
che naar de dood van Cyprian
Broekhuis is 'onvolledig' en 'niet
goed'. Dat zeggen rechtspsycholoog
Peter van Koppen en oud-recher
cheur Dick Gosewehr in een uit
zending van Zembla vanavond.
Zembla kreeg het rijksrecherche
rapport in handen op basis waarvan
het Openbaar Ministerie een zaak
tegen twee schietende agenten
heeft geseponeerd.
De 23-jarige Cyprian Broekhuis
overleed op 8 september 2016 door
zes politiekogels in zijn buik. De
schietpartij gebeurde toen drie
GGZ-medewerkers en vier politie
mensen hem ophaalden voor een
dwangopname. Toen de agenten
Broekhuis wilden fouilleren, liep
het uit de hand. Twee agenten ver
klaarden dat ze dachten dat Broek
huis een mes trok. Automatisch
begonnen ze te schieten.
Volgens Van Koppen en Gose
wehr heeft de rijksrecherche niet
goed onderzocht óf Broekhuis wel
een mes trok. „Er zijn dingen in het
rijksdossier die op het scenario wij
zen dat de schutters een zaklan
taarn hebben aangezien voor een
mes", zegt Van Koppen.
Zo is het opmerkelijk dat de poli
tie op de dag van Cyprians dood
ondanks langdurig onderzoek geen
mes in de Amsterdamse bovenwo
ning aantrof. Gosewehr: „Dat kan
gewoon niet. Niemand gaat weg
voordat het mes gevonden is."
Klapmes
De dag erna vindt de politie onder
een bank wel een klapmes, nadat
een van de schietende agenten
heeft verklaard dat die het mes
heeft weggetrapt. Maar volgens Van
Koppen kan het mes niet door een
schop onder de bank zijn beland.
Daarvoor lag te veel troep in de weg.
Ook zou een GGZ-medewerker
een schietende agent hebben horen
zeggen: „Ik dacht dat hij een mes of
wapen trok." Van Koppen: „Dat is
een veelbetekenende verklaring.
Dat kan onzin zijn, maar het is ge
noeg reden het te onderzoeken."
Eerder bleek al dat de agent die
vier keer op Broekhuis vuurde, ver
klaarde dat hij twee verschillende
soorten antidepressiva slikte. De
experts vinden het vreemd dat de
rijksrecherche daar geen enkele
vervolgvraag over heeft gesteld.
De ouders van Cyprian Broek
huis zijn het niet eens met de be
slissing van het Openbaar Ministe
rie om de zaak te seponeren. Ze zijn
een zogeheten artikel 12-procedure
gestart om alsnog vervolging af te
dwingen.
De Amsterdamse politie en het
Openbaar Ministerie willen van
wege de rechtszaak niet reageren.
Vlak voor kerst werden twee hei
werkers zwaar ziek. Ze hadden on
der meer last van bloedplassen en
braken. Werkgever heibedrijf Van
Dieren wees naar de vervuilde
grond waarin ze werkten. Op de
plaats van het bouwterrein stond
vroeger een gasfabriek. Ondanks
meerdere saneringen bleef een deel
van de ondergrond vervuild.
De inspectie SZW legde begin dit
jaar het werk stil en begon een on
derzoek. Volgens de inspectie is in
de ontwerpfase onvoldoende nage
gaan welke invloed de verontrei
nigde stoffen hebben op de werk
zaamheden. De inspectie legt een
direct verband tussen de zieke hei-
ers en de vervuilde grond.
De gemeente Kampen is het met
beide punten oneens. Zij stelt dat
de benodigde maatregelen wel wer
den getroffen. Volgens het stadsbe
stuur werd 'uitvoerig rekening ge
houden' met de vervuilde grond.
De gemeente wijst erop dat een
medische rapportage ontbreekt. Zo
is er geen bewijs dat de heiers daad
werkelijk ziek werden door hun
werkzaamheden.
Bezwaar
De gemeente onderzoekt momen
teel of het bezwaar kan maken te
gen de conclusies van de inspectie.
Om de bouwstop op te heffen
moet Kampen met aannemer He
geman aan een nieuw uitvoerings
plan werken. Hierin moet van de
inspectie een veilige werkmethode
beschreven staan. Er moeten nog 37
palen de grond in. Hoe en wanneer
dit moet gebeuren is niet nog niet
bekend. Voor de Internationale
Hanzedagen (15-18 juni) wordt in
elk geval niet gewerkt.
Het onderzoek van de Inspectie
SZW is al het vierde naar bouwpro
ject Buitenhaven. Eerder onder
zocht Jan Westmaas, voormalig
burgemeester van Meppel, op ver
zoek van de gemeente en de aanne
mer alles wat uiteindelijk leidde tot
de bouwstop. Hieruit bleek dat
Kampen en Hegeman de opdracht
verschillend interpreteerden, waar
door op het terrein mogelijk ondui
delijkheid ontstond.
W Volgens de
gemeente is er wél
rekening gehouden
met verontreiniging
van de bouwplaats
Bodemonderzoek heeft intussen
uitgewezen dat het grondwater niet
werd verontreinigd tijdens het
heien. De gemeente laat het water
wel nog onderzoeken. De GGD
komt begin juni met een rapport
over eventuele gezondheidsrisico's
voor omwonenden. Zij stelde eer
der al dat de kans op gevaar door
giftige stoffen bijzonder klein is.
vrijdag 26 mei 2017
Narrenschip
De dood van de psychiatrische
patiënt Cyprian Broekhuis, die
door zes politiekogels stierf, is
niet goed onderzocht. Boven
dien heeft de politie procedures
met voeten getreden, zeggen
experts na bestudering van het
rapport van de rijksrecherche.
Koen Voskuil
Amsterdam
Heiwerkers die eind vorig jaar
aan de slag waren op een bouw
terrein in Kampen, werden ziek
door de verontreinigde grond
waarin ze werkten. Dat stelt in
spectie SZW na onderzoek. De
werkzaamheden aan het bouw
project, parkeergarage Buiten
haven, liggen sinds januari stil.
Anton Goegebeur
Kampen
A Cyprian Broekhuis werd doodgeschoten door de politie.
