'IK VIND HET
LEUK MEZELF
EEN BEETJE
SLECHTER
TE MAKEN
DAN IK BEN'
„Via Skype heb ik weken met links en
rechts gesproken. Ik wilde met schrijver
David Grossman praten. 'Als u met hem
wilt praten', zei de ene man, 'dan trek ik
me terug van het hele project'. Met een
andere man had ik het over Mijn beloofde
land van Ari Shavit, het beste boek over
Israël. Zei hij: 'Dat is echt een boek waar
veel antisemieten mee weglopen.' Ik laat
me niet op mijn 70ste voor antisemiet
uitmaken. Ik had er gewoon geen zin
meer in. Punt uit, klaar. Het is tekenend
voor de tijd die we doormaken. De ironie
is weg. De humor is weg. Iedereen is boos
en verontwaardigd, en wil dat je een
standpunt inneemt. Ik geloof meer
dan ooit in de roman, in fictie, in het
je verplaatsen in een ander, ook in de
boze ander."
„Ik verdiep me in dingen waar ik me
normaal niet in verdiep. Ik wil lenig van
geest blijven. Ik lees Blendle, maar ik
lees ook de alternatiefrechtse website
Breitbart. Ik wil weten wat de alt-right
in Amerika zegt. Ik wil het verstaan,
waarom mensen voor Donald Trump
kiezen. Ik wil ze niet afdoen als boze
mannen. Ik wil weten waarom ze zich
tekortdoen, want ik heb niet de indruk
dat Trump begaan is met arme mensen
in kleine steden. Ik wil weten hoe er ge
dacht wordt in mijn wereld. Dit klinkt al
lemaal braaf en sympathiek. Zo bedoel ik
het niet. Het is een vorm van paraatheid."
„Nee, maar ik heb hem wel een enorme
schop onder zijn hol gegeven. En ik heb
hem daarmee getemperd. Lezers vragen
dan: 'Heeft het u geholpen?' Nee, me
vrouw, het is een ambacht. Ik moet het
verdriet, dat achter mij ligt, koel opschrij
ven opdat u geraakt wordt. Maar dit boek
is ook een manier geweest om mij weer
aan de haren uit het moeras te trekken.
Misschien had ik mijn hoofdpersoon
Adriaan von Münchhausen moeten
noemen." 41
het geestelijk klimaat dermate gepoliti
seerd vindt dat er geen plaats meer is
voor ironie, zelfspot en relativering.
Hoe doet u dat?
Even terug naar het begin. De Binnen-
stem in uw boek en in u, is die weg nu?
magazine 13
