12
EINDEXAMENS
de zenuwen eet«
vandaag: omgaan met stress
nagels op. Lekker gênant
hoogleraar voedingsleer aan de
Vrije Universiteit in Amster
dam. Leren of examen doen kost
weinig brandstof. Een 18-jarige
(gemiddelde van jongens en
meisjes) verbrandt ongeveer
120 kcal per uur. „Evenveel als
een uur staan praten op het
schoolplein en een stuk minder
dan een uur de hond uitlaten.
Dus eet gewoon hetzelfde als op
een normale schooldag. Of zelfs
iets minder, want je krijgt geen
gym op het examen."
Als eten al stress kan verlagen
dan is dat een puur psycholo
gisch effect, denkt Katan.
„Vraag je moeder om iets stress-
verlagends klaar te maken, zoals
soep of je favoriete toetje van
vroeger. Als jij en je moeder er
allebei in
geloven,
werkt het."
Alsof de
oma van
Jolijn dat heeft aangevoeld. De
vwo-scholiere uit Pijnacker
teert deze examenperiode op
haar favoriete chocoladekoek
jes van Verkade, die
oma speciaal nog
even langs bracht.
Verder heeft
Jolijn zoals
vele scholie
ren - een rol
letje druiven-
suiker binnen
handbereik,
maar dat is
volgens het Voe
dingscentrum niet
nodig. „Als je nor
maal eet, heb je deze
suikers niet nodig. Eet regelma
tig en gevarieerd. Vergeet ook
niet te drinken: 1,5 liter vocht
Eet hetzelfde als
opeen normale
schooldag.
Of iets minder
per dag", zegt een woordvoer
der. Koffie kan helpen om ver
moeidheid uit te stellen en alert
te zijn, maar het is geen won
dermiddel, waarschuwt het
Voedingscentrum. Het raadt ca-
feïnehoudende drankjes bo
vendien afin de avond, omdat
dit tot slaapproblemen kan lei
den.
Scholieren doen
er volgens hoogle
raar Derksen be
ter aan om
's avonds na het
leren nog wat
ontspanning
te zoeken.
Puntje voor
Jolijn, die vaak
Martijn Katan 's avonds nog
even Netflix aanzet.
„Prima," compli
menteert Derksen.
„Maar sporten is nog beter. Daar
word je lichaam krachtiger en
vitaler van."
Kanon op hol:
soldaten dood
Russen scheren
langs fregat
Meer dodelijk
geweld in CAR
Gestrest voor het
eindexamen?
Laatje moeder je
lievelingstoetje van
vroeger klaarmaken.
Dat zal de zenuwen
iets doen temperen.
Niet doen: blokken
kort voor het examen
De nagels van Jolijn van den
Bogaerdt (18) uit Pijnacker
zijn een stuk korter sinds de
eindexamens van start zijn ge
gaan. Ze zit in het laatste jaar
van het vwo en deze periode
leidt tot grote stress, vertelt ze.
„Van zenuwen eet ik mijn na
gels op. Lekker gênant."
Tijdens haar eerste toets, het
examen Nederlands, raakte ze
haar pen de eerste vijf minuten
niet aan. „Ik durfde niks op te
schrijven. Het voelde zo offici
eel. Dit examen bepaalt of ik een
nog een jaar hier op school blijf,
en dat wil ik natuurlijk niet."
Terwijl Jolijn vaak 's ochtends
de stof voor de laatste keer door
neemt, rolt haar broertje Mees
van 16 rustig tussen 10.00 en
10.30 uur zijn bed uit en begint
de dag met een game. Oók hij
heeft eindexamens, op het
vmbo.
Er is wel iets te zeggen voor
zijn relaxte ochtendritueel, zegt
Jan Derksen, hoogleraar psy
chologie aan de Radboud Uni
versiteit Nijmegen. „De ochtend
voor het examen nog eens blok
ken, jaagt de angst juist op. Het
kan twijfels aanwakkeren als
'help, ken ik de stof eigenlijk
wel'. Zoek 's ochtends aflei
ding", tipt hij.
De stress wordt pas echt min
der als scholieren goed voorbe
reid zijn, zegt de hoogleraar.
„Alleen een samenvatting uit je
hoofd leren is niet genoeg."
Stof kennen
Er is volgens Derksen eigenlijk
maar één bewezen methode en
dat is ouderwets blokken.
„Neem de stof tot in detail in je
op en maak een uittreksel. Op
de dag voor het examen herhaal
je de stof uit het hoofd. Wan
neer je merkt dat er gaten val
len, check je dit nog één keer.
De volgende ochtend zeg je te
gen jezelf: ik ga dit examen ma
ken, ik ken de stof. Dat is ge
noeg."
Extra koolhydraten stapelen
voor het examen is beslist niet
nodig, zegt Martijn Katan,
donderdag 18 mei 2017
'Zeg tegen jezelf voor het
examemtik ken de stof!'
GO
DEN HAAG In de Oostzee zijn
twee Russische gevechts
vliegtuigen driemaal langs het
marinefregat Zr. Ms. Evertsen
gescheerd. Dat meldde het
ministerie van Defensie giste
ren. Het marineschip is in het
gebied voor de NAVO om de
oostelijke partners van het
bondgenootschap gerust te
stellen met het oog op de
Russische dreiging. De vlieg
tuigen van type Su24 (Fencer)
vlogen dinsdagmiddag langs
de Evertsen. Ze vormden vol
gens Defensie geen dreiging
voor het schip.
BANGASSOU Minstens 115
mensen zijn de afgelopen tijd
overleden door geweld in de
Centraal Afrikaanse Repu
bliek (CAR). Dat meldde het
Rode Kruis gisteren. De hulp
organisatie heeft alle licha
men in de stad Bangassou
inmiddels geborgen. Ook vre-
dessoldaten van de Verenigde
Naties zijn in het land hun
leven niet zeker. Bij een aan
slag op een konvooi van de
VN kwamen vijf blauwhelmen
om het leven. De Centraal
Afrikaanse Republiek gaat al
jaren gebukt onder sektarisch
geweld. Strijders uit het over
wegend islamitische noorden
van het land vechten met strij
ders uit het christelijke zuiden
om de macht. De afgelopen
jaren vielen er al duizenden
doden.
JAKARTA Zeker vier Indone
sische militairen zijn gisteren
om het leven gekomen tijdens
een oefening in de Riouw-
archipel. Luchtafweergeschut
vuurde volgens het leger op
de eigen manschappen. Het
drama gebeurde volgens The
Jakarta Post toen een kanon
van Chinese makelij door
kortsluiting ongecontroleerd
begon te schieten. Daardoor
raakten ook acht militairen
gewond. Zij zijn overgebracht
naar een ziekenhuis.
Eerder op de dag was ook al
geoefend met het kanon.
Daarbij was alles goed ge
gaan, zei een legerwoord-
voerder. Bij de tweede oefe
ning ging het mis. Het leger
heeft een onderzoek aange
kondigd.
Hanneke van Houwelingen
Pijnacker
@RLOppenheimer
