II
Computers wereldwijd gegijzeld door cyberaanvallen
3
Dader ontloopt deel straf door toestemming bezoek aan zwangere vriendin
De Pool die 15 maanden de cel in moest
voor het doodrijden van drie mensen in
Meijel (L), blijkt vervroegd te zijn vrijgelaten.
Hij mocht naar zijn zwangere vriendin in het
buitenland. De nabestaanden zijn verbijsterd
De 35-jarige man reed op 19 mei 2013
de 2-jarige Ize Derijks en haar groot
ouders dood. Zij zaten op de fiets toen
de Pool door te hard rijden de macht
over het stuur verloor en de drie aan
reed. Zijn berechting leidde tot lande
lijke discussie over de hoogte van
straffen bij verkeersongevallen: hij
kreeg eerst een taakstraf. Erik Derijks,
de vader van de overleden Ize, gooide
daarop met een stoel in de rechtbank.
In hoger beroep kreeg de man 15
maanden cel, maar hij ging in cassatie
en bleef weg uit Nederland. Pas in au
gustus 2016 werd hij opgepakt in En
geland, waar hij als seizoensarbeider
werkte, en uitgeleverd om alsnog zijn
straf in Nederland uit te zitten. Daar
mee leek de zaak juridisch afgesloten.
Maar gisterochtend werd vader Erik
Derijks gebeld door Gerard Sta, de of
ficier van justitie die in 2015 met suc
ces had gepleit voor een celstraf. De
boodschap: de Pool is al weken naar
huis. „De officier wilde me informe
ren om te voorkomen dat we het via-
via zouden horen", vertelt Erik De
rijks. „Ik was flabbergasted, stond met
mijn oren te klapperen. Ongelooflijk
dat dit kan." Een halfuur later kwam
zijn vrouw Moniek thuis, die bij het
ongeluk niet alleen haar kind, maar
ook haar ouders verloor. „Zij zag met
een aan mijn gezicht dat er iets ergs
aan de hand was. Ik kon haar amper
uitleggen hoe het precies zat. Wij had-
Hij heeft er
alles aan
gedaan om
zijn straf te
ontlopen.
Onver
teerbaardat
hij eerder
vrij is
stelt dat de persoonlijke belangen van
de man zwaarder wegen dan het leed
voor de nabestaanden, en zwaarder
dan de geschokte rechtsorde. De man
mag na de beslissing niet meer terug
keren naar Nederland. Per saldo heeft
hij krap negen maanden vastgezeten.
Eric en Moniek begrijpen dat er een
regeling bestaat om gevangenen bij
geboortes of begrafenissen te laten
zijn. „Maar voor deze man leidt het in
de praktijk tot strafvermindering. Bi
zar. Dat hij vijftien maanden moest
zitten, was voor ons toch een beetje
gerechtigheid."
Derijks beseft dat de discussie over
de strafmaat voor veroorzakers van
een dodelijk opgeval opnieuw kan op
laaien. En dat mensen en media hem
weer zullen weten te vinden nu dit
bekend wordt. „Daar zat ik echt niet
op te wachten, maar het hoort er wel
bij. Ik vind het belangrijk dat mensen
in Nederland weten wat er gebeuren
kan met dit soort celstraffen."
Het OM, dat niets meer tegen de uit
spraak kan doen, verwijst naar de uit
spraak van de raad. Eric Derijks snapt
wel dat de Pool het geprobeerd heeft.
„Hij heeft er vanaf dag één alles aan
gedaan om zijn straf te ontlopen. On
verteerbaar dat hij nu eerder vrij is."
den een streep onder het juridische
verhaal gezet, maar zo komt alles weer
terug. En net nu. Vrij dag is het vier j aar
geleden dat het ongeluk gebeurde."
De veroordeelde blijkt strafonder
breking te hebben gevraagd om naar
zijn zwangere vriendin in het buiten
land te gaan. Maar omdat hij ook tot
ongewenst vreemdeling is verklaard
leidt dat ertoe dat hij de rest van zijn
sstraf niet meer hoeft uit te zitten.
Staatssecretaris van Justitie Klaas
Dijkhoff heeft nog geprobeerd de ver
vroegde vrijlating te voorkomen: hij
wees het verzoek eerst af, omdat de
belangen van de veroordeelde Pool
niet opwegen tegen de belangen van
de nabestaanden én de mate waarin
de rechtsorde geschokt is.
Maar de beroepscommissie van de
Raad voor Strafrechtstoepassing zag
dit anders. Die heeft Dijkhoff tot een
nieuw besluit gedwongen. De Raad
Ransomware is software die compu
ters 'gijzelt' door bestanden te versleu
telen. Wie z'n bestanden terug wil,
moet 300 dollar in bitcoins betalen aan
de hackers. Ook in Nederland zijn be
smettingen aangetroffen, volgens Fox-
IT. In de software die wordt gebruikt,
is ook een Nederlands taaipakket aan
getroffen.
Het bijzondere aan de ransomware
is dat er actief gebruik wordt gemaakt
van een lek in het besturingssysteem
Windows dat eerder door de Ameri
kaanse inlichtingendienst NS A werd
gebruikt. De werkwijze van de NSA
kwam kortgeleden op straat te liggen
en wordt nu dus door criminelen mis
bruikt.
De software richt zich vooral op be
drijfsnetwerken. Het advies aan be
heerders van bedrijfsnetwerken is dan
ook om de updates van Microsoft,
waarmee het lek wordt gedicht, direct
te installeren en onbekende e-mails
niet te openen
Maarten van Dantzig van Fox-IT
noemt de cyberaanval 'behoorlijk
groot'. „Binnen een paar uur zijn
60.000 computers wereldwijd besmet.
Dit aantal zal de komende dagen al
leen maar toenemen."
Volgens Van Dantzig hebben de
hackers zich niet gericht op speciale
doelgroepen. „Ziekenhuizen vallen
vaak als eerste op omdat zij vaak nog
gebruikmaken van oudere systemen."
Het is nog onbekend uit welk land de
hackers komen. Wie besmetting wil
voorkomen, moet Windows updaten
met de versie die sinds 14 maart be
schikbaar is: MS17-010.
Gisteravond werd bekend dat 16
Britse ziekenhuizen zijn getroffen
door het virus. Medewerkers kregen
op hun computers een pop-upbericht
dat gebruikers vroeg om 300 dollar in
bitcoins te betalen om toegang te krij
gen tot hun pc's. „We hebben een
noodplan in werking gesteld om er
voor te zorgen dat de veiligheid en het
welzijn van de patiënten is gewaar
borgd. Ambulances worden doorge
stuurd naar naburige ziekenhuizen",
aldus een woordvoerder van Barts He-
alth-groep. Het publiek is geadviseerd
alleen medische hulp te zoeken voor
acute medische aandoeningen.
Een aantal bedrijven in Spanje was
ook slachtoffer, zoals telecomreus Te
lefonica. Volgens het bedrijf zijn klan
ten en diensten niet getroffen.
Het Nationaal Cyber Security Cen
trum (NCSC) roept Nederland op om
extra alert te zijn. Er is ook een waar
schuwing uitgestuurd naar de 'vitale
sectoren', zoals gas-, water-, en elek
triciteitsvoorziening en ziekenhuizen.
Zieken
huizen vallen
vaak als
eerste op
omdat zij
vaak nog
gebruik
maken van
oudere
systemen
zaterdag 13 mei 2017
Poolse doodrijder mag
vervroegd de cel uit
Maarten van den Hurk
Heesch
—Eric Derijks
Eric en Moniek Derijks. foto van assendelft fotografie
Bloemen op de plek van het on
geval. FOTO RENE MANDERS
Computers in meerdere landen
zijn gegijzeld door cyberaanvallen
met ransomware. Zo zijn er mel
dingen uit de VS, China, Rusland,
Spanje, Italië, Vietnam en Taiwan.
Volgens computer- en netwerk
beveiligingsbedrijf Fox-IT zijn in
Nederland ook enkele besmettin
gen gesignaleerd.
Barbara de Jong
Rotterdam
—Maarten van
Dantzig
