12
EINDEXAMENS
Pittig examen? Belachelijk moeilijke
vragen? Dat zou eigenlijk niet mogen,
zeggen de examenmakers. Het maken
van een examenvraag is een zorgvuldig
proces. „Ze zijn zeker niet makkelijker
dan vroeger."
vandaag: de mensen die de examens maken
Daar zitten ze dan.
Comfortabele kleding,
modieuze brillen, hel
dere stemmen, en op
lettende ogen. Onmis
kenbaar (oud-)docenten. Dit zijn
de mensen achter de tientallen
examens die het Cito maakt. Ste
fan Boom (64) bedenkt al negen
tien jaar examens havo/vwo ge
schiedenis, Ruud Stolwijk (53) stelt
al tien jaar vwo- en havo wis-
kunde-examens samen en geeft
ook nog les, en Evelyn Reichard
(63) maakt 25 jaar vmbo-examens
Engels.
Boom: „Of beter gezegd: we ge
ven leiding aan een team docenten
met ervaring in examenklassen,
drie of vier per vak, die hier een dag
in de week aan werken. Het College
voor Toetsen en Examens keurt de
opgaven en concept-examens en
stelt ze uiteindelijk vast."
De drie zijn de oude rotten van
de afdeling examens van het Cito
in Arnhem. In totaal wer
ken er 200 mensen full
time aan de examens.
Stolwijk: „Vergeet
niet dat we drie
examens maken.
Ook het herexa
men. Ook het exa
men voor het
derde tijdvak in
augustus voor men
sen die ziek waren,
staatsexamen doen, of
voor leerlingen die in de
gevangenis zitten. En ieder exa
men kost evenveel tijd om te ma
ken." Boom: „En dan ligt er in de
kluis van elk vak ook nog een exa
men klaar voor rampsituaties. Zo
als een paar jaar geleden met dat
gestolen examen. Of toen bij de
drukker uit het examen Frans alle
accenten waren weggevallen."
De vragen waar dezer dagen
meer dan 200.000 kinderen hun
tanden in zetten, waren in 2015 al
gereed. Toen is een aantal vragen
op een enkele scholen door leerlin
gen in het laatste jaar gemaakt als
test. Die praktijkproef geeft de exa
menmakers het finale groene licht:
de vraag is begrijpelijk en niet te
moeilijk of te makkelijk. Waar en
door wie de examens van dit jaar
destijds zijn gemaakt, is topge
heim. Deelnemende docenten te
kenen zelfs een geheimhoudings
verklaring.
Boom: „In die testfase komen
onvoorziene misverstanden aan
het licht. Zoals bij een vraag over
de koele betrekkingen tussen de
Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
tijdens de Koude Oorlog. Er waren
kinderen die dachten dat het om
coole betrekkingen ging; heel wat
anders. En bij een vraag bij het
havo-examen over een Romeinse
mijlpaal werd gedacht dat het om
een belangrijke gebeurtenis ging.
Die gingen volkomen de mist in
natuurlijk."
Stoom afblazen
De foutjes of misverstanden die er
niet uitgevist worden, worden
breed uitgemeten na duizenden of
soms zelfs tienduizenden meldin
gen bij de examenklachtenlijn van
het Landelijk Aktie Komitee Scho
lieren. Reichard: „Ofwe daar ze
nuwachtig voor zijn? Welnee, ie
dere examenmaker kijkt natuurlijk,
maar scholieren klagen bijna stan
daard. Dat is voor het grootste
gedeelte stoom afblazen.
Een spel. Je hoort ze
het elkaar vragen:
'Heb je al ge
klaagd? Bellen
Scholieren
denken dat met
klagen het cijfer
dan hoger wordt
hoor.' Er komen
klachten bin
nen als 'veel te
moeilijk', nog
vóór het exa-
Evelyn Reichard men is afgeno
men. Ze hebben
het idee dat het cijfer
hoger wordt als je veel
klaagt. Dat is natuurlijk niet
waar. Maar serieuze inhoudelijke
klachten worden uiteraard in be
handeling genomen door het LAKS
in samenwerking met het College
voor Toetsen en Examens. En daar
zijn wij actief bij betrokken."
Stolwijk: „We kijken wel op het
forum voor de docenten. Dat is de
kritiek van je vakgenoten. Dat trek
je je wel aan." Boom: „Als er bij
voorbeeld staat dat een vraag van
de afdeling cryptogrammen van
het Cito komt. Docenten zijn ge
wend om met een rood potlood
door het leven te gaan en hebben
vaak kritiek." Stolwijk: „Je bent
trots als er positief over gesproken
wordt."
Wie nog aan de bak moet vol
gende week: concentreer je op het
middendeel. Reichard: „De eerste
zaterdag 13 mei 2017
Een heel jaar zwoegen op
Ton Voermans
Arnhem
EVELYN REICHARD
„We vragen in een vmbo-
examen niet 'licht dat toe', om
dat dan wordt gedacht aan
een lamp"
STEFAN BOOM
„Bij een vraag over de koele
betrekkingen tijdens de Koude
Oorlog dachten ze aan coole be
trekkingen: heel wat anders"
