3
■m
Weg Reizen maakt gelukkig, zegt de reisverslaafde
hoogleraar Ap Dijksterhuis in zijn nieuwe boek. Als je brein
razendsnel nieuwe prikkels verwerkt, kom je in een roes'.
6
6
Is je moet kiezen
tussen een nieuwe
keuken en op reis
gaan, kies dan de
reis. Ap Dijkster
huis (48) kan niet
stelliger klinken.
De psycholoog aan de Radboud Uni
versiteit in Nijmegen, verslaafd aan
reizen naar verre landen, schreef het
luchtige boek 'Wie (niet) reist is gek',
gebaseerd op ruim dertig onderzoe
ken, boeken en eigen ervaringen.
Ver van huis ben je in staat creatie
ver en gelukkiger te zijn, concludeert
hij. Over de grens werkt je brein soe
peler en evenwichtiger dan thuis. Dat
komt onder meer omdat reizen ons
bevrijdt van ballast en ruimte biedt
voor nieuwe inzichten.
Dat verschil merk je al op vakantie
naar de camping in de Dordogne,
maar het wordt pas echt spectaculair
als je de westerse wereld achter je laat
en je getroffen wordt door een cul
tuurschok. Marokko voldoet al. Ga
naar Fez, raadt Dijksterhuis aan.
„Van alle manieren om onze geest
te masseren, is reizen de meest wel
dadige", beweert de auteur. „Voor je
persoonlijk geluk maakt het niet veel
uit waar je naartoe trekt. Je bent wel
gelukkiger naarmate je langer en ver
der weg bent. In een land als India
heb je een ander referentiekader no
dig om te begrijpen wat je ziet. Zo'n
land brengt je op nieuwe ideeën.
ONGELUKKIG
Schilders en schrijvers hebben niet
voor niets altijd gereisd."
Verwacht geen wonderen als je
meer behoefte hebt aan een ligbed
langs het zwembad. Pas als je eropuit
trekt, stimuleert reizen sommige
hersendelen. Hoe dat komt? De
hoogleraar geeft er in zijn boek de
volgende zes redenen voor.
1 Verwondering houdt lenig
Het vermogen om je te verbazen leidt
tot creativiteit en psychologische
groei, zo citeert de hoogleraar geluk
uit ruim dertig publicaties tussen
1962 en 2or6. Verwondering maakt
ons minder materialistisch en ge
haast, en behulpzamer en bescheide
ner. „Het houdt de geest lenig", aldus
Dijksterhuis. Vanuit verwondering
kan een mens oprecht blij worden.
Waar gebeurt dat vaker dan op reis?
Thuis kun je een documentaire vol
gen over de Grand Canyon of de Taj
Mahal, maar pas in het echt benemen
ze je de adem. Dan hoor je jezelf plots
een diepe zucht slaken, alleen omdat
de schoonheid van de ervaring zo
overweldigend is.
Een soepel brein laat zich ook snel
ler verleiden om de humor van een
situatie in te zien. Verliefd als Dijk
sterhuis is op India stapt hij op een
van zijn reizen een kantoor binnen
om een vliegticket te kopen. Met bui
ten 37 graden loopt hij naar de water-
koeler. „Net op tijd zie ik dat er geen
watertank op is vastgeschroefd, maar
een fles Johny Walker Red Label."
2 Reizen schept ruimte
De wetenschap is er duidelijk over,
stelt de geluksprofessor: Naarmate
we meer stress ervaren hapert het
hersendeel vaker dat zorgt voor ons
geheugen, bewustzijn en aandacht.
Enkele dagen je mail niet checken en
een boek lezen of een gesprek voeren
kan al psychologisch verfrissen. Maar
alleen reizen brengt de geest volledig
op orde, stelt Dijksterhuis. Want on
derweg zijn, haalt het automatisme
uit je doen en laten. De reiservarin
gen inspireren het brein met nieuwe
prikkels en ingevingen. „Het beste
voorbeeld uit de geschiedenis is de
tocht van de Beagle van Charles Dar
win. Het bood de voedingsbodem
voor de evolutietheorie."
3 Een roes van reizen
„Als je veel prikkels moet verwerken
word je high. Dat werkt het best in
een stad die intens is en waar je een
cultuurshock ervaart. De eerste reis
in Delhi had ik dat heel sterk", zegt
de auteur. „Taxi's toeterden, riksja-
rijders riepen, fruitverkopers duw
den hun koopwaar onder onze neus
en een koe liet haar vlaai op straat
kletteren, net niet op onze voeten.
Onze ogen, oren en neuzen werkten
harder dan ooit. Na enige tijd merkte
ik dat ik niet zomaar vrolijk was,
maar euforisch. Ik was high."
Uit een onderzoek in 2006 blijkt
dat mensen een staat van euforie
kunnen bereiken als ze razendsnel
nadenken of hun zintuigen op volle
toeren werken. Net als bij hardlopen
maakt het brein dan dopamine aan,
wat een gevoel van genot en blijd
schap geeft. Ap Dijksterhuis noemt
dat euforisch ontheemd raken.
En dan is er nog wat hij nostgarie
noemt. Het gevoel dat je bent aange
komen in een oord dat warmte en ge
borgenheid oproept met zijn trage
dorpstaferelen en natuurlijke uitstra
ling. Het is geen nostalgie, want dat is
een vorm van lijden, maar een sa
mentrekking van het woord 'terug
keer' (nostos) en 'vreugde' (gara).
4 Meer inlevingsvermogen
Dijksterhuis: „Ik beschrijf in het boek
dat je door te reizen een beter besef
krijgt dat mensen ten diepste op el
kaar lijken. Ze hebben dezelfde uni
versele behoeften aan liefde en vei
ligheid. Ik heb door te reizen meer
vertrouwen in anderen gekregen. Ik
stimuleer mijn zoon van 16 ook om
op pad te gaan, omdat ik geloof dat
het iets goeds met hem doet: je weet
meer, je beseft meer en je leert voor
oordelen te herzien."
5 Je leven lijkt langer
In verschillende wetenschappelijke
experimenten is het verband onder
zocht tussen de hoeveelheid prikkels
en tijdsbeleving. Een routineklus
gaat voor je gevoel sneller voorbij dan
dat wat je voor de eerste keer doet.
Dat komt doordat nieuwe stimuli
meer aandacht vragen en dieper wor
den verwerkt dan het bekende. Zo is
het met reizen ook, stelt Dijkster
huis: „Een dag thuis voelt als een dag,
een dag Zuid-Frankrijk voelt als twee
dagen, een dag Isfahan voelt als vier
dagen en een dag Dhaka als een
week." Thuis je agenda vol zetten,
heeft niet hetzelfde effect. Na vier
drukke dagen krijg je het gevoel dat
je stikt. Dan maar de koffers pakken?
6 Reizen maakt gelukkig
Op reis vind je jezelf niet, zoals men
sen soms wel verwachten. Dat komt
volgens Ap Dijksterhuis doordat de
schijnwerpers juist op andere men
sen staan. „Er zijn andere redenen
waarom reizen gelukkig maakt. Een
ervan is simpel, je leeft op reis veel
meer in het nu. Je bent bezig met wat
je op dat moment doet en je hebt
geen tijd en ruimte om te denken aan
gedoe op je werk, of je aankomende
bezoek aan de tandarts."
Het meest happy? Dat was hij bij de
2.200 tempels van Bagan in Birma:
„We fietsten over zandpaadjes. We
beklommen een heuveltje en hielden
stil om van het uitzicht te genieten.
Daarna scheurde ik zo hard ik kon,
staand op de pedalen, naar beneden.
Ik schreeuwde het uit van plezier,
alsof ik weer negen was."
dinsdag 2 mei 2017
GO
wichtloos en bijna ge
ruisloos door het warme
water. Het voelt welda
dig en geruststellend.
Aan het eind van de
sessie mag ik aan de
kant weer bij zinnen
komen. Dat is nodig,
want ik ben zo zonder
gedachten en ontspan
nen dat de wereld er
niet meer toe doet. Een
maal op het droge be
treur ik dat er zwaarte
kracht is. Dichterbij een
bestaan als zeemeermin
kom ik niet meer.
Sfeer in
de sessie
Onder water klinkt
zacht getingel en mu
ziek. Oda zorgt ervoor
datje je op haar durft
te verlaten.
Het bad oogt niet
groot. Neig je naar
claustrofobie dan
moet je je vermannen.
Ontspannend
Ogen dicht en je
laten drijven. Het
voelt zoals het klinkt:
heerlijk.
Ik voel me soms
ongemakkelijk dat de
behandelaar mijn
logge lijf door het
water moet trekken.
Kwaliteit van
de behandelaar
Oda voert onverstoor
baar de dans met me
uit, en komt als de
rust zelve over.
Geen.
Prijs/
kwaliteit
Je bent ruim 100 euro
kwijt voor een sessie,
maar komt er - voor
even- herboren uit.
Een massage op het
droge is goedkoper.
Info: www.conservato-
riumhotel.com
A Dansen in het water.
FOTOSHUTTERSTOCK
Aan alle
zeemeer
minnen,
hier moet
je zijn
Geluk is...
high
zijn
van reizen
Cathérine van der Linden
A
Van lang en ver op reis
gaan, blijkt niet ieder
een gelukkiger te wor
den. Jaarlijks kloppen
tussen de vier- en vijf
honderd Nederlanders
bij hun consulaat in het
buitenland aan omdat
ze de kluts kwijtraken.
Sommige reizigers ver
trekken slecht voorbe
reid of onvoldoende uit
gerust. Anderen kam
pen thuis al met proble
men in de gezondheid
of de relatie, die onder
weg verergeren. Met tot
gevolg dat mensen on
gelukkig, overprikkeld
en gestresst raken.
Ook mensen die in verre
oorden uit het vliegtuig
stappen omdat ze den
ken er in de ogen van
anderen interessanter
door te worden, kunnen
zichzelf tegenkomen.
Het consulaat financiert
een terugvlucht lang
niet altijd. Reizigers die
nen op hun verzekering
of familie terug te vallen.
Het boek 'Wie (niet) reist is gek' van
uitgeverij Prometheus verschijnt
morgen en kost 15 euro.
M Ap Dijksterhuis
wordt niet zo snel ziek
op reis, al kampt ook
hij wel eens met darm
klachten. Toch duikt
hij in de heilige, maar
zwaar vervuilde rivier
de Ganges in India.
FOTO PRIVECOLLECTIE
