O
Nederlandse top
of ook wereldtop?
DE WEEK VAN PHLIPPEN
20
Philips
Lighting
In een tijd dat Nederlandse
multinationals prooi zijn voor buitenlandse
jagers, reiken wij de Kaascup uit aan het
bedrijf dat we het meest moeten koesteren.
De beslissing komt naderbij. In aflevering 4:
wie wordt ook buiten onze landsgrenzen
serieus genomen?
Doordeze
ondernemingen
hebben we sterke
mondiale
netwerken
I ogen aandeelhouders hun
gang gaan met onze groot
bedrijven, of moeten we ze
beschermen? Deze week werden
politieke en bestuurlijke zwaarge
wichten in stelling gebracht om te
pleiten voor bescherming van onze
kroonjuwelen.
Waarom? Nou, bijvoorbeeld om
dat onze multinationals voorlopers
zijn in duurzaamheid. Duurzame
investeringen zijn op de lange ter
mijn winstgevend, maar op de
korte termijn laat je er geld mee
liggen. Dat ruiken die Amerikaanse
kortetermijnbeleggers tot over de
oceaan en dus hebben we bescher
ming nodig.
Een ander argument is dat onze
multinationals een stabiele factor
zijn voor onze welvaart. Banen
hangen ervan af, universiteiten zijn
er groot mee geworden en onze in
vloed in de wereld loopt via onze
multinationals. Natuurlijk moet de
overheid bescherming bieden en
meelobbyen voor de belangen van
de BV Nederland, want elk land
doet dat. Het is een illusie te den
ken dat ergens ter wereld de 'vrije
markt' alleen heerst zonder protec
tionisme van een overheid.
Maar let op dat het geen rotte ap
pels zijn die we gaan beschermen!
De multinationals zetten hun 'wij
zijn er voor de BV Nederland'-pet
maar wat graag op nu ze in de piep
zak zitten. Want als zij op de lange
termijn zo scherp aan de wind va
ren, waarom zit hun vergaderzaal
dan niet tjokvol met pensioen
fondsen en andere langetermijnbe-
leggers? Er zijn meer dan vol
doende aandeelhouders in de we
reld die hun oren geen moment la
ten hangen naar 'cashen op de
korte termijn' als de langetermijn
strategie echt snor zit.
Zou het dan toch kunnen zijn dat
onze bestuurders - het zijn ten
slotte ook mensen - het moeilijk
vinden om harde maar nodige be
sluiten te nemen die het bedrijf op
de lange termijn gezond houden?
Zou dat de reden zijn waarom zo
wel AkzoNobel als Unilever pas na
een dreigende overname besloot
om de verouderde chemie- respec
tievelijk margarinetak af te stoten?
Stel nou eens heel even dat onze
kroonjuwelen gewoon minder in
novatief zijn en groeikansen laten
liggen. In dat geval zou bescher
ming met hulp van de overheid
tot een ramp leiden. Want als een
beschermingsconstructie er een
maal is, zullen bestuurders min
der prikkels ervaren om efficiënt
te opereren. Ze gedijen dan veilig
achter hun beschermingswal en
krijgen vet op de botten. Zo kun
nen ze meer mensen dan strikt
noodzakelijk aannemen of flinke
sponsorbedragen neerleggen voor
voetbal. Klinkt leuk, maar zodra
multinationals zich aan die extra
Dit is een
horrorscenario dat
de economie naar
beneden kan
sleuren
uitgaven gecommitteerd hebben,
worden ze nog minder competi
tief. Ze hebben die bescherming
daarna nog harder nodig. Steeds
meer omzet wordt dan uitgege
ven aan Haagse lobby om be
scherming veilig te stellen. Poli
tici worden buikspreekpoppen
van multinationals en hun
schaarse tijd en aandacht gaat
naar de BV Nederland in plaats
van naar de zorg en het onder
wijs. Nieuwe bedrijfjes zonder
bescherming krijgen geen kans.
Dit is een horrorscenario dat de
economie naar beneden kan sleu
ren. Een milde versie zien we al in
Frankrijk, waar lobby en protecti
onisme de economie verlammen.
Voor we besluiten om bedrijven
te beschermen, is het van groot
belang te weten of het geen rotte
appels zijn. Wat draagt een bedrijf
echt bij aan onze economie en aan
de wereld? Onze Kaascup kan
daarbij helpen. Laten we hopen
dat de politiek het aandachtig
volgt.
ArcelorMittal
Gemalto
DEEL1
Tot nu toe kregen de be
drijven in de Kaascup
vooral kazen voor hun
impact op Nederland.
Daardoor scoorden bedrijven als
ABN Amro en KPN veel kazen.
Maar het is niet fair om bedrij
ven enkel langs de nationale
meetlat te leggen: ook interna
tionale prestaties doen ertoe.
Daarom gaan de kazen in deze
aflevering naar bedrijven die
ook buiten de grenzen hun par
tijtje meeblazen. Indirect heeft
Nederland veel aan dat soort be
drijven. Volgens minister Henk
Kamp is het goed voor 'de Ne
derlandse economische struc
tuur' als AkzoNobel niet wordt
verkocht aan Amerika.
Elke multinational is goed
voor in elk geval een hoofdkan
toor en meestal ook wat R&D.
Belangrijk voor de werkgelegen
heid, zowel direct als indirect.
Maar vergeet ook het onderwijs
en jong talent niet. Een stage of
baan bij Shell of Unilever opent
internationale deuren.
Voor politieke doeleinden zijn
de giganten ook handig. Het is
voor het kabinet makkelijker af
spraken maken met een ander
regime als in het kielzog een
topzware handelsdelegatie mee
reist. „Door deze ondernemin
gen beschikken we over sterke
economische en politieke net
werken wereldwijd", zegt VNO-
NCW voorman Hans de Boer.
Nog een reden om bedrijven
met veel buitenlandse activitei
ten punten toe te kennen: zij
zijn minder aan Nederland ge
bonden dan ondernemingen die
hier al hun omzet boeken. In ze
kere zin mogen we ze dus dank
baar zijn dat ze hier zitten.
Stel: een buitenlandse partij
koopt PostNL. Jammer, maar het
gros van de werkzaamheden
verdwijnt daarmee niet. De post
moet bezorgd worden, niet
waar? Voor de supermarkten
van Albert Heijn geldt het
zelfde: die worden niet afgebro
ken als Ahold Delhaize onver
hoopt in Chinese handen valt.
Voor Unilever ligt dat anders.
Nadrukkelijk wordt er deze
maanden gespeculeerd over ver
plaatsing van het hoofdkantoor
van Rotterdam naar Londen. En,
eerlijk is eerlijk, zo gek is dat
niet. Slechts 2 procent van de
medewerkers zit nog in Neder
land.
Desondanks zou een vertrek
van Paul Polman en consorten
een gevoelige aderlating zijn.
Het kan geen kwaad om dit
soort ondernemingen wat extra
te paaien. Met extra kazen bij
voorbeeld.
De Kaascup-score wordt deze
week berekend aan de hand van
drie factoren: de totale omzet
(die iets zegt over de omvang),
de beurswaarde (die ook de po
tentie van een bedrijf meet) en
het percentage omzet dat in het
buitenland behaald wordt.
Niet geheel verrassend eindigt
Shell onbedreigd bovenaan. Het
energiebedrijf zet liefst 214 mil
jard euro om, meer dan twintig
keer zoveel als de meeste andere
multinationals in de lijst. Ook
qua beurswaarde is het in Den
Haag zetelende Shell veruit het
grootst. Alleen Unilever blijft
enigszins in het spoor.
Dit is voor beide bedrijven
niet voldoende om de Kaascup
in de wacht te slepen, daarvoor
werden in eerdere afleveringen
te weinig kazen gescoord.
@sandraphlippen
?otte anoels
Sandra Phlippen is chef van
de redactie economie
zaterdag 29 april 2017
Bij de middel
grote fondsen
was het verlich-
tingsbedrijf de
sterkste stijger.
Koploper in de
AEX-index was
gisteren deze
staalgigant.
Het telecombe-
drijf kreeg een
stevige tik te ver
werken.
m
De digitaal bevei
liger ging fors
onderuit na som
bere financiële
vooruitzichten.
E
o
Tekst Annemieke van Dongen, Sander van Mersbergen
—Hans de Boer
