De ethische kant
van bankieren
O
O
Elektrische
Renault
ZOE wint
2
ROLAND DUONG
Erfenis Je kunt je kinderen onterven, maar dan nog
houden ze recht op hun legitieme portie. Wie echt wil
dat ze met lege handen achterblijven, moet rigoureuze
maatregelen treffen.
Column
Geld stinkt niet. Niemand voelt zich te vies
voor het slijk der aarde. Dat was in vroegere
tijden wel anders. Rijkdom is van alle tij
den, maar ongegeneerde hebzucht is een modern
verschijnsel. In de tijd dat de kerk het nog voor het
zeggen had, stond honger naar financieel gewin in
kwade reuk. Een eerlijk mens verdiende zijn geld
in het zweet des aanschijns om in de behoeften
van zijn familie te voorzien. Winst stond bijna ge
lijk aan woeker. Geld verdienen met geld, door
rente te vragen op een lening was een zonde.
Geld lenen was er dus ook niet bij voor de ge
wone man. Als je omhoog zat moest je je toe
vlucht zoeken in het zwarte circuit. In duistere
kroegen, op de bankjes achterin kon je wel een le
ning krijgen. Aan deze duistere sjacherpraktijk
hebben we de instelling te danken waar we tegen
woordig onze welvaart aan toevertrouwen. De
bank. Nederlanders vervulden een pioniersrol in
de evolutie van het bankwezen. De Amsterdamse
wisselbank, opgericht in 1609, was de eerste cen
trale bank ter wereld. Opgericht om geldstromen
in betrouwbare banen te leiden. Bijvoorbeeld door
eerlijke prijzen te garanderen voor edelmetaal.
Kredietverlening was ook toen ten strengste
verboden. Maar uiteindelijk konden de Nederlan
ders de lokroep van het makkelijke geld niet weer
staan. Met rente en ren
dement geld verdienen
werd door de eeuwen
steeds meer geaccep
teerd en is nu de norm
geworden. Anno 20t7
wordt steeds meer geld
verdiend met kapitaal
en steeds minder met
'gewoon werken'.
Ook Nederland is uit
gegroeid tot een rente
niers-natie. Dat is na
tuurlijk niet alleen te danken aan botte hebzucht.
Onze welvaart is ook de vrucht van spaarzucht.
Nederlanders zijn wereldkampioen sparen. Dat
geld zit bijvoorbeeld in onze pensioenen die voor
ons beleggen. Uit de anonieme winsten daaruit
wordt de oude dag betaald.
Maar dat we niet weten hoe pensioenfondsen,
banken en verzekeraars hun rendement halen,
vinden steeds meer Nederlanders een onprettige
zaak. Wordt er wel ethisch omgegaan met onze
zuurverdiende centen? Niemand betaalt graag mee
aan clusterbom of rokerslong.
Niemand
betaalt graag
mee aan een
clusterbom of
rokerslong
Voor de kritische geldconsument bestaat sinds
enkele jaren de eerlijkegeldwijzer.nl. In één oog
opslag kun je zien of banken en verzekeraars hun
verantwoordelijkheid nemen op het gebied van
corruptie, klimaatproblemen en mensenrechten.
Idealistische banken als Triodos en ASN bank sco
ren over de gehele linie goed, maar ook gewone
banken doen het niet slecht. Klimaat en belasting
ontwijking blijven pijnpunten. ING, Rabobank en
ABN-Amro scoren op deze punten onvoldoende.
Rabo en ABN AMRO doen verder netjes mee in de
middenmoot.
Opvallend is dat van de reguliere banken SNS
bank het bijna net zo goed doet als de ideële ban
ken. ING loopt duidelijk achter, maar vooral verze
keraars Delta lloyd en Aegon lijken lak te hebben
aan ethisch geldbeheer. Het is aan hun klanten of
ze daar meer werk van moeten maken.
PRIJSPEIL
TEST 1,2,3
otaris Astrid van
Steenderen krijgt
er in de praktijk
regelmatig mee
te maken: ouders
die een of meer
kinderen willen
onterven. Dat kan, maar kinderen
houden altijd recht op hun legitieme
portie: een geldbedrag ter hoogte van
ongeveer de helft van hun wettelijk
erfdeel. Dat kunnen ze binnen vijf
jaar na het overlijden van hun vader
of moeder opeisen.
Van Steenderen: „De legitieme
portie hadden de Romeinen al be
dacht. Kinderen waren altijd de
meest logische erfgenamen, niet de
echtgenoot. Die kreeg helemaal niets
als hij of zij pech had. De echtgenoot
is pas in 1923 in ons erfrecht geko
men. Sindsdien is de tendens dat de
kinderen van de eerste naar de laatste
plaats zijn verschoven.
De positie van de langstlevende
echtgenoot wordt steeds sterker.
Eerst in 1923 met een erfdeel en in
1946 met een zware beperking voor
de kinderen: de opeisbaarheid van
hun erfdeel. Dat kan pas als beide ou
ders zijn overleden. Het past in de
ontwikkeling waarbij de zorg om de
echtgenoot steeds zwaarder is gaan
wegen. Sinds 2003 staat dat zelfs als
uitgangspunt in ons erfrecht."
Pogingen van ouders om ook de le
gitieme portie voor hun kinderen te
dwarsbomen, leiden soms tot wan
hopige, onverantwoordelijke acties.
Van Steenderen ziet het in haar prak
tijk. „Ik heb een cliënt gehad, die zei:
dat gaat dus niet gebeuren! Hij heeft
in de laatste fase van zijn leven al zijn
geld opgemaakt aan een overdreven
Een cliënt
heeft op het
laatst alles
opgemaakt,
maar liet ook
schulden
achter
luxe levensstijl. Toen hij overleed,
was er geen cent meer over. Maar hij
had ook overal grote schulden ge
maakt. Daardoor bleven ook tal van
leveranciers en plaatselijke winke
liers met lege handen achter."
Zo hoeft het niet te gaan, weet Van
Steenderen. Er zijn manieren om
'arm' te sterven zonder anderen met
schulden op te zadelen. Die manie
ren zijn niet altijd sympathiek en
soms ethisch dubieus, maar ze ko
men allemaal weieens voor. Van
Steenderen schetst enkele scenario's.
1. Creëer mist.
Een veel toegepaste methode is mist
creëren. Van Steenderen: „Als je iets
vastlegt, zit je er ook aan vast. Dus
doen sommige mensen geen toezeg
gingen op papier aan het zwarte
schaap, ze geven niets bij leven en la
ten over hun financiële situatie nie
mand het achterste van hun tong
zien. Want: hoe meer informatie, hoe
meer middelen kinderen hebben om
hun legitieme portie op te eisen.
Dat klopt in zekere zin. Kinderen
die geen erfgenaam zijn, worden niet
altijd automatisch geïnformeerd over
de nalatenschap en het testament. Zij
moeten zelf om hun legitieme portie
vragen. Ze hebben recht op informa
tie, maar als die er niet is, wordt het
voor hen een stuk lastiger. Als de in
formatie niet wordt gegeven, kunnen
ze inzage via de rechter afdwingen.
Maar naar een advocaat en de rechter
gaan, is een hele stap. Het kost geld
en de uitkomst van zo'n rechterlijk
vonnis is ongewis."
2. Trouw na het overlijden
van je partner met een
nieuwe liefde.
Van Steenderen: „Iemand die her-
woensdag 26 april 2017
GO
Roland Duong,
de nieuwsgierigste
man van Nederland,
proeft en test
producten.
Reageren? roland.duong@persgroep.nl
Lekker op weg
in de meivakan
tie, met deze
accessoires aan
boord.
TomTom Start
25m Europa
Coolblue €115
Bol.com €128
Wehkamp €129
Koffiezetter,
eenkops, 12 Volt
Kampeerper-
fect.nl €19,95
Gamma €24,95
Halfords €24,99
Nomad headrest
12.0 (olive)
Coolblue: €29,99
Bol.com €24,99
Obelink.nl €22,-
(prijzen excl.
eventuele
bezorgkosten)
■u
Ook last van keuzestress tijdens je
zoektocht langs internetwarenhuizen,
dealers en prijsstunters? Geld&Goed
helpt een handje, met deze week een
vergelijkend warenonderzoek van
elektrische auto's.
Er rijden steeds meer
elektrische auto's rond.
Dat zie je niet meteen
op de weg, maar wel
aan het toenemen van
de laadpalen op par
keerplaatsen en bij wo
ningen. De meeste
auto's die bij zo'n laad-
paal staan zijn hybride:
ze hebben zowel een
elektromotor als een
benzinemotor. Echt
elektrisch rijden is een
uitdaging: met een volle
batterij kun je gemid
deld tussen de 150 en
200 kilometer rijden.
Dat wordt de actiera
dius genoemd. Een van
de grote nadelen van
elektrisch rijden is het
opladen. Het duurt al
snel drie a vier uur voor
de accu van de auto is
opgeladen. Maar als je
daar slim mee omgaat
en wat meer vooruit
denkt, valt het mee.
Plannen is vooral bij
grote afstanden nodig.
Snellaadstations van
Fastned zijn langs de
snelwegen dan de op-
Geen cent
naar de kinderen
Johan Nebbeling
44
—Astrid van Steenderen,
notaris
