Jean-Luc Mélenchon is plotseling kanshebber voor Franse presidentschap
10
Vlak voordat de
Fransen naar de
stembus gaan, staan
de peilingen weer op
hun kop. Ineens
stoomt de
'communist' Jean-
Luc Mélenchon op.
Maakt hij kans de
Franse president te
worden?
J
In het kantoor van Jean-Luc Mé
lenchon stonden jarenlang twee
foto's, die zijn politieke achter
grond en zijn politieke verge
zicht als geen ander verbeelden.
De één is een portret van Francois
Mitterrand, de socialistische presi
dent én zijn politieke peetvader. Op
de andere foto staan mijnwerkers. Ze
zijn zwart van het roet, maar het bij
schrift luidt: 'In onze vuile handen
schittert een diamant.'
Jean-Luc Mélenchon (65) is een
oude socialist die heilig in de klas
senstrijd gelooft en die kapitaal ver
foeit, ook nu nog. Als 11-jarig jongetje
verhuist hij met zijn gescheiden
moeder vanuit Marokko naar Frank
rijk. De Parijse studentenrevolte van
mei 1968 heeft grote invloed op hem.
Hij sluit zich aan bij scholieren- en
studentenbewegingen en wordt ac
tiefin een trotskistische organisatie
(OCI). Zijn schuilnaam in die tijd is
Santerre, naar een van de leiders van
de Franse revolutie.
Idool
Het trotskisme duurt slechts enkele
jaren. Mélenchon ziet in de jaren 70
een nieuw idool verschijnen: de
socialist Francois Mitterrand. Hun
ontmoeting vormt het startpunt van
een langdurige carrière binnen de
Parti Socialiste (PS). Hij begint in de
lokale politiek en wordt in de decen-
PEILINGEN
nia erna onder meer senator, minis
ter en bestuurder in de PS.
Mélenchon behoort tot de linker
vleugel van de partij. „Na de teloor
gang van de Franse Communistische
Partij is hij de drager van radicaal
links geworden, maar zonder de tra
dities van het communisme", aldus
politiek historicus Roger Martelli.
Mélenchon is boven alles een anti
liberaal. Zijn grootste vijanden zijn
de markt en de financiële wereld. En
in die strijd doet hij geen concessies
„De sociaaldemocratie van Frangois
Hollande en het sociaalliberalisme
van Emmanuel Macron vindt hij vor
men van verraad", aldus journaliste
Michèle Cotta. Uit onvrede met de 'te
gematigde' koers van de PS richt Mé
lenchon in 2009 een nieuwe partij
op, de Parti de Gauche. In 2016 komt
hij met een nieuwe 'beweging', La
France Insoumise, vrij vertaald: Het
Opstandige Frankrijk.
En nog altijd rieken zijn standpun
ten naar het trotskisme van weleer.
Mélenchon wil de pensioenleeftijd
verlagen van 62 naar 60 jaar en het
minimuminkomen met zo'n 16 pro
cent verhogen. Hij wil 200.000 extra
ambtenaren aanstellen en de belas
tingen - voor de hoogste inkomens -
flink verhogen. „Dit is de Sovjet-Unie
van de jaren 50!" zei een commenta
tor op tv. „Hij was een communisti
sche revolutionair en een socialisti
sche senator toen ik nog in de school
banken zat!" schamperde rivaal Em
manuel Macron. Maar de Franse kie
zer is dolenthousiast. In de peilingen
staat Mélenchon op een derde plaats,
vlak achter Macron en Marine Le Pen.
Mélenchon is
dragervan
radicaal-links,
maar zonder
de tradities
van het
communisme
Die opmars speelde zich in nog
geen twee weken af. Het succes van
Mélenchon gaat hand in hand met
dat van Macron en Le Pen. Alle drie
manifesteren ze zich als 'vernieu
wers', die zich afzetten tegen 'ouder
wets links en rechts'. Mélenchon pro
fiteert van zijn status als radicale out
sider, waar zijn linkse rivaal Benott
Hamon wordt gezien als ex-minister
in de impopulaire regering-Hollande.
De (ex-)trotskist heeft het veran
derende politieke klimaat in Frank
rijk goed aangevoeld. In 2012 deed hij
mee aan de presidentsverkiezingen
en gold hij een beetje als de boze,
briesende, en ouderwetse kandidaat.
Hologram
Nu is alles anders. „Ik straal meer rust
uit", zei hij zelf. Hij sprak in een rod
delblad trots over hoe hij een paar ki
lo's kwijtraakte. In een televisieshow
kwam zijn persoonlijke leven ruim
aan bod. Hij haalde de wereldpers
met zijn optredens per hologram: op
de ene plaats sprak hij zelf een zaal
vol aanhangers toe, elders in Frank
rijk volgden zijn fans de virtuele Mé
lenchon op een podium.
Ook de inhoud is aangepast. Bij de
verkiezingen van 2012 werd in zalen
de Internationale gezongen en gingen
strijdbaar vuisten omhoog. Nu wordt
het Franse volkslied aangeheven en
wappert de Franse driekleur. Mélen
chon speechte in 2012 nog over 'een
burgeropstand'. Nu gebruikt hij You-
Tube om zijn boodschap van natio
nalisme en patriottisme te versprei
den. Alles natuurlijk ten gunste van
de Franse arbeiders.
woensdag 19 april 2017
GO
De ongekende opmars
van een radicale outsider
-
Frank Renout
Parijs
De Franse verkiezingen lijken uit te
lopen op een bloedstollende eind-
race. In de peilingen gaan maar
liefst vier kandidaten aan kop, alle
vier met 20 tot 23 procent van de
stemmen.
De links-liberale Emmanuel Macron
en de extreemrechtse Marine Le
Pen gelden als favorieten voor de
aankomende verkiezingen. Zij staan
in de meeste recente peilingen min
of meer gelijk op 23 procent.
Maar ze worden op de hielen geze-
ten door Jean-Luc Mélenchon en de
conservatieve Frangois Fillon. Die
halen allebei rond de 20 procent van
de kiezers. Opvallend, want tot voor
kort leek de verkiezing een twee
strijd te worden tussen Macron en
Le Pen. Dat kan zondag dus hele
maal anders gaan uitpakken.
Aanstaande zondag is de eerste
stemronde in Frankrijk. De twee
kandidaten met de meeste stemmen
gaan vervolgens door naar de
tweede ronde, die op 7 mei gehou
den zal worden.
A Mélenchon heeft in
twee weken tijd de
derde plaats in de pei
lingen weten te berei
ken. FOTO'S PHOTO NEWS
—Roger Martelli
