Gevaar kernproef
Noord-Korea blijft
1
SUPER OEM
7
Na 57 jaar gaat de praatpaal met pensioen
'43
P
De praatpaal
verdwijnt. Op 1 juli
gaat het systeem uit de
lucht, dat miljoenen
automobilisten in
contact bracht met
de alarmcentrale van
de ANWB.
Praatpalen weghalen? Staan die er
dan nog? Jazeker, langs bijna alle
snelwegen staat om de 2 kilome
ter de gele paal met de konijnen
oren. In totaal 3.300 exemplaren.
„Hallo ANWB? Met Beppie, ik
sta op de parkeerplaats langs de
Ai, mijn man is me vergeten."
Verenigingshistoricus Hans Bui
ter van de ANWB kan er hartelijk
om lachen. „Echt, die belletjes
kwamen vroeger binnen. Man
nen die langs de weg stonden met
hun vrouw in hoge barensnood,
zochten ook via de praatpaal con
tact met de hulpdiensten. Als je
op een snelweg strandt, kun je er
bijna niet af. Rijkswaterstaat
legde sloten aan langs de snelwe
gen. De praatpaal was een baken
voor mensen én vaak de enige
manier om in contact te komen
met de buitenwereld."
De ANWB plaatste in i960 de
eerste twaalf palen langs Rijks
weg 13 Den Haag - Rotterdam bij
wijze van proef. In het eerste jaar
maakten meer dan 16.000 mensen
gebruik van de praatpaal. Tien
jaar later ging Rijkswaterstaat
om: in 1970 begon het rijk palen
te plaatsen, zeven jaar later was er
een landelijk dekkend netwerk.
Icoon
Begin jaren 90, kort voordat de
mobiele telefoon een massapro
duct werd, kreeg de Wegenwacht
nog een derde van alle meldingen
binnen via de praatpaal: 200.000
keer per jaar drukte iemand op de
knop om de alarmcentrale aan de
lijn te krijgen. Die schakelde bij
pech door naar de Wegenwacht.
Buiter: „Het wordt niet meer
bijgehouden, maar de schatting is
dat er nu nog 10.000 mensen per
jaar gebruik van maken. Elke dag
drukt er iemand op de knop.
Mensen uit het buitenland, men
sen met een lege telefoon of men
sen die het telefoonnummer van
de Wegenwacht niet zo snel kun
nen vinden."
In 1994 werd een nieuw model
geïntroduceerd: het konijn. Met de
lange gele oren was het ding beter
zichtbaar. Maar de praatpaal ging
toen al de telefooncel, contant geld
en de postbus achterna. Ze zijn
(bijna) niet meer nodig. Auto's
zijn betrouwbaarder dan ooit. Ie
dereen heeft een mobiele telefoon.
Moderne auto's hebben zelfs een
alarmknop ingebouwd; elke
auto is zijn eigen praatpaal.
„Jammer", vindt Bui
ten. „De praatpaal is
een icoon. Ik be
grijp het wel,
Rijkswaterstaat
bespaart zo
1 miljoen
euro per
jaar. Het
rijk is eige
naar van de pa
len, wij exploite
ren ze. Maar het
systeem wérkt zo
goed. Je hoeft maxi
maal 1 kilometer te
lopen en onze We
genwacht weet pre
cies waar je bent als
je op de knop duwt.
Het is ook voor ons
1994
als vereniging jammer. Ik zie die
3.300 praatpalen toch ook als uit-
hangbordjes, gele reclamebordjes
voor de ANWB."
De praatpaal was in het pre-
mobieltjestijdperk zo ingebur
gerd, dat het woord zelfs een
figuurlijke betekenis kreeg.
'Iemand bij wie men
zijn hart kan luch
ten', meldt woorden
boek Van Dale. „Wat
gebeurt er met de
taal?" vraagt Buiten
zich af. „Verdwijnt het
woord nu ook?"
Plastic zak
Rijkswaterstaat trekt op 1 juli
alle 3.300 praatpalen een plastic
zak over de kop om duidelijk te
maken dat ze buiten gebruik zijn.
Het weghalen gaat twee maanden
duren. Een klein deel gaat naar
musea, de rest wordt gesloopt of
verkocht aan belangstellenden.
Kopers lijken er genoeg; bij een
prijsvraag van de ANWB waarbij
mensen een paal konden winnen,
probeerden ruim 1.800 er een
binnen te halen. Wat het gele
museumstuk moet kosten, is nog
niet bekend.
De spanningen tussen Washing
ton en Pyongyang liepen hoog op
rond de viering van de 105de ge
boortedag van Kim-il Sung, de
stichter van Noord-Korea. Wes
terse landen maken zich zorgen,
omdat uit satellietfoto's valt op te
maken dat de Noord-Koreanen
alles in gereedheid brengen voor
een ondergrondse kernproef. De
VS stuurde vliegdekschip USS
Carl Vinson naar Oost-Azië, om te
laten zien dat het geduld opraakt
en om bondgenoten Japan, China
en Zuid-Korea te steunen.
Maar Noord-Korea bijt van zich
af. Het land eist dat aartsvijand
Amerika stopt met de 'militaire
hysterie', anders zal 'wraak vol
gen.' En het is de Noord-Koreanen
menens, want ze hebben:
Tijdens de Dag van de Zon
toonde Noord-Korea zijn
nieuwe arsenaal. Twee ballistische
raketten baren Washington vooral
zorgen, omdat die op termijn het
Amerikaanse vasteland kunnen
bereiken. Het Pentagon waar
schuwt dat als Noord-Korea de
projectielen uitrust met een kern
kop, het leed niet is te overzien.
Noord-Korea beschikt vol
gens experts over voldoende
plutonium en uranium voor zeker
25 nucleaire wapens. Als het land
blijft investeren in zijn atoompro
gramma, kan het steeds compac
ter en krachtiger kernwapens
maken, stelt het Instituut voor
Wetenschap en Internationale
Veiligheid (ISIS). Noord-Korea
testte afgelopen januari naar eigen
zeggen al een 'zeer zware water
stofbom'.
Inmiddels heeft Noord-
Korea vijf kernproeven gehouden.
De gevreesde zesde bleef afge
lopen zaterdag dus uit. Maar de
Dag van de Zon is niet het enige
belangrijke evenement in Noord-
Korea. Het leger houdt op 25 april
een militaire herdenkingsbijeen
komst. De kans bestaat dat Noord-
Korea dan de nucleaire proef als
nog uitvoert.
ALLE NETWERKEN, LAAGSTE PRIJS!
iPhone7 Red (128GB)
Galaxy A5'17 (32GB)
ACTIE!
dinsdag 18 april 2017
GO
'Hallo ANWB?
Mijn man is
me vergeten'
Ton Voermans
Utrecht
I
AM1
we9!
Het militaire machtsvertoon in
Noord-Korea eindigde zonder
de atoomproef die zo werd ge
vreesd. Het land lanceerde wel
een testraket, maar die explo
deerde al binnen een paar se
conden. Toch is het gevaar nog
niet geweken.
Gerben van 't Hof
Rotterdam
Nieuwe raketten
2 Betere kernkoppen
3 Binnenkort een militaire
feestdag
éénmalig bijbetalen €0
5GB data (4G)
100 min/sms 17,00 p/mnd
Toestelkrediet 26,00 p/mnd
1ELI:2 Of: onbeperkt min/sms 5GB: €47,00 p/mnd
éénmalig bijbetalen €0
5GB data (4G)
100 min/sms €17,00 p/mnd
Toestelkrediet 9,00 p/mnd
/a
per maand of. onbeperkt min/sms 8 5GB: <20,00 p/mnd ra.E2
T vodine "kt kpn
Ook
mogelijk
met:
Van de praatpaal verschenen in de loop der jaren drie modellen
langs de snelweg, foto'sanwb.anp
Bergen op Zoom Wouwsestraat 18 Breda Karrestraat 7 Dordrecht Voorstraat 266
Etten-Leur Markthof 7 Goes Korte Kerkstraat 1 Middelburg Markt 63a Oosterhout Arendshof 5
Roosendaal Roselaar 7a Rotterdam Lijnbaan 51 Terneuzen Havenstraat 28 Tilburg Heuvelstraat 48
1127(1) Vlissingen Walstraat 99 Waalwijk Stationsstraat 47a Barendrecht Middenbaan 27
