Fort Rammekens weer
open voor bezoekers
zeelandtheaters.nl
Onbeperkt
talent
Expositie over winkeliersfamilies
10 ZE
Leo Speckens is trots op zijn
voorouders: de Vlissingse
winkeliersgeslachten Speckens,
Klijberg en Ouwerkerk. Hij maakte een
expositie over hen.
In de 470 jaar van zijn bestaan
kende het bij Ritthem aan de boor
den van de Westerschelde gelegen
Fort Rammekens een roerige ge
schiedenis. Sporen van Spanjaarden
en geuzen, de VOC-tijd, de Franse
tijd én de Tweede Wereldoorlog
zijn tot op de dag van vandaag in het
militaire bolwerk terug te vinden.
De entree, door 'metershoge, dikke
deuren' is indrukwekkend en het
zelfde geldt voor de kazematten,
bastions en kruitkamers.
Fort Rammekens is niet alleen
voor historici, maar ook voor na
tuurliefhebbers interessant. Flet
verdedigingswerk ligt in een door
de zee opgewassen gebied met slib-
randen, zoutminnende planten en
Fort Rammekens is
een lustoord voor
muurplanten
vele kustbroedvogels. Rond door
oorlogshandelingen ontstane kre
ken van Rammekenshoek is 6o jaar
geleden een bos aangeplant, dat al
jaren het domein is van een aal
scholverkolonie. Daarnaast broe
den er heel wat typische bosvogels.
Flet fort is overwinteringsplaats
van grootoor- en watervleermuizen
en een lustoord voor muurplanten:
muurleeuwenbek, muurvaren en
de zeldzame gele muurbloem voe
len zich er thuis.
De expositie is inge
richt in de woonka
mer van Leo Spec
kens' betovergroot
vaders, nu de leeszaal
van Bibliotheek Vlissingen.
De schoenmaker Adrianus Klij
berg vestigde zich in r820 op de
hoek van de Kerkstraat en de
Oude Markt. Zoon Hendrik ging
verder aan de Walstraat - aan de
achterkant staat nog 'Stoom-
schoenfabriek' op de gevel. De
banketbakkersfamilie Ouwerkerk
zou het pand aan de Kerkstraat
daarna twee generaties lang ge
bruiken. Hun knecht, Pierre Char
les Speckens, begon met een Van
Ouwerkerkdochter in 1887 de bak
kerij op de hoek Walstraat en
Coosje Buskenstraat. De zaak van
Leo's overgrootvader zou pas in
1984 weer sluiten door Leo's ou
ders, Sjef en Greet. Het art deco-
pand sneuvelde drie jaar later voor
de nieuwbouw van het Schelde-
plein.
Het was de herinnering aan de
bijkans legendarische ragout
broodjes van Speckens die de ex
positie deed ontstaan. Die brood
jes komen geregeld voorbij als ou
dere Vlissingers bijkletsen en bij
zo'n gesprekje in de bibliotheek
werd Leo Speckens herkend als
telg uit dat bakkersgeslacht. Van
het een kwam het ander. „Mijn
ooms hadden de stamboom al uit
geplozen. Thuis had ik wel wat lig
gen en de rest heb ik uit de huizen
van mijn broers getrokken." Met
Dick Broers van de bibliotheek en
Jeroen van Haart, kenner van de
19de eeuwse kook- en bakkunst is
het portret gemaakt van de Vlis
singse middenstanders.
Er werd niet van de straat gege-
lk heb bewondering
voor wat ze hebben
aangedurfd
ten in het oude Vlissingen, zo
blijkt. Ouwerkerk groeide uit tot
cuisinier en importeur van fijne
waren. Het menu van burgemees
ter Arie Smits kostelijke diner in
1825 hangt aan de wand. Acht gul
den was vast een respectabele som
voor een couvertje. Ouwerkerk ad
verteerde met Engelsche mince
pies, ingelegde zwijnenkop, 'Troe-
belpunsch' en 'dagelijks te beko
men schildpadsoep'. Speckens
maakte furore met de kroketten
automaat in 1932 en automaten-
verkoop van koek na winkeltijd.
Leo: „Ik heb bewondering voor
wat ze hebben aangedurfd."
De tentoonstelling is wat genea
logisch van aard: ouders, nakome
lingen, huwelijken passeren de re
vue maar rondom zijn er tastbare
bedrijfsrelieken: foto's, pakpapier,
broodschieters, bakvormen, de
Sinterklaas uit de etalage van
Speckens (terug geleend van bak
ker Van de Kop uit de Schelde-
straat), receptenmappen en door
antieke taal vermakelijk geworden
advertenties.
Wat de expositie mist, zijn de
verhalen van de toonbank. En
bakgeur. Er ligt een enkel ragout
broodje achter vitrineglas. Bakker
Van de Kop maakt ze nog, hij was
leerling van Speckens. Dus mis
schien daar even langs en daarna
aan de leestafel verhalen ophalen.
Dat kan tot en met 27 mei. De
aprileditie van Den Spiegel van de
Vereniging Vrienden van het mu-
ZEEum en het Gemeentearchief
Vlissingen is ook gewijd aan de
expositie.
I
PINKPOP
WO 191 DO 20 april
Als de klok vanA...
donderdag 13 april 2017
Leo Speckens bij zijn grootvaders lessenaar, gemaakt van oud scheepshout in 1850. Op de lesse
naar ligt het gastenboek waarin bezoekers hun herinneringen aan de vroegere winkels kwijt kunnen.
FOTO DIRK-JAN GJELTEMA
Ode aan Vlissingse
middenstand
Fort Rammekens gaat zaterdag
weer open. Tijdens het paas
weekend, zaterdag tot en met
maandag, hoeven bezoekers van
het oudste zeefort van West-Eu
ropa geen toegang te betalen.
René Hoonhorst
Ritthem
Claudia Sondervan
-Leo Speckens
Pierre Charles Speckens temidden van zijn bakkersteam in 1919:
vooraan de loopjongens, dan de bakkers en de deegkneders in
streepshirts en bovenaan de bezorgers, fotogemeentearchiefvlissingen
DO 20 april cabaret
Erik van Muiswinkel
VR21 april muziek JP
The Seeger Session Band
Scheldetheater Terneuzen 0115 695555
Schouwburg Middelburg 0118 659666
Theater de Mythe Goes 0113 213213
In het kader van de landelijke VGN
campagne treden mensen met en zonder
een beperking samen op.
Kom kijken en laat |e verrassen!
VR14 april muziek
Mirusia
ZA15 april muziektheater
VR 14 april I muziek VR 14 april I toneel I muziektheater
Stef Bos Bart van Loo Geert Hellings
WO 19 april regiocultuur FT1
Onbeperkt Talent U4J
DO 13 april cabaret
Lenette van Dongen
DO 13 april toneel
Nieuw Geld
