'Bij ieder ernstig
ziek familielid
begin ik te bidden'
„Met overtuiging, ja. Het verpleeghuis
is bijna een hospice geworden. Waarom
lukt het ons anno 2017 niet ouderen in
een eerder stadium meer houvast te bie
den? Dat moet echt anders."
„Ik vind het merkwaardig dat er onder
de mensen die dat beleid voorstellen
niemand is die zelf een oud brein heeft.
En die mensen vragen ons ook niet: 'Hoe
denkt iemand van 80 precies?'
Er valt veel te winnen door ouderen
actief te houden. Bij inactiviteit gaan
je hersenfuncties namelijk veel sneller
onderuit. Na een week of twee in een
ziekenhuisbed, hoor je soms al: 'Ach,
het is wel goed zo.' Maar is dat dan een
voltooid leven? Is het werkelijk zo als
iemand het zo zegt? Of heeft die persoon
niet voldoende gelegenheid gekregen
zijn hersenfuncties te onderhouden?"
„In elk geval voor iemand die het gesprek
aangaat, ja. Ook met een patiënt die in
eerste instantie afwijzend reageert. Men
sen boven de 80 hebben vaak het gevoel
dat ze niet meer meetellen. Terwijl het zo
ontzaglijk veel kan helpen als er iemand
zegt: op mij kun je rekenen."
„Ik heb niets opgeschreven in de trant
van 'Ik wil er uitstappen'. Ga ik niet doen
ook. Het lijkt me vreselijk als het gebeurt,
maar ik hang heel erg aan het leven. Ik
heb het er weieens met Dick Swaab over.
Die is uitgesproken. Hij wil een pil, wil
die aftakeling niet. Maar ik zie het tegen
die tijd wel, heb ik me voorgenomen."
„Nee, niet. Nul."
Paspoort
Erik Johan
Anton
Scherder
Korte stilte. Dan: „Religie blijft altijd een
twijfelpunt. Ik denk niet dat er hierna
nog iets is, geloof niet dat mijn ouders nu
vanuit de hemel op mij neerkijken. Maar
toch zijn er momenten dat ik aarzel.
Naarmate ik ouder word, is de gedachte
dat het leven na de dood doorgaat toch
wel comfortabel."
„Eigenlijk wel. Want vanuit de neurobio
logie leer je heel duidelijk dat de ziel als
zodanig niet bestaat. Dick Swaab - ik ben
een echte Swaabiaan - zegt dat ook. Maar
het is prettig om soms te denken dat hij
geen gelijk heeft. Bij ieder ernstig ziek
familielid begin ik acuut te bidden. Dan
is het geloof weer even helemaal terug."
„Mijn broers en ik waren voorbestemd
om de zaak van mijn vader in te gaan. Hij
had een bedrijf in agenturen, vertegen
woordigde buitenlandse ondernemin
gen. Thuis draaide het leven totaal om
die zaak. Mijn twee broers zijn er vol
enthousiasme in aan de slag gegaan.
Ik deed dat aanvankelijk ook, maar was
er ongelukkig. Het paste niet bij me. Op
het laatst werkte ik om ervaring op te
doen bij een drukkerijtje. Daar had ik als
chef zo'n autoritaire zak die de hele dag
het personeel afblafte. Vre-se-lijk vond
ik het. Het is een van mijn beste beslis
singen ooit geweest om tegen mijn vader
te zeggen dat ik niet door wilde."
„Hij zei: 'Ik geef je vier jaar om uit te zoe
ken wat je dan wilt. Lukt het niet, dan
kom je terug.' Dat was top van hem. Ik
was een jaar of 21 en had het gevoel dat ik
ons gezin in de steek liet. Daarbij kwam
dat ik nooit over een andere toekomst had
nagedacht. Ik kon aardig tennissen en ben
een opleiding tot tennisleraar gaan vol
gen. Daar kreeg ik sportgezondheidszorg
van een fysiotherapeut. Dat is leuk, dacht
ik. Dat wil ik doen."
Het manifest is een tegenreactie op
de plannen van D66 over stervens
hulp bij voltooid leven.
D66 pleit voor eigen regie. U voor
een verplichte levensbegeleider?
Wat wilt u zelf, mocht de alzheimer
uw brein in zijn greep krijgen?
In hoeverre speelt uw religieuze
opvoeding hierbij mee?
Geboren
1 december 1951 te
Amsterdam.
Opleiding
Fysiotherapie en
neuropsychologie.
Loopbaan
Werkt in de jaren
80 als fysiothera
peut in de Amster
damse Valerius-
kliniek. Begint
tegelijkertijd een
studie psychologie
aan de Vrije Univer
siteit. In 1995 pro
moveert hij, met
Dick Swaab als
promotor, in de
specialisatie neuro
psychologie. Hij
wordt hoogleraar
aan de Rijksuniver
siteit Groningen,
maar keert terug
naar de VU. Is in
2014 voor het eerst
te gast bij De we
reld draait door
waarvoor hij een
jaar later drie tv-
col leges geeft. Sin-
ging in the brain is
zijn derde boek.
Eerder schreef hij
Aging and Demen
tia en Laat je herse
nen niet zitten.
m Privé
Getrouwd, drie
kinderen.
U bent niet gelovig meer?
Is het voor een man van de exacte
wetenschap niet raar zo te denken?
In uw jeugd lag niet alleen uw
geloof vast. Ook uw toekomst
was uitgestippeld.
Was hij teleurgesteld?
Na enkele jaren als fysiotherapeut
begon u aan een studie neuropsy
chologie. Denkt u er weieens aan
wat er was gebeurd als u die ont
moeting niet had gehad?
121 zaterdag 8 april 2017
