Het bombardement op Syrië: oliedom of briljant?
tegen
voor
4
TRUMP AANVAL OP SYRIË
Trump blijkt zoals hij beloofde als opperbevelhebber
onvoorspelbaar: vlak nadat het Witte Huis aangaf dat Assad
kon aaÈtJlijven, bestookte hij de Syrische luchtmacht met
raketten. Amerika Eerst' is even verseten.
Dit is wat IS juist wil
Krachtig signaal
onald Trump is
bereid te doen
l wat zijn voor-
I ganger niet
aandurfde: zich
mengen in het
moeras van de
Syrische burgeroorlog. Met 59 ra
ketten straft hij Assad voor de gru
welijke dood van zeker 70 burgers,
omgekomen door chemische wa
pens die volgens de VS vrijwel ze
ker door Assads luchtmacht zijn
gedropt.
Het was een beperkte aanval, ge
richt op het luchtmachtonderdeel
dat het gas zou hebben uitgestort.
Niet met de intentie om een door
braak in de oorlog te forceren: het
doel, zei een woordvoerder van
Defensie, was slechts het regime
ervan te weerhouden opnieuw
chemische wapens te gebruiken.
„Je moet uit de aanvallen niet af
leiden dat ons beleid of onze hou
ding in Syrië verandert", waar
schuwde minister van Buiten
landse Zaken Rex Tillerson.
De actie blijft een verrassing, in
tegenspraak met wat Trump tot op
heden over Syrië zei. In 20t3, toen
Obama overwoog Assad militair te
straffen voor een chemische aan
val, leverde hij uitgebreid com
mentaar op Twitter: „Nogmaals,
aan onze ontzettend dwaze leider,
val Syrië niet aan - als je dat doet,
gebeuren heel veel slechte dingen
die strijd levert de VS niets op!"
De Verenigde Staten zouden
Leid uit de aanvallen
niet af dat ons beleid
of onze houding in
Syrië verandert
niet langer als de morele politie
agent van de wereld optreden, be
loofde Trump in zijn inauguratie
rede onder het motto 'Amerika
Eerst'. Zelfs deze week nog sugge
reerde het Witte Huis dat Assad in
het zadel kon blijven omdat in Sy
rië alles om de strijd tegen IS
draaide.
Onberekenbaarheid ziet Trump
als waardevolle tactiek. „We moe
ten onvoorspelbaar zijn", zei hij in
een campagnespeech.
Afgaande op zijn eigen uitspra
ken waren het de beelden van naar
adem happende kinderen die er
voor zorgden dat hij zijn isolatio
nistische visie en de afwachtende
Amerikaanse aanpak in Syrië nu
plots terzijde schoof. „Mijn hou
ding richting Syrië en Assad is
heel erg veranderd. Dit over
schreed heel veel grenzen", zei hij.
En tegen verslaggevers: „Die aan
val op kinderen had een grote im
pact op me, grote impact. Dat was
verschrikkelijk, verschrikkelijk."
De grote vraag: wat is de vol
gende stap? Is er een plan, na de zo
plotselinge aanval? In het Syrische
strijdtoneel maken 59 raketten
niet zoveel verschil. Maar Trump
riskeert een confrontatie met Iran
en Rusland, de belangrijkste
bondgenoten van Assad. De Rus
sen staakten al de communicatie
via een 'de-escalatiehotline', die
moet voorkomen dat de twee nu
cleaire machten per ongeluk slaags
raken in Syrië.
„Dit herstelt vooral een beetje
de onderhandelingspositie van de
VS die Obama verspeelde", con
stateert Peter Feaver, professor die
als veiligheidsadviseur voor zowel
Bill Clinton als George W. Bush
werkte. Obama trok in 2013 een
'rode lijn' bij gebruik van chemi
sche wapens, maar handelde niet
toen Assad die overschreed. Om
echt iets gedaan te krijgen in Syrië
zal Trump afhankelijk zijn van de
steun van bondgenoten, voorspelt
Feaver. „Dit wordt een belangrijke
diplomatieke test."
Thuis dreigt ondertussen de
woede van zijn achterban, die op
Trump stemde vanwege zijn be
lofte de VS niet meer in oneindige
oorlogen in het Midden-Oosten te
storten. Enkele Trumpisten, zoals
radio-presentatrice Laura Ingra-
ham, reageerden boos via sociale
media. Maar er is weinig wat Ame
rikanen zo effectief verenigt als
oorlog. Congresleden eisen dat
Trump over de volgende stap met
hen in gesprek gaat - zij horen toe
stemming te geven voor oorlog
voering - maar sloten grotendeels
de rijen. Zelfs Nancy Pelosi, voor
vrouw van de Democraten, stelt
dat aanvallen 'het juiste' was.
Nooit in de bijna tachtig dagen dat
hij nu president is, heeft Donald
Trump de indruk gewekt dat hij het
nodig vindt iets te doen aan het
wrede bewind van de Syrische pre
sident Assad. Amerika is gek om
zich met Syrië te bemoeien, twit-
terde hij te pas en te onpas. Het ging
alleen om IS. Assad was bijzaak, zei
hij. En dat werd vorige week nog
eens herhaald door de Amerikaanse
VN-ambassadeur Nikki Haley.
Maar nu ineens, na meer dan zes
jaar oorlog en r6o gifgasaanvallen,
denkt Trump er totaal anders over.
En waarom? Niemand die het weet.
Omdat het erg is? Omdat er kinde
ren gedood zijn? Omdat Trump
vindt dat dit het moment is om te
laten zien dat Amerika nog steeds
het machtigste land ter wereld is?
Trump neemt op basis van één inci
dent (waarbij de schuldvraag niet
eens is beantwoord) een beslissing
die vergaande consequenties kan
hebben. Niet alleen voor de regio
(wat gaat Hezbollah doen, of Iran?),
maar ook voor de rest van de wereld
(Rusland?). Dat is eng. En als wij nu
weten hoe we Trump uit zijn tent
kunnen lokken, dan weet IS dat ook.
Het kalifaat wil maar wat graag een
oorlog met de VS. Dat is nog enger.
Dit lijkt een briljante zet van de on
ervaren president.
1. Trump toont zich een sterk lei
der, eentje die - anders dan zijn
door de wereld op handen gedragen
voorganger - wél een rode lijn trekt
en handelt als voor het oog van de
wereld kinderen worden vergast.
2. Een relatief'veilig doel'. Trump
strafte het vliegveld vanwaar - vol
gens hem - de gifgasaanval werd
uitgevoerd. Moskou was vooraf ge
waarschuwd voor de aanval op de
Syrische luchtmachtbasis, die ook
wordt gebruikt door de Russische
luchtmacht. Vandaar 'maar' zes do
den bij een vernietigende aanval, en
vooral geen dode Russen.
3. Voor de Amerikaanse binnen
landse politiek is er nu even belang
rijker nieuws dan alle omstreden
decreten of moeizame benoemin
gen van ministers.
4. Een signaal aan andere 'last
pakken'. Noord-Korea, Iran en in
mindere mate China weten waar ze
aan toe zijn. Pyongyang is gewaar
schuwd. Nog zo'n test met kernra
ketten...
5. China is ingepakt. President Xi
zit zo meteen bij gastheer Trump
aan de ontbijttafel en kan moeilijk
boos doen. Briljant.
zaterdag 8 april 2017
GO
Is wapen
Karlijn van Houwelingen
Washington
—Minister Rex Tillerson
De USS Porter vuurt vanaf de
Middellandse Zee raketten op
Syrië af. foto photo news
Mark van Assen
De aanval van de
VS op een leger
basis in Syrië ver
deelt de menin
gen. Buitenlandre
dacteuren Mark
van Assen en Bob
van Huët leggen
uit waarom de
aanval wel/geen
goed idee is.
Bob van Huët
