a
Analyse Zweden hield rekening met mogelij ke aanslag
3
AANSLAG STOCKHOLM: VIER DODEN, DE DADER IS GEPAKT
Stockholm is gisteren doelwit geworden van
een aanslag. Met een gestolen vrachtwagen
raasde een man door de stad. Vier mensen
kwamen om het leven. De dader heeft bekend.
De chaos is compleet als een
blauwe vrachtwagen over de Drott-
ninggatan in Stockholm raast.
Mensen moeten opzij springen.
Zetten het op een rennen. Een en
keling belandt onder de truck. Het
rijdende moordwapen komt met
een dreun tegen een warenhuis tot
stilstand. Vier mensen overleven de
aanslag niet. Vijftien mensen raken
gewond. „Zweden wordt aangeval
len", verzucht premier Stefan Löf-
ven korte tijd later. „Alles wijst erop
dat het een terreurdaad betreft".
Helikopters hangen boven het
centrum van de hoofdstad. Politie
auto's en ambulances rijden af en
aan. Mensen die op straat liggen,
krijgen een dekentje over zich
heen. Sommige lichamen zijn vol
ledig bedekt.
De Drottninggatan (Konings
straat) is een druk voetgangersge
bied. Het is vrijdagmiddag, veel in
woners doen hun inkopen. De
vrachtwagen die op hen inrijdt,
blijkt eigendom te zijn van de
Zweedse bierbrouwerij Spendrups.
„Terwijl de chauffeur fusten stond
uit te laden bij een restaurant
sprong iemand in de cabine en ging
er met de truck vandoor", zegt
woordvoerder Marten Lyth tegen
TT News Agency.
Angst
Nu staat het voertuig gedeukt in de
verwrongen pui van Ahlens, Zwe-
dens grootste warenhuisketen. Er
kringelt rook uit het pand. Mensen
gillen. Bellen met een angstige blik
met vrienden en familie. De politie
roept mensen via luidsprekers op
het centrum van de stad te mijden.
Parlementariërs mogen het Kamer
gebouw niet uit. Agenten ontrui
men het centraal station. „De trei
nen rijden niet. De metro niet",
zegt Bart Jansen uit Rotterdam, die
in Stockholm zijn zwager bezoekt.
„Overal deelden mensen informa
tie, maar die bleek niet erg be
trouwbaar. Ik blijf in Stockholm,
maar ik denk niet dat ik voorlopig
het centrum in kan of wil."
Na de aanslag geven de autoritei
ten een foto van de verdachte vrij.
Een onscherp plaatje van een bewa
kingscamera. Er staat een man op
met een baardje en snor. Hij gaat
gekleed in een groene jas en licht
gekleurde trui en heeft de capu
chon over zijn hoofd getrokken. En
kele uren later bevestigt de
Zweedse politie dat een persoon is
gearresteerd in het noorden van
Stockholm. Volgens de krant Af
tonbladet heeft de man bekend.
Na de aanslag klinkt kritiek: Zwe
den zou laks zijn geweest met de
binnenlandse veiligheid. De inlich
tingendienst Sapo functioneert
naar behoren, maar de anti-terreur
wetgeving is nog niet volledig aan
gescherpt. De autoriteiten zouden
onvoldoende de noodzaak daarvoor
hebben gevoeld, want de laatste
aanslag in Stockholm was zeven
jaar geleden. Een Iraakse immigrant
bracht toen in het centrum twee
bommen tot ontploffing en kwam
daarbij zelf om het leven.
Methode
De methode die de dader gebruikte,
is nieuw voor het land maar inmid
dels beproefd onder terroristen: ve -
hicle ramming. Een voertuig is ge
makkelijk te ontvreemde en te be
sturen en kan bij hoge snelheid veel
slachtoffers maken. Ook bij de aan
slag in Nice (juli 2016, 86 doden),
Ohio State University (november
2016.11 doden) Berlijn (december
2016.12 doden) en Londen (maart
2017,5 doden) reden terroristen met
een voertuig in op het publiek.
Het lijkt erop dat de aanslag
waar de Sapo voor waar
schuwde gisteren alsnog heeft
plaatsgevonden, alhoewel nog niet
alle details van het incident in Stock
holm bekend zijn. Maar de Zweden
wisten al dat het in de beeldvorming
zo vredige land wel degelijk een doel
wit kan zijn. Want ook Zweden heeft,
net zoals veel andere West-Europese
landen, een jihadistenprobleem.
Zeker 300 Zweden zijn de afgelopen
jaren afgereisd naar Syrië en Irak, 140
van hen zouden alweer terug zijn. Dat
zijn relatief hoge aantallen voor een
land met slechts 10 miljoen inwoners.
Nederland, met 17 miljoen inwoners,
kent minder uitreizigers en terug-
keerders.
Zweden is onder meer een doelwit
voor de terroristen van IS, omdat
het land ook militair actiefis in Irak.
In november maakte de regering be
kend het aantal soldaten daar te ver
dubbelen van 70 naar 150 in de strijd
tegen de moslimextremisten.
De 'bekendste' Zweedse jihadist is
Osama Krayem (24). Hij vertrok in
2014 naar Syrië en sloot zich aan bij IS.
De Zweedse Syriër keerde terug naar
Europa en maakte deel uit van de ter
reurcel die de aanslagen in Parijs en
Brussel pleegde. Hij was op de dag van
de aanslag in Brussel samen met een
van de zelfmoordenaars in de metro,
maar vertrok voordat de bom ont
plofte. Krayem werd een week later in
Brussel aangehouden.
van de eerdere aanslag in Parijs naar
vliegveld Schiphol was gereisd. Daar
zou hij samen met een ander lid van
de terreurgroep gezocht hebben naar
een plek om wapens op te slaan. Ter
wijl Parijs veranderde in een bloed
bad, pakten zij de bus terug naar
Brussel. Krayem zit momenteel vast
in België.
zaterdag 8 april 2017
Rijdend moordwapen raast
door Zweedse hoofdstad
Man kaapt vrachtwagen
Gerben van 't Hof
Stockholm
Warenhuis
Ahlens City
STOCKHOLM
Vrachtwagen rijdt met hoge
snelheid winkelstraat in, raakt
voetgangers en ramt gevel
warenhuis.
Stadhuis
Slott
(koninklijk
Riksdag paleis)
(parlement) t 250 m
0804171JGI BRON: TT/NTB /aftonbladet I1
FIN
ZWEDEN
Stockholm
POL
De Zweedse veiligheids
dienst Sapo waar
schuwde vorig jaar al
voor een mogelijke aan
slag op burgers in Stock
holm. De dienst be
schikte toen over infor
matie dat er zich zeven of
acht extremisten van IS
in het land bevonden, die
plannen voor een aanslag
maakten.
Cyril Rosman
Stockholm
De afgelopen jaren
zouden zeker 300 Zwe
den naar Syrië en Irak
zijn afgereisd. Van hen
zouden er 140 weer
terug zijn gekomen.
Na zijn arrestatie verklaarde hij aan
de Belgische politie dat hij op de dag
