Tommy Wieringa
Landschaosoi n
'Vergeet die snelle
tijd, het is te warm'
Uitverkoop op
de beste series
15
<1
Ga naar pzc.nl/uitverkoop
Consument
weigert een
dubbeltje
extra voor
z'n melken
vlees te
betalen
an de achterzijde
van mijn huis strek
ken zich de weilan
den uit: modern,
egaal boerenland
vol eiwitten in de vorm van raai-
gras. De bodem is verzadigd met
stikstof en fosfaten, afkomstig
van de mest die gul over het land
wordt uitgereden. Die vernieti
gen het bodemleven zodat er
voor de kievit geen voedsel meer
te vinden valt. Zowel boven als
onder de grond valt er niets te
beleven, ik heb er dit jaar nog
geen vogel zien nestelen.
Aan de voorzijde kijk ik ook uit
over de velden, maar dat is na
tuurgebied: een laagveencomplex
waar ooit de turf werd gewonnen
die de stad van warmte voorzag.
Daar zouden zich de weidevogels
moeten ophouden die aan de
achterzijde verdreven zijn, de
kievit, de tureluur, de scholekster
en de grutto. Het land wordt ka
rig bemest, er staat kruidenrijk
gras - maar ook hier is het beang
stigend stil. Zo nu en dan een
grutto, soms een tureluur, terwijl
het in dit seizoen een oorverdo
vend gekrakeel zou moeten zijn
van weidevogels die eikaars terri
torium betwisten. Een buurman
zegt dat er veldleeuweriken zijn,
maar ik heb ze nog niet gehoord.
jaar minder bodemleven, minder
grote insecten, minder weidevo
gels. Sinds een jaar of wat kijk ik
naar het Nederlandse platteland
met gevoelens van spijt en ver
lies, indachtig de wijsheid van
Prediker: 'Wie kennis vermeer
dert, vermeerdert smart'.
Voor dit gevoel bestaat nu een
woord: landschapspijn. Dat is ook
de titel van een uitstekend boek
dat Jantien de Boer schreef over
de geleidelijke degradatie van ons
platteland, dat vorige week ver
scheen.
De Boer, verslaggever van de
Leeuwarder Courant, het grote
doodgaan van het platteland ge
detailleerd beschrijft, maar de
verantwoordelijkheid daarvoor
niet eenzijdig bij de boeren legt.
Die zijn, hoewel ze 70 procent
van het Nederlandse areaal behe
ren, slechts ten dele verantwoor
delijk voor het onstuimige proces
van landschapsdegradatie. De
Boer maakt inzichtelijk welke be
langen allemaal een rol spelen -
productie voor de wereldmarkt,
gedwongen schaalvergroting, de
lobby van de agrochemische in
dustrie, de invloed van banken
en zuivelindustrie, de consument
die weigert een paar dubbeltjes
extra voor z'n melk en vlees te
betalen en ten slotte de overheid
die een verbijsterend gebrek aan
visie vertoont over de sector die
het aanzien van driekwart van
ons land bepaalt.
is verbluffend', zegt een oud
directeur van het Wereld Natuur
Fonds. En een woordvoerder van
Vogelbescherming Nederland:
'Er mist een gevoel van urgentie.
Politici hebben de mond vol van
natuurinclusieve landbouw,
maar ze leveren niet. Er wordt
geen beleid op gemaakt.' Maar
niet alleen onder natuurbescher
mers, ook bij iemand als aard
appelboerin Tineke de Vries leeft
die opvatting: 'De politiek wil
aan het stuur zitten, maar stuurt
helemaal niet. We willen een mi
nister die zegt: "Daar gaan we
heen".'
De aanstaand minister van In
frastructuur en Milieu op zoek
naar een visie, kan het beste met
Landschapspijn beginnen.
Rond de 11 graden was het gisteren.
Zondag, op de dag van de mara
thon, verdubbelt het aantal graden.
En precies daar, in dat grote verschil
in korte tijd, zit het gevaar voor de
lopers, waarschuwt sportarts
Eugéne Janssen.
„De temperatuursovergang is te
groot. Ons lijf kent een soort tem-
peratuurklok en het kost tijd om
die aan te passen. Het lichaam staat
nog in de winterstand", zegt Jans
sen. „Als je zondag gaat rennen in
zomerse temperaturen, wordt je lijf
snel warmer en die warmte kan het
nog niet goed verwerken. Je blaast
jezelf daardoor snel op."
Die supersnelle tijd die menigeen
hoopt te lopen, kunnen de lopers
op hun buik schrijven. Janssen:
„Linksom of rechtsom. Als je eigen
wijs bent en toch snel denkt te kun
nen lopen, kom je na een poosje
niet meer vooruit. En als je lang
zaam start, haal je die snelle tijd ook
niet. Daardoor kunnen we bij voor
baat stellen dat maar héél weinig lo
pers een persoonlijk record vestigen
en meer deelnemers uitvallen."
Wat je eraan kunt doen? Weinig,
zegt Janssen. „Het spreekt voor zich
dat je niet met een lange broek en
shirt met mouwen moet gaan ren
nen. Verder moet je natuurlijk vol
doende drinken, in kleine beetjes.
Neem daar de tijd voor, er zijn vol
doende drinkposten."
Tip
De enige echte tip die de sportarts
heeft: probeer langzaam te starten.
„De meeste lopers kunnen dat niet.
Die staan opgewonden aan de start
en lopen als vanzelf te snel uit en
thousiasme."
Janssen begeleidde profwielren
ners. Ook tegen hen zei hij: leg je
erbij neer dat de race moeilijker is
als je de ene dag rijdt met 15 graden
en de dag erna met 20 graden. „We
hebben weieens geëxperimenteerd
met sauna's vooraf, om te wennen
aan de warmte. Maar je krijgt die
temperatuurklok niet zo snel aan
gepast. Sporters die meedoen aan
toernooien in warme landen ver
trekken vaak minstens tien dagen
eerder om te wennen. Ook dragen
zij vlak van tevoren koelvesten, om
de huid zo koud mogelijk te maken.
Zo stellen zij de opwarming uit."
Marathonlopers hebben volgens
hem zondag niets aan coolpacks.
„Van een T-shirt dat net uit de vrie
zer komt, heb je misschien wel even
profijt. Maar let op: je huid mag dan
worden gekoeld, je spieren moeten
wél warm zijn."
Maar eigenlijk moet je gewoon
genieten, benadrukt de sportarts.
„Van de wedstrijd, de omgeving,
het publiek en de zon. Die snelle
tijd loop je maar een andere keer."
Breaking Bad, Game of Thrones, House of Cards en nog veel meer
Kies nu uit ruim 20 top series voor de scherpste prijzen. Er zijn zowel losse
seizoenen als hele series verkrijgbaar.
0V
vrijdag 7 april 2017
PC
A
Stil en doods is het land - elk
Ik las het met instemming omdat
'De onwetendheid in Den Haag
Volgens de weersvoorspelling
stijgt het kwik zondag tot wel
20 graden. Een verraderlijke
temperatuur voor lopers van de
marathon van Rotterdam. „Start
langzaam", luidt het advies.
Jitske-Sophie Venema
Rotterdam
A Veel drinken tijdens de marathon is belangrijk, foto bart hoogveld
