Koningin Maxima laat zich in AMC bijpraten over psychiatrie
7
Gemillimeterde PvdA zoekt naar nieuwe toekomst in Kamerbankjes
Oppositievoeren en
tegelijkertijd regeren
valt de PvdA zwaar.
Met een leider zonder
parlementaire ervaring en
slechts vier inzetbare
Kamerleden zoekt de partij
op de tast naar een nieuwe
toekomst. „We moeten dit
even doorkomen."
Opeens springt Lodewijk Asscher op
van zijn stoel. Hij speurt zijn werkka
mer af, tot zijn ogen blijven rusten op
de schouw, achter een grote bos met
bijna uitgebloeide rode rozen.
Daarop staat een handgetekend
kaartje van een jong meisje. 'Mr. As
scher, jammer dat u zoveel zetels
hebt verloren maar ik weet zeker dat
u vier jaar later gaat winnen. Hoop
dat u bij de PvdA blijft', draagt de
Pvd A-leider voor. „Hoe lief is dat? Ik
vind dat ontroerend."
Het geeft de PvdA moed. Maar de
onwennigheid straalt nog wel af van
de partij die zich rouwend probeert
op te richten. „Trots en bescheiden",
noemt Asscher het gemoed. Is dat
niet tegenstrijdig? „Dat hoort bij wie
wij nu zijn", stelt hij.
Een team is de negenkoppige fractie
nog niet. Asscher is voor het eerst Ka
merlid en moet nog veel leren. Daar
naast zit hij met drie andere gekozen
bewindslieden nog met één been in
het demissionaire kabinet. Afgelopen
maandag is een heidag gehouden om
een band te smeden. Er werd over het
strand gewandeld en gedronken op
het terras.
Goed voor de sfeer. Maar er is ook
verdriet. De PvdA moet de komende
weken afscheid nemen van het gros
van de medewerkers. Zij betalen het
gelag voor de afstraffing op 15 maart.
„Dit is een moeilijke fase", stelt As
scher vast.
Tegelijkertijd worstelt de partij
met de nieuwe oppositierol. Daar
voor heeft Asscher zelfs de oppositie
notitie die Jeroen Dijsselbloem in be
tere tijden schreef uit het archief la
ten opduikelen. Want oppositie voe
ren, hoe moet dat ook alweer?
„Het is een rare tussenfase", zegt
Dijsselbloem gelaten. „Het is wat het
is." Echt voluit kan de PvdA nog niet
gaan. Dienaren van de kroon mogen
niet als parlementariër het woord voe
ren. Dijsselbloem en zijn collega-be
windslieden mogen alleen stemmen.
Dat levert tamelijk bizarre situaties
op. Demissionair minister Lilianne
Ploumen (Ontwikkelingssamenwer
king) sprak zich dinsdag vanuit het
kabinetsvak uit tegen extra noodhulp
voor hongerend Afrika waar ze even
later vanuit de Kamerbankjes zelf
voor stemde. „Het is improviseren",
stelt ze. Met twee petten op moet ze
bovendien woekeren met haar tijd.
Vorige week wilde ze als minister bij
de actiedag van Giro 555 zijn, maar in
de middag waren er ook stemmingen
in de Kamer. Het lukte nét. „Dat laat
je ook beseffen dat er veel ergere din
gen op de wereld zijn dan in een
kleine fractie zitten."
Het parlementaire handwerk moe
ten de PvdA-bewindslieden Asscher,
Dijsselbloem, Ploumen en Dijksma
voorlopig overlaten aan vier collega's;
Trots en
bescheiden is
het gemoed,
dat hoort
bij wie
wij nu zijn
Khadija Arib heeft haar handen vol
aan het Kamervoorzitterschap. Van
de overgebleven vier hebben alleen
ex-fractievoorzitter Attje Kuiken en
financieel specialist Henk Nijboer
Kamerervaring. De andere twee, Gijs
van Dijk en Kirsten van den Hul,
worden meteen in het diepe gegooid.
Ze is niet aan het verdrinken, zegt
Van den Hul. „Wel voel ik me een
brugklasser met een te zware tas."
Veterane Kuiken erkent dat de frac
tie soms debatten moet laten schie
ten wegens gebrek aan capaciteit.
„Maar we kunnen snel schakelen.
Henk en ik lopen al even mee en ken
nen veel dossiers." „Het is puzzelen,
snoeihard werken", vat Asscher sa
men, die drie dagen per week bij de
fractie is. „In het kabinet gebeurt nu
toch niets."
Uitzingen
Zolang de formatie voortduurt, zal de
PvdA in deze spagaat blijven. Het is
een kwestie van uitzingen, al heeft
Asscher de deur naar kabinetsdeel
name nog niet helemaal dichtge
gooid. Dijsselbloem houdt de moed
erin. „Straks, als de formatie klaar is,
is de fractie in één keer twee keer zo
groot en kunnen we echt oppositie
voeren. Je kunt veel meer bereiken
dan mensen denken. Ik heb als oppo
sitie-Kamerlid ook gewoon dingen
bereikt. Dat is juist de grote sport."
Leedvermaak over de afstraffing
blijft de partij bespaard. Mark Rutte,
Sybrand Buma en Alexander Pech-
told weten allemaal wat verliezen is
én slaagden erin de weg naar boven
te vinden. Over tips wil Asscher niks
kwijt, maar, benadrukt hij, 'het is ze
ker niet zo dat zij de PvdA dit verlies
gunnen.'
Het zit niet 'even' tegen, zegt de
PvdA-leider ook, er is meer nodig om
de sociaaldemocratie nieuw leven in
te blazen. „We zullen dit verlies echt
moeten accepteren."
Er hoeft maar een geluidje van de
televisie beneden de slaapkamer in
te sijpelen of Lisa raakt compleet in
de stress. Smakgeluiden van haar
kinderen aan tafel: paniek. En mis
schien het ergste: al maanden slaapt
haar man op zolder. Zijn geadem
drijft de 33-jarige jonge moeder tot
wanhoop. „Ik kan alleen nog maar
daar op letten." Gekmakend. Ko
ningin Maxima oogt begripvol en
bezorgd, want: gelukkig ademt hij
nog, toch? Ja, lacht Lisa. Natuurlijk,
al zou het fijn zijn als ze weer sa
men in één bed konden slapen, zo
als je doet als je dol op elkaar bent.
Lisa* heeft sinds kort de diagnose
misofonie, een nieuwe aandoening,
ontdekt in het Amsterdamse AMC.
In twee jaar tijd is het patiënten
aantal verdubbeld: het ziekenhuis
heeft inmiddels 500 mensen in be
handeling. De wachttijd is acht
maanden, vertelt hoogleraar psy
chiatrie Damiaan Denys.
Iedere patiënt heeft weer andere
geluiden die hij haat. Maar vaak zijn
smakken, slurpen en ademen - hoe
subtiel ook - de boosdoener. „Al
had ik ook een patiënte die een te
levisie door de kamer smeet, omdat
haar man moest niezen." Kenmer
kend voor misofonie is dat mensen
meteen bij het horen van het geluid
van een ander ongelooflijk boos
worden. „Ze willen hun partner
vermoorden", aldus Denys.
Binnenkort leert Lisa in groeps
therapie hoe ze irritante geluiden
kan ombuigen in iets positiefs. Ze
heeft nog een lange weg te gaan,
maar is blij met de diagnose, vertelt
ze als de koningin ernaar vraagt.
„Nu weet ik dat mijn gedrag door
de misofonie komt en niet door mij.
Ook voor mijn man is dat fijn. Hij
kreeg constant het gevoel iets ver
keerd te doen."
Voor het Koninklijk Huis is het
niet zomaar een werkbezoek. De
Oranjes willen meer weten over
psychiatrie. Tot nu toe richten de
bezoeken zich vaak op de lichame
lijke kant van de zorg: hoogste tijd
voor de mentale, aldus de Rijks
voorlichtingsdienst.
*De naam van Lisa is op verzoek gefin
geerd.
donderdag 6 april 2017
GO
Oppositie voeren, uhhh,
hoe moet dat ook alweer?
Hanneke Keultjes
Laurens Kok
Den Haag
Lodewijk Asscher
M PvdA-leider Lodewijk Asscher
moet samen met de restanten van
fractie zijn weg nog vinden tussen
de bankjes in de Tweede Kamer.
FOTO REMKO DE WAAL/ANP
De Oranjes willen meer weten
over psychiatrie. In het Acade
misch Medisch Centrum in Am
sterdam vertelde een patiënt
koningin Maxima over de nieuwe
aandoening misofonie: „Als mijn
man ademt, word ik gek."
Francine Wildenborg
Amsterdam
