II
4
REFERENDUM TURKIJE
Geen nieuwe
plek Denkin
parlement
Faysal (40) vindt dit een mooie dag
om tégen de nieuwe Turkse grond
wet te stemmen. Want die geeft Er
dogan meer speelruimte en macht.
De functie van premier verdwijnt
zodat Erdogan tegelijkertijd staats
hoofd, regeringsleider en partijlei
der zijn. „Turkije moet niet als een
familiebedrijf worden bestuurd",
zegt Faysal bij het stembureau in de
Amsterdamse RAI.
Hij heeft heel wat verhitte dis
cussies met familieleden gevoerd.
Ze hebben allemaal de beste inten
ties en hetzelfde doel: een econo
misch welvarend en vredig Turkije.
Met zijn dochtertje op zijn arm
loopt Faysal richting het station.
Plicht voldaan.
Druk is het niet in het stemlo
kaal. De grote toeloop wordt pas in
het weekend verwacht. Na de de
tectiepoortjes loopt het soepel
door. Mannen in pak met das rege
len de zaken. Een van hen tikt een
vrouw op de vingers omdat zij
foto's maakt van familieleden die
het stembiljet in de bus gooien. Een
ander zet de kartonnen schotten
recht waarachter gestemd moet
worden. „Zorg ervoor dat niemand
kan meekijken", zegt hij tegen de
mensen achter een tafel.
Turken praten niet graag over wat
ze gaan stemmen. „We praten al
leen thuis over geloof en politiek.
Zo word je opgevoed", zegt Didem
Erol (36). „Ik stem nee omdat ik te
gen meer macht voor Erdogan ben.
Ik wil niet dat Turkije een dictatuur
wordt. Wij zijn gelovig, maar wil
len dat kerk en staat gescheiden
blijven."
Opstootje
Op de eerste stemdag komt het in
Den Haag tot een opstootje, 's Mid
dags ontstaat een kleine vechtpartij
tussen twee mannen. Waarom,
blijft onduidelijk.
De meeste kiezers in het GIA
Trade Exhibition Centre geven
de Turkse president het mandaat
zijn macht uit te breiden. „Ik vind
het goed als hij meer vrijheid
krijgt", zegt Mustafa Kaya. „Je zag
het bij de militaire coup; de macht
kan ook in verkeerde handen val
len. Dat mag niet gebeuren. Wij
houden van Turkije."
De nee-stemmers zijn terughou
dend in hun commentaar. De uit
Den Haag afkomstige Murat Günes
behoort tot de uitzonderingen. „Ik
wil dat er iets verandert maar geen
dictatuur", zegt hij. „Ja is niet goed
voor onze toekomst."
Of het nu ja of nee is,
het is mijn overtuiging
dat Turkije een
democratie zal blijven
Aan de andere kant van het land,
in Deventer, bouwt Tanju Sahin
zijn marktkraampjes op. Dürüm,
börek en kebab te koop, pal naast
het stembureau in het sportcen
trum De Scheg.
Tussen 'nee' en 'ja' heerst veel wan
trouwen. Wordt hier een overheid
gesmeed, met Erdogan als dictator?
Consul-generaal Zafer Ates, de be
langrijkste man van het Turks Con
sulaat van Deventer, schudt van
nee. „Of het nou ja of nee wordt,
Turkije zal een democratie blijven,
daar ben ik van overtuigd."
De raadpleging veroorzaakte in
België confrontaties tussen voor-
en tegenstanders van Erdogan. Zes
personen raakten gewond, drie
mensen werden zelfs neergestoken.
Daarom is het toezicht hier in De
venter streng, ook op verzoek van
de Tweede Kamer. Agenten houden
de wacht, er staan vijf busjes. Bij
elke ingang inspecteren beveiligers
jassen en tassen.
Beladen
Het referendum was al beladen
voor het werd gehouden. Een
Turkse minister mocht Rotterdam
geen campagne voeren en werd
door de politie afgevoerd. De beel
den van de geëscaleerde situatie
gingen de hele wereld over.
Consul-generaal Ates zegt echter
dat nee-stemmers niet bang hoe
ven te zijn voor represailles. „Het
stemmen gaat geheel betrouwbaar
en anoniem. Niemand hoeft te we
ten wat je gekozen hebt."
De Turken in Deventer weten
toch wel van elkaar wat ze stem
men, denkt broodjesverkoper Sa
hin. „Dit weekeinde spelen bij
voetbalvereniging Turkse Kracht ja-
stemmers en mensen van wie ze
weten dat die nee hebben ge
stemd... Geen centje pijn. Echt
niet."
Abonnement
tv uit de mode
weer open
Slachthuis
donderdag 6 april 2017
GO
HOUTEN Nederlanders
zeggen steeds vaker hun
tv-abonnement op of be
sluiten geen tv meer te
nemen. Er valt daarom de
komende jaren weinig om
zetgroei te verwachten in
de televisiemarkt. Dat voor
spellen de onderzoekers
van Telecompaper. Het
aantal televisieaansluitin
gen is in 2016 voor het
tweede jaar op rij gedaald,
met 0,8 procent naar 7,4
miljoen. Door de groeiende
populariteit van videodien
sten als Netflix houdt de
dalende trend komende
jaren waarschijnlijk aan.
„Tot en met 2021 verwach
ten wij dat het aantal abon
nees met gemiddeld 1,1
procent per jaar daalt",
aldus analist Albrecht.
Turken in ons land
naar de stembus
Turkse Nederlanders kunnen tot
en met zondag stemmen over
een nieuwe Turkse grondwet. In
Den Haag, Amsterdam en De
venter besluiten de kiezers of
president Erdogan meer macht
moet krijgen.
André Valkeman
Josien Wolthuizen
Den Haag
—Mustafa Kaya
Twee mannen gaan op de vuist bij het stemlokaal in Den Haag. foto bart maat/anp
DEN HAAG De drie Kamer
leden van Denk krijgen
geen nieuwe plekken in de
Tweede Kamer. Kuzu,
Öztürk en Azarkan hadden
protest aangetekend tegen
de indeling omdat ze ach
terin zitten. Bovendien zit
ten ze niet bij een gangpad,
waardoor ze minder snel bij
de interruptiemicrofoon
zijn. Het presidium van de
Kamer besloot gisteren de
indeling te handhaven. Een
schandalig besluit, vindt
Kuzu. Volgens hem is het
besluit 'exemplarisch' voor
hoe grote partijen omgaan
met nieuwe kleine partijen.
TIELT Het omstreden var
kensslachthuis in het Belgi
sche Tielt, dat werd geslo
ten nadat een undercover
filmpje wrede dierenmis
handelingen aantoonde,
gaat vandaag weer open.
Het bedrijf moet wel aan
een lange reeks voorwaar
den voldoen en garanderen
dat het afgelopen is met de
dierenmishandeling. „Al
leen als de uitbaters al
deze voorwaarden respec
teren, kunnen de activitei
ten hervat worden", aldus
de Belgische minister van
Weyts (Dierenwelzijn). Top
man Thomas De Roover
van de Debra Group, waar
de slachterij onder valt,
stelt dat dit mogelijk is. Hij
is opgelucht.
