Robots
0)
O
O
lil
16
PSYCHOLOGELD
Plots is het
zover: je krijgt je
pensioentje
toegestopt en
niemand verwacht
nog iets van je.
Houdt het dan op?
Tijd voor actie!
Wie vertrouw je liever je geld toe:
een financieel adviseur of een ro
bot? Lastig. Ik heb een gezond
wantrouwen tegen iedereen die mij vertelt
wat ik met mijn centen moet doen en zelf
niet schathemeltjerijk is. Maar ik zit ook niet
te wachten op een 'persoonlijk' gesprek met
een computer. U.heeft.i.dochter.
Wilt.u.nog.meer.kinderen? 'Nou, ikuh...'
Uw.antwoord.luidt.NEE.
Druk.Ft.als.dit.niet.correct.is.
Mijn voorstelling van robotadvies is na
tuurlijk nogal ouderwets. Volgens Benedict
Dellaert, economieprofessor aan de Erasmus
Universiteit Rotterdam, is advies van een
computer juist persoonlijker. Een robot kan
meer data verwerken en dus beter maatwerk
leveren. Dellaert publiceerde onlangs een
artikel over robotadvies in de financiële sec
tor. Hij verwacht dat hypotheek- en beleg
gingsadviseurs van vlees en bloed steeds
schaarser worden.
macht grijpen, moet de consument wel ver
trouwen in ze krijgen. Franse onderzoekers
deden een paar jaar geleden een experiment
om te testen hoe geloof
waardig wij robots vin
den. De deelnemers kre
gen een dilemma voor
gelegd, dat zogenaamd
ook door een robot werd
opgelost. De robot werd
bestuurd door een mens
en gaf telkens expres een
ander antwoord. De
proefpersoon mocht ver
volgens zijn antwoord
nog aanpassen. In de
meeste gevallen bleven
de deelnemers bij hun eerste keuze. Onge
veer een kwart ging met de robot mee als
het ging om een meetbare vraag, zoals: welk
van deze twee objecten weegt het zwaarst?
Maar bij sociale vragen - welk van deze twee
dingen neem je het liefst mee voor een dag
aan zee? - liet slechts zo'n 5 procent zich
overtuigen. Conclusie: we hebben grote
moeite om robots als autoriteit te zien.
Waarschijnlijk zijn we daardoor ook kriti
scher op fouten van robotadviseurs. Zeker
als de consequenties groot zijn. „Een verhaal
over een kind dat sterft omdat een algoritme
een fout heeft gemaakt, is schrijnender dan
een verhaal over hetzelfde probleem over
hetzelfde gebeuren als gevolg van een men
selijke fout", stelt gedragswetenschapper
Daniel Kahneman in zijn boek Ons feilbare
denken. Bovendien is de impact van een
computerfout meestal groter. Als een mens
een verkeerd advies geeft, raakt dat vaak één
persoon. Als een robot de fout in gaat, kan
dat vele consumenten treffen.
Ook heel belangrijk: je kunt een computer
niet verantwoordelijk stellen voor zijn mis
kleunen. Als mijn hele pensioen foetsie is
vanwege een slecht beleggingsadvies, dan
wil ik graag verhaal kunnen halen. En het
liefst niet bij een robot die zegt:
Uw.klacht.luidt.IN C OMPETENTE.SUKKEL.
Druk.F1.als.dit.niet.c0rrect.is.
Als een
robot de
fout in gaat,
kan dat veel
mensen
treffen
Ordina
Probiodrug
PostNL
Sif
UBER-CHAUFFEUR NA PENSIOEN
jaar. Oud en afgeschreven? No way,
zegt Tonia Heukelom. Ze werkt als
taxichauffeur via Uber. Haar le
vensmotto: blijf niet hangen in het
verleden, bereid je voor op de toe
komst.
Op haar 65ste moest Heukelom
noodgedwongen stoppen als ste
wardess. Niet veel later belandde
ze in het spreekwoordelijke
zwarte gat. Ze had moeite om rond
te komen van haar AOW en kleine
aanvullende pensioen. En niet on
belangrijk, ze miste de sociale con
tacten. Heukelom besloot zich om
te scholen tot taxichauffeur, onder
het mom 'ik vind autorijden leuk,
en het leek mij een fijne manier
om geld te verdienen én mensen
te ontmoeten'.
Bij toeval kwam ze uit bij een
Uber-informatiebijeenkomst. De
taxi-app kende ze tot dusver al
leen van naam - of liever: van
schandalen - maar ze raakte toch
enthousiast. „Het voelde als een
warm bad. Mijn leeftijd vonden ze
geen enkel probleem. Het enige
dat ze zeiden, was dat mijn auto te
oud was."
Heukelom nam een lease
wagen via Uber en rijdt nu
gemiddeld vijf dagen in de
week in de regio Schiphol.
Een dag in de week rijdt ze
om de leaseauto te bekostigen,
de overige vier dagen verdient
ze bij elkaar zo'n 400 euro.
Dolblij is ze, met haar baan.
„Ik verdien er leuk mee en
heb soms bijzondere ont
moetingen. Laatst moest
ik een Engels stel naar
het ziekenhuis
brengen en
ben ik even met ze mee naar bin
nen gegaan. Later stuurden zij mij
een berichtje hoe blij ze waren
met mijn hulp. Uber geeft mij het
gevoel dat ik nodig ben."
Pleitbezorgers van deelplatfor-
men zullen in dit verhaal van
Heukelom hét bewijs zien dat de
arbeidsmarkt ingrijpend aan het
veranderen is: mensen krijgen zo
nieuwe mogelijkheden om in hun
levensonderhoud te voorzien én
ze hebben het gevoel dat ze een
zinvolle bijdrage leveren.
Of zoals Arun Sundararajan,
hoogleraar aan de Stern Business
School, zegt in een recente studie
van de Wetenschappelijke Raad
voor het Regeringsbeleid (WRR):
„Ze wakkeren nieuwe vormen van
consumptie aan, vergroten
de productiviteit en sti
muleren individuele
innovatie en onderne
merschap."
Dat klinkt mooi en
Maar voor hun machinale collega's de
Reageren? economie@persgroep.nl
O
donderdag 30 maart 2017
GO
Het software
bedrijf gaat al
maanden als
een jojo heen en
weer. Gister
was een topdag.
Het was een
goede dag voor
farmabedrijven.
Ook Probiodrug
profiteerde.
m
Op een groen
Damrak was het
postbedrijf een
van de grote
verliezers.
n
De bouwer van
windmolens werd
hard gestraft
voor voorzichtige
vooruitzichten.
Mijn auto
was te oud.
E
o
c
Neem plaats op
de sofa van Irene
van den Berg. Zij
analyseert iedere
week ons econo
misch gedrag.
Tonia Heukelom geniet van
laar werk als taxichauffeur.
FOTO MARCO OKHUIZEN
Natasja de Groot
Amsterdam
