O
de formatie
Het lijkt de eerste
optie die serieus verkend
gaat worden: een 'groen
rechtse' samenwerking
tussen VVD, CDA, D66 en
GroenLinks. Best logisch,
want die term lanceerde
Mark Rutte bijna tien jaar
geleden zelf al. Toch zijn er
fundamentele verschillen
tussen de twee stromingen.
10
v^: ,.r^.-••rTjag
S$tó
Groen rechts,
dat klinkt
bekend
Dat kan kloppen. In de zomer van
2008 bedacht Mark Rutte, toen
fractieleider van de WD, dat
groen rechts de nieuwe koers van
zijn partij moest worden. Hij liet
zich inspireren door de conserva
tieve politicus/acteur Arnold
Schwarzenegger, die als gouver
neur van Californië afspraken
maakte om bedrijven te stimule
ren schoner te produceren. Op die
manier wilde Rutte ook wel ver-
groenen: door innovatieve bedrij
ven te stimuleren met subsidies
bijvoorbeeld. Hij schreef zijn plan
nen op in het zeven pagina's tel
lende 'Pamflet van een optimist'.
Van die nieuwe koers kwam wei
nig terecht - mede door felle in
terne kritiek van liberalen die de
koerswijziging niet bij het rechtse
imago van de partij vonden pas
sen. Het pamflet is inmiddels
compleet onvindbaar op de WD-
website. Er gaan stemmen op om
die groene, rechtse agenda weer op
te diepen. WD-coryfeeën Ed Nij-
pels en Frank de Grave hebben
daartoe al opgeroepen. Rutte zelf
maakte het pamflet maandag weer
actueel, door na zijn gesprek met
verkenner Edith Schippers 'ener
gietransitie' te noemen als één van
zijn vier belangrijke onderwerpen
voor zijn WD.
Wat is het verschil
tussen groen
rechts en links?
Groen volgens Rutte is vooral geld
verdienen met innovatie en
schone energie. Het heeft geen zin
om mensen ertoe te bewegen mi
lieuvriendelijker te gaan leven. Hij
was in 2008 ook tegen het belasten
van vervuilend gedrag. Duur
zaamheid moet bij de bron wor
den aangepakt: door bedrijven te
stimuleren schone producten te
maken. Groen volgens Jesse Klaver
is daarentegen vóór een hogere
belasting op verpakkingen en ver
vuiling, zowel voor particulieren
als bedrijven. Wie vervuilt, be
taalt. Hoogleraar milieu en beleid
Pieter Leroy vat het zo samen:
groen rechts is ervan overtuigd dat
het milieuprobleem door een be
ter georganiseerde markt zal wor
den opgelost en dat economische
groei prima valt te combineren
met milieuvriendelijkheid. Groen
aan de linkerzijde vindt het falen
van de markt zodanig dat de over
heid bedrijven moet dwingen be
ter op het milieu te passen. In deze
visie is economie en ecologie on
verzoenbaar met elkaar: iedere
euro die je uitgeeft voor de econo
mie, gaat ten koste van de ecolo
gie.
Wie is er beter voor
het milieu, groen rechts
of groen links?
Voor beide visies valt wat te zeggen, stelt hoogle
raar Leroy, verbonden aan de Radboud Universi
teit Nijmegen. „Je kunt met energiebesparing,
nieuwe technologieën en marktimpulsen veel ver
beteren." Maar volgens Leroy kan niet alles via de
markt worden opgelost. „Als je het over energie
transitie hebt, heb je een sturende overheid no
dig." Hij wijst er op dat Nederland al achterliep. In
2015 zijn afspraken gemaakt in het klimaatakkoord
van Parijs waarbij ons land het risico loopt nog
verder achterop te raken. Het verbaasde hem dat
dit geen rol speelde in de campagne. „Als Neder
land de afspraken wil nakomen, moet daar nu flink
in worden geïnvesteerd."
Die samenwerking,
gaat dat
gebeuren?
Dat zal bij een serieuze formatiepoging moeten
blijken. De WD benadrukt dat ze ook zonder
GroenLinks milieubeleid kan voeren. GroenLinks
zit in een spagaat tussen wat goed is voor het land
en wat goed is voor de partij. Zo willen de Groen-
Links-jongeren van Dwars liever niet dat Klaver
rechts aan een meerderheid helpt. Aan de andere
kant heeft Klaver zeifin de verkiezingscampagne
benadrukt dat zijn generatie de eerste is die de ge
volgen van klimaatverandering gaat voelen en de
laatste die er iets aan kan doen. Zoals Klaver giste
ren zei: de verschillen met de WD zijn 'mega
groot', maar 'uiteindelijk voer je campagne om er
voor te zorgen dat je je idealen in de praktijk kunt
brengen. Dat gaat een stuk makkelijker als je in het
kabinet zit'.
woensdag 22 maart 2017
maart
PC
ws-^v
'J*.-.- >»-
Wiïfr
.tó tksJvW*
.•'■•v P)$XW.' -
I'-*, •■-
GROEN LINKS VS GROEN
Hanneke Keultjes
Den Haag
