1
iV>
f,
H
l
1
13
ischaligheid past
goed bij mij, dan kan ik
leer mezelf zijn
1
iet de Bruin rent het huis uit, de
straat over naar zijn moeder.
Het is i960. Drie jaar is hij. Zijn
[vader is hem even uit het oog
'verloren. Midden op straat, de
Herengracht in het centrum
van Middelburg, rijdt een motor
hem aan.
Een ongeluk is zo gebeurd, ze
ker met kleine kinderen. Dat
weten alle ouders. Dat weet Piet. Hij heeft het zijn vader
dan ook nooit kwalijk genomen. Wel blijkt het een be
palend moment voor zijn verdere leven. Het leert hem
hoe groot de verantwoordelijkheid is die volwassenen
dragen en plant de kiem voor zijn levenslange twijfel
aan zijn eigen verantwoordelijkheidsgevoel.
Dat krijgt later nogmaals een knauw en weer heeft dat
te maken met zijn vader: M.P. de Bruin, historicus,
hoofd van het Zeeuws Documentatiecentrum en auteur
van vele boeken over Zeeland. „Hij was getalenteerd, au
todidact en heeft me veel geleerd over Zeeland: de ge
schiedenis, de toekomst, de waarden - wat maakt Zee
land Zeeland? De druk van het presteren had bij mijn
vader wel een keerzijde, in de vorm van drank. Dat was
bepalend voor mijn jeugd. Ik was een kind in de knel en
loyaal naar mijn moeder toe. Zij had haar leven ten dien
ste gesteld van het gezin, ze zorgde voor een degelijke
opvoeding. De problemen waarmee mijn vader kampte,
maakten me opnieuw duidelijk hoe groot de verant
woordelijkheid is die je als volwassene draagt, zeker als
je kinderen hebt. Daarom besloot ik zelf geen kinderen
te willen."
Hij aarzelt. „Misschien zat het ook al wel in mij, die
twijfel of ik zo'n verantwoordelijkheid aankan. Zelfver
trouwen is mijn hele leven al een enorm item voor mij.
En niet alleen voor mij, dat zit in ons gezin. We zijn alle
maal stressgevoelig, we hebben allemaal iets van som
berheid in ons."
„Klopt, die kwamen mijn leven binnen met Annelies,
mijn vrouw. Zij had al kinderen uit een eerder huwelijk.
Dat ik zelf geen kinderen wilde, betekent niet dat ik niks
kon of wilde betekenen voor andere kinderen. We heb
ben ook twee pleegkinderen gehad. Een tweeling, uit
Middelburg. Ze hebben ongeveer vijfjaar bij ons ge
woond. Dat is nu alweer 29 jaar geleden. En we hebben
ooit een Turks jongetje opgevangen als een soort na
schoolse opvang.
„Nee. Er zijn genoeg kinderen op de wereld die mijn
hulp kunnen gebruiken. Dat hoeven niet per se mijn ei
gen kinderen te zijn."
Het huwelijk met Annelies - onlangs vierden ze hun
30-jarige trouwdag - is één van de vele wendingen die
het leven voor hem in petto heeft. Zijn broer is ge
trouwd met haar zus. Zo leren ze elkaar kennen, halver
wege de jaren tachtig. Piet heeft dan net zijn vriendin
verloren. „We waren op vakantie op Ibiza. Ze ging in
bad maar bleef erg lang weg. Toen ik ging kijken waar ze
bleef, lag ze naast het bad. Overleden aan een koolmo
noxidevergiftiging door een lek in een leiding." Zijn blik
dwaalt weg. „Dingen kunnen verrassend uitpakken in je
leven, met bijzondere gevolgen."
Zo komt hij met Annelies terecht bij de Doopsgezinde
Gemeente in Middelburg, om de hoek bij de Hofplein-
kerk, waar hij opgroeide in de gereformeerde traditie.
Een tijdlang ging hij niet meer naar de kerk, maar zoe
kend naar zingeving ontdekken ze de Doopsgezinden.
„Omdat het daar niet gaat over wat er letterlijk in de Bij
bel staat, maar over hoe je daar zelf invulling aan geeft.
Het is meer een oefenplaats: hoe doe je dat, geweldloos
zijn, de vrede bewaren? De Doopsgezinde Gemeente is
ook erg betrokken bij de omgeving waarin we leven. We
houden gespreksdiensten over duurzaamheid, armoede,
samenleven met moslims in deze tijd."
„En wat voor mij heel goed werkt, is dat het minder
massaal is, minder anoniem. We hebben voor Middel
burg en Vlissingen samen zo'n zeventig leden, waarvan
de helft actief. Dat kleinschalige past goed bij me. Dan
kan ik meer mezelf zijn."
Tijd om naar buiten te gaan, een wandeling door de
Stromenwijk. De warme wandelschoenen heeft hij al
aan en hij trekt nog snel een groene muts over zijn half
lange grijze haren. Piet de Bruin wil even naar Park
Toorenvliedt om het labyrint te laten zien dat dankzij
hem in het park is aangelegd. Dat is in juni tien jaar gele
den en dat wordt gevierd.
Het labyrint, legt hij onderweg uit, is aangelegd in de
klassieke vorm, met zeven ringen. En dus heel veel wen-
dingen, ruim twintig. „Vergelijkbaar met mijn leven. Als
ik er doorheen loop, neem ik bewust momenten uit
mijn leven erin mee. Het labyrint biedt me troost. Je
blijft doorlopen, net als in het leven."
„De hagen zijn laag, maar ik stap er nooit overheen, ik
stap nooit uit het labyrint. Misschien is het een test voor
mezelf: het vertrouwen hebben dat je door kunt lopen.
Of omgekeerd: als je uit het labyrint stapt omdat het te
moeilijk is, stap je dan ook zomaar uit het leven? Of ga je
de confrontatie aan?"
Hij onderbreekt zijn uitleg en verlaat het pad door het
park. Een buiging in de struiken en hij komt terug met
een fïjngeknepen bierblikje. Drie meter verderop staat
een afValbak. Zo, opgeruimd staat netjes.
Rommel kan hij niet laten liggen. Het papieren zak
doekje grist hij ook mee. Hij wandelt in Park Tooren
vliedt veel met zijn hond. „Vaak ben ik de snuffelaar."
„Nee, dat helpt toch niet; oprapen en weggooien, dat
helpt wel. En het is gelijk gymnastiek, het houdt me fit."
Hij lacht zijn kenmerkende hoge, wat verlegen lach.
„Annelies heeft wel eens gezegd: 'Het moet geen obses
sie worden'. Dat is het ook niet. Ik maak er geen punt
van."
„Dat is waar, het is bijna een automatisme. Ik heb eens
een ideetje naar de gemeente Middelburg gestuurd: ik
maak tijdens mijn wandelingen met de hond de straten
schoon, dus kan in ruil daarvoor de hondenbelasting
dan wat omlaag? 'Dat staan de reglementen niet toe',
luidde het antwoord. Dat had ik natuurlijk wel ver
wacht. Het was ook maar een dolletje. Maar misschien
ook een zaadje, en zet het mensen aan het denken."
Want de wereld mooier maken is wel een belangrijke
drijfveer. Niet dat hij met hoogdravende idealen die
wijde wereld in trekt, die is hem te groot. Piet de Bruin
voelt zich op zijn gemak als het - net zoals in de kerk -
kleinschalig is.
„Dan blijft het overzichtelijk. Dan zie ik direct het resul
taat en dat stimuleert me bij wat ik doe."
„Misschien wel ja. Ik heb veel dingen meegemaakt.
Spontaniteit is moeilijk voor mij. Ik voel altijd die twijfel
in mezelf: kan ik de verantwoordelijkheid aan? Het is
diezelfde vertrouwenskwestie die door mijn hele leven
een rol speelt."
„Die persoon ben ik óók. Maar voor mijn harmonie
moet ik hard werken. Het kost me moeite om mijn yin
en yang in evenwicht te houden. Annelies vindt dat ik
sterk ben. Maar het komt mij niet aanwaaien. Ik ben
nooit een snelle leerling geweest. Op school was ik een
faalangstig kind."
Bij het labyrint zet hij zich neer op een bankje. Hij
wijst op de bloesem in de bomen ernaast: nog zo'n voor
beeld van hernieuwd leven.
„Redelijk, ik was geen hoogvlieger. Na de mavo ging ik
naar de havo, maar dat liep niet. Ik was op zoek naar me
zelf. Ik stortte me vol overgave op yoga en raakte in een
jeugdpsychose. Later ging ik naar de Christelijke Peda
gogische Academie om kleuterleider te worden. Ik was
één van de twee eerste jongens op de school die dat wil
dern
is dat gelukt?
„Nee, ook dat liep anders. Ik had moeite met groepen
van 25 kinderen. Daarom koos ik voor Vijvervreugd, dat
later Arduin werd, en ging daar bij de dagbesteding
werken. Weer die voorkeur voor kleinschaligheid. Dat
heb ik 25 jaar gedaan. In 2004 stapte ik over naar MEE
Zeeland, voor ondersteuning van mensen met een be
perking. MEE bestaat niet meer en nu ben ik op zoek
naar ander werk."
„Met al die wendingen kun je zeggen: mijn leven is
een labyrint. Net als in het echte leven kun je hierin het
gevoel hebben dat je verdwaalt. Maar er is een groot ver
schil met een doolhof: daarin 'zoek' je de weg, in een la
byrint 'volg' je de weg."
Hij wijst naar de bochtige hagen. „Weet je, wendin
gen zijn ook heel mooi. Ik heb vroeger gevoetbald, bij
Middelburg Zaterdag. Ik was een allrounder en kon re
delijk keepen. Mijn jeugdidool was Johan Cruijff. Juist
vanwege zijn wendingen. Die sierlijkheid, die schoon
heid!"
zaterdag 18 maart 2017
GO
u
Toch hebt u kinderen, en kleinkinderen.
Hebt u dan nooit het gevoel gehad: waar maak ik me
druk over? Waarom ben ik zo bang voor die verantwoor
delijkheid?
Waarom spreekt deze kerk u wel aan?
-Piet de Bruin
Ergert u zich aan al dat zwerfvuil?
Het lijkt wel een routine.
U bent adviseur van het wijkteam en lid van de ver-
keerswerkgroep 't Zand/Stromenwijk. U zet zich in
voor leefbaarheid, milieu, de medemens. Waarom be
perkt zich dat tot uw directe omgeving?
Is dat ook de reden dat u altijd in Middelburg bent blij
ven wonen?
Tegelijkertijd zien veel mensen u vaak inde wijk, ver
schijnt u op allerlei bijeenkomsten in de gemeente,
neemt u publiekelijk het woord. Gisteren is een wandel
ommetje door de wijk geopend waaraan u heeft meege
werkt. U komt dan zelfverzekerd over.
Kon u wel goed meekomen op school?
