BUITEN
Erotiek
in metaal
ZEELAND 25
zv
Baarland, in het
zuidoosten van de Zak
van Zuid-Beveland,
is een paradijs voor
vogelliefhebbers.
Maar natuurlijk kun je ook
gewoon even uitwaaien
bij de zee.
eestal loop ik rond
Baarland voorname
lijk over de dijk. Maar
vandaag besluit ik ook
I een stukje dorp mee te
pakken. Ik parkeer mijn auto in de
Slotstraat en kom na een paar meter
al een stuk geschiedenis tegen. Direct
naast de kerk blokkeert een groot hek
de toegang tot Slot Baarland. Dit was
ooit een groot kasteel - tot de eigena
ren het grootste gedeelte in de 19de
eeuw lieten slopen. Het voormalige
koetshuis werd gerestaureerd tot
woonhuis. Via de Delische Weg loop
i En dan
gebeurt het.
Een blauwe
flits in het riet.
Het diertje
vliegt pijlsnel
weg
ik met zicht op de zeedijk het dorp
uit. Aan het eind van de weg liggen
links en rechts vogelreservaten. Ook
aan de andere kant van de dijk kun
nen vogels goed terecht. Langs de
zeedijk strekken zich grote schorren
uit. Een stukje verder staat een grote
bak met zakken afval. 'Verlos de zee',
staat erop: een aanmoediging om hier
het zwerfafval op te ruimen dat je te
genkomt. Mooi initiatief! En niet
overbodig: net als in de meeste na
tuurgebieden ligt hier helaas behoor
lijk wat zwerfvuil.
Slikken
Pip den Hoed uit Arnhem komt net de
dijk over. Haar hond Tommy begint
meteen aan een verkenningsronde.
„Nu houdt hij zich nog in", lacht Pip.
„Normaal rent hij gelijk naar de slik
ken. Dan heb ik een zeehondje." Voor
Den Hoed voelt Baarland 'als thuis'.
„Ik maak nu een wandeling langs het
strand, maar aan de andere kant van
de dijk is het ook mooi. Er zitten veel
bijzondere vogels. Nu ben ik niet zo ie
mand die dan met een verrekijker op
pad gaat. Maar voor vogelkenners lijkt
me het een paradijs."
Den Hoed en Tommy vervolgen
hun wandeling. Ik besluit terug te lo
pen langs het vogelreservaat en steek
de dijk weer over. Een grote groep
ganzen vliegt over in een perfecte V.
En dan gebeurt het. Een blauwe flits in
het riet. Het diertje vliegt pijlsnel weg,
maar het is onmiskenbaar een ijsvogel.
Wauw.
Memorabel
Helaas ben ik zo iemand die op zo'n
moment nooit op tijd haar fototoestel
in de aanslag heeft. Maar ik troost me
zelf met de gedachte dat hij toch veel
te snel was om een foto te kunnen ma
ken als bewijs. Toch is dit een memo
rabel moment: de eerste keer dat ik al
wandelend een ijsvogeltje zag.
Parkeerplaatsen
Tevreden stap ik verder. Het wordt
donker en ik ben niet zo bekend in dit
gebied, dus ik besluit over de Delische
Weg terug te lopen. Uiteraard kun je
deze wandeling zo lang maken als je
wilt: ik heb nu maar een stukje zeedijk
bewandeld. En het is een leuke aan
vulling om terug te rijden via de Weg
Langs de Zeedijk: tot Kapelle rijd ik
ruim acht kilometer door de natuur.
Onderweg zijn er een aantal parkeer
plaatsen langs het water. Zo hoefje de
auto niet eens uit om de zee te zien.
UIT DE ZEEUWSE KLEI
Het gebruik van de metaalde
tector heeft de vondsten
van kleine metalen voor
werpen uit de bodem explosief
doen toenemen. De meeste van die
vondsten bestaan uit materiaal dat
onze voorzaten kwijt wilden, afval
dus. Maar een groot deel van dat
'afval' bestaat toch uit interessante
voorwerpen of fragmenten ervan,
zoals pelgrimsinsignes of broches
van een lood/tin-legering. Ge
kocht op de middeleeuwse markt,
of tijdens een reis of pelgrimage
was zo'n souvenir voor de eigenaar
belangrijk, maar het belandde op
een gegeven moment toch op de
afValhoop. De tin/loden broches,
ooit blinkend als zilver, zijn van
wege het gebruikte materiaal erg
kwetsbaar en overleven alleen in
een vochtige, zuurstof-arme om
geving. Zeeland telt veel plaatsen
waar deze voorwerpen de laatste
dertig jaar zijn aangetroffen.
Van de intussen meer dan 2.000
bekende exemplaren baart een
aantal zelfs in deze tijd waarin 'al
les moet kunnen' toch opzien. We
hebben het hier niet over insignes
met een religieuze bedoeling, maar
over broches met een erotische
voorstelling. Het hier getoonde
voorbeeld uit het i4de-eeuwse
Sluis toont een vioolspelende man,
met als opvallendste attribuut zijn
enorme fallus. De broche is niet
compleet; de benen ontbreken,
maar waar het om gaat is nog pro
minent aanwezig! De afbeelding
wekt doelbewust de associatie op
van met een strijkstok op een vedel
of viool spelen met de beweging
tijdens copulatie. Op zichzelf staat
deze opvallende uitbeelding niet.
Vele variëteiten van dit type ero
tische insignes zijn inmiddels be
kend, bijvoorbeeld zelfstandig ope
rerende fallussen met vleugels in
diverse formaten, van klein (2 cen
timeter) tot groot (6 centimeter).
Ook vrouwelijke geslachtsdelen
zijn als broche ruim vertegenwoor
digd.
Blijkbaar liepen de middeleeu
wers openlijk met deze afbeeldin
gen rond, maar vermoedelijk al
leen bij specifieke gebeurtenissen.
Denk hierbij aan bruiloften, waar
bij vruchtbaarheid werd toege
wenst aan het bruidspaar. Of aan
carnaval, waarbij de 'omgekeerde
wereld' een grote rol speelde.
Baarland
Westerschelde
A Vogelreservaat
zaterdag 18 maart 2017
Verrassende vogels
Joanne Karkdijk
Een wekelijkse
wandeling door
Zeeland. Vandaag:
Baarland.
Tweewekelijkse rubriek over ar
cheologische vondsten in Zee
land door Stichting Cultureel Erf
goed Zeeland (SCEZ)
Henk Hendrikse
▲Erotische
broche van
tin/lood. Vind
plaats Sluis,
datering 14de
eeuw.
FOTO UIT PARTICU
LIERECOLLECTIE
Slotstraat Baarland
A Zwerfafval opruimen
A Pip den Hoed en Tommy
