'Wij zijn nu de grootste
progressieve partij'
Tekort aan stembiljetten
maakt veel kiezers boos
Even slikken en
weer doorgaan
7
CDA Party stijgt in prognoses van dertien naar negentien zetels
SP Weer geen
winst Roemer
D66 Op een na beste resultaat ooit
Er klinkt alom waardering voor de
lijsttrekker, die zich ontpopte als één
van de smaakmakers tijdens de cam
pagne. Bijna elke dag klom het CDA
een beetje in de peilingen. Het gaf
Buma het zelfvertrouwen om vol bra
voure te flirten met het premierschap.
Dat ligt vooralsnog buiten bereik.
Regeringsdeelname zit er zeker in,
analyseert oud-partijvoorzitter Mar-
nix van Rij. Hij mikt op een coalitie
met de WD, D66 en de Christenunie.
Buma laat zich niet verleiden tot een
voorkeur. „Ik heb steeds gezegd: het
zal met rechts en links moeten. En er
moet voldoende in zitten voor ons."
Het CDA hoopte op
meer en verwachtte dat
stiekem ook, maar durft
voorzichtig blij te zijn met
zetelwinst. Buma heeft
het goed gedaan.
een gejuich, geen droeve
gezichten. De exitpoll
voor het CDA voelt in de
Haagse tramremise als
een gelijkspelletje, met
een tegengoal in de laatste minuut.
Mannen en vrouwen met groene
sjaals kijken vertwijfeld. Het CDA
moet de VVD ver voor laten gaan,
maar staat wel op winst én is nog in de
running voor de tweede plaats.
Partijleider Sybrand Buma door
dringt de achterban er uiteindelijk van
dat deze score 'een grote overwinning'
in dit versnipperde politieke land
schap is. Er had meer in gezeten zon
der de rel om Turkije, stelt Buma. „Die
heeft forse invloed gehad op de uitslag.
Maar het is geen reden voor ons om
over de uitslag te somberen. Dit is de
realiteit waarmee je te maken hebt."
DEN HAAG De Socialistische Par
tij heeft voor de derde keer op rij
onder Emile Roemer geen zetel
winst kunnen boeken bij Tweede
Kamerverkiezingen. Profijt van het
megaverlies van de PvdA bleef uit.
Bij de exitpolls gisteravond
kwam de SP uit op 14 zetels, verge
lijkbaar met de 15 uit 2010 en 2012.
De socialisten reageerden met on
geloof: „Dit kan niet kloppen."
Net na tienen kwam Roemer het
podium op met alle kandidaten. Hij
kreeg een ovatie van een paar hon
derd actieve SP'ers. „Het zijn heel
instabiele tijden en dan mag je trots
zijn dat je stabiel bent. Heel veel
mensen hebben ons gesteund. Heel
veel mensen zullen de komende
tijd nog op ons vertrouwen. Het is
nog lang niet gespeeld, er is nog
geen nieuw kabinet." Roemer riep
de PvdA en Groenlinks weer op
niet met de VVD in zee te gaan.
De uitslag is even slikken, vindt
nummer 2 Renske Leijten. „We
hebben zo hard campagne gevoerd.
Maar we houden 1 miljoen kiezers.
Weinig mensen gaven enkele
maanden terug nog een cent voor
ons, maar de laatste tijd hebben we
de weg omhoog gevonden. Mis
schien kwamen deze verkiezingen
te vroeg."
De diesel van Alexander Pechtold is
op stoom, afgaande op de eerste
exitpoll waarin D66 negentien ze
tels scoort. De 51-jarige oud-vei-
lingmeester draait al meer dan 20
jaar mee in de politiek, maar blijkt
nog niet over zijn uiterste houd
baarheidsdatum heen. D66-leider
Alexander Pechtold is dolgelukkig:
„Vanaf morgen zijn wij de grootste
progressieve partij in de Tweede
Kamer", zegt hij op de uitslagen
avond in de Scheveningse strand
tent Doen. „De opkomst van het
populisme is hier in Nederland ge
stopt." D66-Kamerlid en hoogste
vrouw op de lijst Pia Dijkstra: „Dit
is historisch. Een geweldige uit
slag."
Pechtolds debuut als lijsttrekker
in 2006 was rampzalig. D66 zakte
naar drie zetels. Vier jaar later pakte
hij er tien en in 2012 liep de teller op
tot twaalf. Nu lijkt hij met negen
tien zetels te behoren tot de geves
tigde orde. De oud-burgemeester
van Wageningen hoopte na acht
verkiezingsoverwinningen op pre
mier Pechtold, maar die eer gaat
aan hem voorbij.
„Als het mij niet lukt om D66 in
het kabinet te krijgen, dan heb ik
verloren", zei Pechtold ruim voor
de verkiezingen. Hij verbond zelfs
zijn politieke lot aan kabinetsdeel
name. „Dan is het wel eens tijd voor
een ander, ja", stelde hij in augustus
al in Pauw. Met bijna 20 zetels lijkt
de kans dat D66 in de regering
komt groot. Toch vindt Sjoerdsma
het te vroeg om te speculeren: „De
kiezer heeft gesproken, laten we
daar eerst eens goed bij stilstaan."
Ook kleinere plaatsen als Ilpen-
dam, Haren en Volendam hadden
een tekort. De gemeente Den
Haag besloot één stembureau
open te houden tot alle wachten
den hun stem hadden uitge
bracht. 23 ambtenaren reden door
de stad om nog snel biljetten op
te halen op plaatsen waar ze over
waren, en die naar bureaus met
een tekort te brengen.
In de Haagse wijken Segbroek
en Bezuidenhout zaten rond half
negen bijna alle lokalen zonder
formulieren. In Nijmegen reden
vrijwilligers van D66 teleurge
stelde kiezers naar bureaus waar
nog wel gestemd kon worden.
Ook hield die gemeente het
stembureau in het stadhuis open
tot 21.30 uur.
Opvallend genoeg waren er geen
problemen in de twee grootste
steden, Amsterdam en Rotter
dam. In de hoofdstad werd 's
middags al besloten 25.000 extra
formulieren te laten drukken. De
Kiesraad reageerde gisteravond
verrast op de signalen. „Gemeen
ten zijn verantwoordelijk voor de
inkoop van voldoende stemfor-
mulieren", aldus een woordvoer
der. „Blijkbaar is dat niet overal
goed gegaan."
Stembureaus mogen formeel niet
langer openblijven dan 21.00 uur,
maar ze mogen wel besluiten om
mensen die om 21.00 uur nog
staan te wachten, toch nog te la
ten stemmen.
Hoeveel mensen door de proble
men niet hebben kunnen stem
men, is nog niet duidelijk. Vooral
in Den Haag, waar de problemen
het grootst waren, zijn veel kie
zers boos. Bij een stembureau in
Bezuidenhout stonden om 19.30
uur al mensen meer dan een hal
fuur te wachten op nieuwe for
mulieren. „Ik kan nog steeds niet
stemmen", zei Hagenaar Tom
Verhoeff. „En verderop in de
buurt ook niet. Ik ga nu naar huis
en kom later wel weer terug. Maar
er druipen meer mensen af, en je
moet maar afwachten of die alle
maal alsnog gaan." In diverse ge
meenten eisen raadsleden ophel
dering. »P ZEELAND 3
donderdag 16 maart 2017
Bravoure-Buma flikt het
Blije CDA'ers jui
chen in De Remise in
Den Haag hun lijst
trekker Sybrand Buma
toe als de prognoses
een flinke zetelwinst
beloven.
FOTO LEX VAN LIESHOUT/ANP
Laurens Kok
Den Haag
D66 boekt met een voorspelde
negentien zetels de op een na
beste uitslag ooit. De partij is
door het dolle heen. Nu nog in
het kabinet komen.
Marcia Nieuwenhuis
Scheveningen
Alexander Pechtold: En nu
het kabinet in. foto reuters
Door de onverwacht hoge op
komst zaten veel stembureaus
in Nederland gisteravond zon
der stembiljetten. In onder
meer Zeeland, Den Haag,
Utrecht, Dordrecht, Amers
foort, Gouda, Nijmegen, Arn
hem, Haarlem en Leiden zaten
stembureaus vanaf 20.00 uur
zonder formulieren.
Peter Groenendijk
Den Haag
In allerijl werden verse stembiljetten aangeleverd, fotoanp
