Droomcruises
Buma, Samsom en Asscher al slachtoffer van regeren met VVD
3
Analyse
Een historische verkiezingsuitslag met een dubbele boodschap. De gematigde krachten in de
samenleving hebben gewonnen. Maar Mark Rutte moet het over een andere boeg gooien.
De komende
dagen
Zeecruises
Kras.nl/droomcruises oF
et volgende dominosteentje is
niet gevallen. De hele wereld
keek mee naar onze verkiezin
gen. Zou na Engeland met de
Brexit en de Verenigde Staten
met Trump ook hier worden
afgerekend met de zittende
macht? Nee dus, de door Geert Wilders aangekon
digde patriottistische lente blijft uit. De PW-lei
der kon zijn score uit 2010 niet evenaren en is bij
lange na niet de grootste geworden.
Dat heeft Wilders deels aan zichzelf te wijten.
Hij viel deze campagne vooral op door afwezig
heid, terwijl elke kiezer wil zien dat de lijsttrekker
van zijn of haar keuze juist zijn stinkende best
doet. Tegelijkertijd bleek uit onderzoek van deze
krant dat de voedingsbodem voor een democrati
sche revolte tegen de gevestigde partijen hier min
der groot is dan in het Verenigd Koninkrijk of de
Verenigde Staten. Daar is de veelbesproken kloof
tussen volk en elite veel dieper dan in het toch ega
litaire Nederland.
Maar dat wil niet zeggen dat de kiezer tevreden
is. VVD-leider Mark Rutte kan weliswaar opge
lucht ademhalen nu het ernaar uitziet dat hij een
OVERLEG
nieuwe termijn als premier kan beginnen. Maar
het wordt niet 'terug naar de orde van de dag'. Zijn
beleid van de afgelopen jaren is hard afgestraft.
Ook al is Rutte's partij met afstand de grootste
geworden, zij is gehavend uit de campagne geko
men. En het verlies van regeringspartner PvdA is
ongekend groot. Hoe Rutte en PvdA-leider Lode
wijk Asscher ook hamerden op de economische
crisis die het hoofd is geboden, de overheidsfinan
ciën die weer gezond zijn en de vluchtelingencrisis
die is ingedamd: die boodschap sloeg niet aan. De
twee partijen houden van de 77 zetels die ze in 2012
haalden nog ongeveer de helft over.
De meeste kiezers willen duidelijk verandering.
Maar tegelijk wil iedereen wat anders. De stem
men die eerst voor VVD en PvdA waren, komen bij
een hele trits andere partijen terecht. Zo wint zo
wel D66, dat alle impopulaire bezuinigingen van
dit kabinet steunde, als het CDA, dat vrijwel overal
tegenstemde.
En de enorme groei van GroenLinks geeft aan
dat een deel van de kiezers echt een linkser en
groener beleid wenst, maar de groei is ook weer
niet zo groot als het verval van de PvdA. Terwijl de
winst van 50PLUS aangeeft dat veel ouderen wil
len dat de verhoging van de AO W-leeftijd wordt
teruggedraaid, waar alle andere winnende partijen
niets van willen weten.
Het wordt een hels karwei om uit dit verbrok
kelde politieke landschap een coalitie te vormen
die niet heel veel kiezers teleurstelt. Rutte staat be
kend als coalitie-smeder, maar de vraag is hoeveel
ruimte andere partijen hem nog gunnen. Nadat in
zijn eerste kabinet partner CDA electoraal werd af
geslacht, is dat nu de PvdA. En hoe. Nieuwe part
ners zullen daarom veel eisen stellen.
Meerderheid
Rutte's gedroomde coalitie van WD, CDA en D66
heeft geen meerderheid. GroenLinks staat te pope
len, maar CDA-leider Sybrand Buma beet Groen-
Links-leider Jesse Klaver dinsdagavond nog een
'vergeet het maar' toe, toen het ging over diens
plannen. Een andere mogelijkheid is de Christen-
Unie, die het goed deed, maar dat zou betekenen
dat D66 een kroonjuweel moet laten varen: hulp
bij voltooid leven.
En dan is er nog de Eerste Kamer. Alle partijen
willen daar het liefst óók een meerderheid hebben
samen. Voor wat het waard is dan, want over twee
jaar wordt er weer een nieuwe Senaat gekozen.
De kans is groot dat partijen die nu een meerder
heid hebben, die straks weer kwijt zijn. Want er is
nog een boodschap die de kiezer heeft afgegeven:
geen partij hoeft nog te rekenen op een trouwe
achterban.
Compl«"etz'
1599
1599
donderdag 16 maart 2017
Wouter Bos,
partijvoorzitter
Hans Spekman en
lijsttrekker
Lodewijk Asscher
van de PvdA kijken
naar de uitslagen
op televisie.
FOTO ANP BART MAAT
Wie durft nog met Rutte?
Hans van Soest
Rotterdam
Kamervoorzitter Kadija
Arib roept alle lijsttrek
kers van de gekozen
partijen vanmiddag bij
een om te overleggen
hoe het verder moet.
Mogelijk wordt dan een
verkenner aangewezen
die, net als in 2012, de
mogelijke coalities on
derzoekt. De Kiesraad
stelt de definitieve uit
slag vast op 21 maart.
Twee dagen later wordt
de nieuwe Kamer geïn
stalleerd.
enCalamiteil
r.eserverim
MSC Musica
Compleet verzorgde MSC cruises met unieke vaarroutes!
Bij Kras inclusief vliegreis, transfers en alle maaltijden aan
boord. Vaar mee en ontdek het magische Dubai of het
swingende Brazilië tijdens één van deze droomcruises.
Italië naar Brazilië
Per MSC Musica**** naar o.a. Malta, Madeira,
Fortaleza, Salvador en Rio de Janeiro.
Incl. hotelovernachting Rio de Janeiro
Diverse excursies inbegrepen!
Vertrek: alléén 12 november Zie: Kras.nl/37497
Italië naar Dubai
Per MSC Splendida**** naar o.a. Kreta,
Oman, Jordanië, Qatar en Dubai.
Fenomenaal entertainment aan boord
Dagexcursie Dubai met diner!
Vertrek: alléén 6 december Zie: Kras.nl/37485
24 dagen
19 dagen
v.a.
Rio de Janeiro
anvr (üd/ Prijzen per persoon o.b.v. 2 personen exclusief servicebijc
*"51WP SGB
