3
*^"L' J
Gevoelsleven Een kind kan verdrinken in zijn woede, schaamte, verliefdheid of
teleurstelling. In 'Alles wat ik voel' laat filosoof Stine Jensen zien wat achter een
opborrelende emotie nog meer kan schuilgaan. En wat de functie ervan is.
„Ik voel me vandaag
trots, omdat ik mijn
nieuwe kinderboek
I straks voor het eerst
I te zien krijg. In Alles
wat ik voel schrijf ik ook over trots, de
emotie waarbij je gloeit en je borst
bijna opzwelt. Dat gevoel dat je iets
goeds hebt gedaan. Het is een besef
van eigen kunnen. Het is ook een po
litieke emotie geworden: sommige
lijsttrekkers vinden dat we met z'n
allen trots op Nederland moeten zijn.
Net zoals boosheid nu is gepoliti
seerd - denk aan de boze witte man."
„Ik was met mijn dochter naar de
film Binnenstebuiten. Die gaat over
een meisje dat moet verhuizen en
daarbij door vijf emoties heen gaat.
Ze is blij, boos, bang en bedroefd,
maar voelt ook walging. Elk van die
gevoelens krijgt een personage in de
film. Mijn dochter van 7 jaar was on
der de indruk, ze huilde tranen met
tuiten. Vooral verdriet vond ze zo'n
mooi personage. 'Maar waarom is ie
blauw en draagt ie een bril?', vroeg
ze. Misschien omdat verdriet serieus
is en hij de blues heeft, dacht ik.
Het zette me aan het denken. Hoe
veel emoties zijn er eigenlijk, en
welke kenmerken horen daarbij? En
met welke heeft mijn dochter al ken
nisgemaakt? Met dit handboek hoop
ik kinderen inzicht te geven in hun
vaak complexe gevoelens.
Ook stel ik ze vragen in de ver
schillende hoofdstukken. Wat ge
beurt er met je als je je verveelt? Is
DEAUTEUR
Waar ken je
Stine van?
Alles wat
ik voel
het altijd erg om boos te zijn? Hoe
kun je ervoor zorgen dat je kalm
wordt? In welke situaties voel jij je
verlegen? Door hier met hun ouders
over te praten, kunnen ze de gelaagd
heid van emotie onderzoeken."
„In ons leven worden we zo getraind
dat we onze gevoelens niet meer eer
lijk uiten en zelfs onderdrukken. Aan
de ene kant is dat normaal; als je al
tijd zegt wat je denkt, raak je je vrien
den kwijt. Maar het is jammer als je
gevoelens wegstopt omdat je geleerd
hebt dat ze 'fout' zijn.
Er zou meer ruimte moeten zijn
voor een open gesprek over emoties
als boosheid, jaloezie of afkeer, waar
je je doorgaans voor schaamt. Zo zie
ik dat mijn dochter worstelt met haar
woede-explosies. Laatst vroeg ik haar
welk cijfer ze haar leven gaf. 'Een 9,'
zei ze, 'maar het zou een 10 zijn als ik
soms niet zo boos was'. In mijn boek
wil ik laten zien dat je alles wat je
voelt mag voelen. En dat zoiets als
boosheid ook een functie heeft."
„Boosheid is een energie, een kracht
die jou laat ervaren wie je bent of dat
jou onrecht is aangedaan. Zo zorgt
walging ervoor dat je iets moreel af
wijst of uit de buurt blijft van onge
zonde zaken. Zelfs jaloezie kan een
functie hebben. Als jij iets wilt dat de
ander ook heeft, kan het je aan het
werk zetten, je tot handelen drijven
om hetzelfde te bereiken."
„Trots is iets moois, maar het kan er
ook toe leiden dat je te veel gericht
raakt op je eigen prestaties. En 'hoop
doet leven' is een bekende uitdruk
king. Maar wie altijd blijft hopen,
verliest de realiteit uit het oog, die
kan het hier en nu niet accepteren."
„Nee, het is geen kwestie van goed en
fout, leuk en niet-leuk. Gevoelens
kunnen ingewikkeld zijn, er kan van
alles achter zitten. Daarom maak ik
onderscheid tussen emoties, die
spontaan en onmiddellijk opborre
len, en gevoelens, die langer aanhou
den en waarover je nadenkt. 'Krijg
toch allemaal de klere', zingt Ciske de
Rat. En daarna: 'Ik voel me zo ver
domd alleen'. Achter zijn boosheid
zitten gevoelens van eenzaamheid en
verdriet. Met mijn boek wil ik kinde
ren helpen dat verschil te zien en stil
te staan bij hoe ze zich écht voelen."
„Het gebeurt bijvoorbeeld als ze
piano moet oefenen. Soms reageer ik
door streng te zijn: 'Je gaat nu tien
minuten spelen!' Soms pak ik haar
vast om haar een fysieke grens te ge-
Laatst vroeg ik mijn
dochter welk cijfer ze
haar leven gaf. 'Een 9',
zei ze. 'Het zou een 10
zijn als ik soms niet zo
boos was'
ven. Soms laat ik haar uitrazen of leid
ik haar af door haar aan het lachen te
maken. Ik ben ook met haar naar
kinderyoga gegaan, een vitale, ex
pressieve vorm waarin ze haar ener
gie kwijt kan. Je ziet: als moderne op
voeder word ik behoorlijk heen en
weer geslingerd tussen allerlei op-
voedtheorieën. Wat ik niet probeer,
is de boosheid de kop indrukken. Ik
geef die even ruim baan. Zodat ze
ziet: het gaat weer voorbij."
„Nee, maar ik kan er wel over schrij
ven, dat scheelt. Als ik schrijf, heb ik
de nuance beter te pakken. En er is
geen gesprekspartner die ervoor
zorgt dat ik bagatelliseer wat ik wer
kelijk voel. Verder helpt yoga mij om
me bewust te worden van mijn emo
ties en de gevoelens die erachter zit
ten. Ik wil in contact komen met
mijn gevoel, maar in het dagelijkse
handelen doe ik ook mijn best om
mijn emoties niet al te leidend te la
ten zijn. Om bij een e-mail die irrita
tie oproept niet direct in de pen te
klimmen en zo de boel te verergeren.
Maar dat is nog een hele klus."
„Hoe noordelijker je komt, hoe meer
we over gevoelens zwijgen. In Spanje
is woede veel meer geaccepteerd, het
vindt zelfs een uitweg in de fla
menco. Nog zuidelijker is jaloezie
een teken van liefde in plaats van een
gebrek aan zelfvertrouwen, zoals wij
het bestempelen. Al te explosieve ge
voelens, daar houden wij niet zo van.
Al helemaal niet in Scandinavië, waar
een zekere mate van middelmatig
heid hoog in het vaandel staat. In
Zweden hebben ze daar zelfs een
speciaal woord voor: lagom. Portugal
heeft saudade: melancholie, maar dan
positief. Niet jammeren over het ver
leden of het gemis, maar dat omar
men. Zoete melancholie, zouden wij
zeggen. Al is de Nederlandse cultuur
niet zo sterk ontwikkeld als het gaat
om melancholie. Die is meer van
'niet janken, maar aanpakken'. Verle
genheid is ook geen typisch Neder
landse emotie. Op een ongevraagde
recensie over je kleding of gewicht
hoefje nooit lang te wachten."
dinsdag 14 maart 2017
GO
houdingen die vloeiend
in elkaar overlopen. Pas
na een paar lessen heb
je de volgorde onder de
knie en kun je aan je
houdingen werken. Dat
blijkt wel als de docent
negen van de tien keer
aan mijn heup, schouder
of rug trekt. Een upbeat
muziekje maakt er meer
een fysieke les dan een
meditatieklas van. Na de
zoveelste klunshouding
leg ik me erbij neer dat
ik nog geen slangen
mens ben.
Sfeer in
de les
Het lijkt erop dat jiva-
mukti hot is. De klas
zit propvol. Fijn: nie
mand let op de ander.
Matje naast matje
met weinig ruimte
ertussen, dus onver
wacht heb je een voet
tegen je been of arm.
Oppassen geblazen.
Snel aan
te haken
Je bent zo bezig het
goed te doen en het
bij te benen dat je
nergens aan denkt.
Weer buiten is mijn
hoofd heerlijk leeg!
Yoga op upbeat klas
siekers als Time after
time. Lekker meezin
gen. Niet rustgevend.
Kwaliteit van
de leraar
De docent helpt waar
hij kan, geeft informa
tie en wijsheden mee.
Dat geeft een groeps
gevoel.
Als hij meldt dat we
een handstand gaan
doen, wisselen som
migen angstige blik
ken uit. Eng!
Prijs-
kwaliteit
Thrive yoga biedt vijf
proeflessen aan voor
35 euro. Een leuk
bedrag om kennis te
maken.
Er is geen bedrag
waarvoor je onbe
perkt kunt komen.
Dus je moet steeds je
pinpas trekken.
Jivamukti yoga: rekken en
strekken, fotoshutterstock
Eind
oordeel
Ik was
zeker uit
mijn com-
fortzone.
Maar hoe voel je je nou
echt?
Pam van der Veen
n, hoe gaat het met
je?
Dit emotieboek is voor kinderen
vanaf 10 jaar. Waarom heb je het
willen schrijven?
De van oorsprong
Deense Stine Jensen is
filosoof, schrijver en
programmamaker bij
omroep Human. Zij is
bekend van de tv-serie
Dus ik ben en schreef
onder meer Waarom
vrouwen van apen hou
den (2002), Go East!
(2015) over haar spiritu
ele zoektocht, het Zus-
senboek (2016) en nu
komt het kinderboek
Alles wat ik voel uit.
£ji STINE JENSEN
Heeft deze leeftijdsgroep een hand
leiding nodig voor haar emoties?
Welke functie heeft zo'n 'negatieve'
emotie?
Laat je ook zien dat positieve emo
ties negatief kunnen uitpakken?
Kortom, gevoelsleven is niet in te
delen in louter smileys en frownies.
Hoe ga jij ermee om als je dochter
woede-explosies heeft?
44
Vind je het zelf gemakkelijk om je
emoties te uiten?
Je bent geboren in een Deens gezin.
Zie je verschillen in gevoelscultuur?
Alles wat ik voel van Stine Jensen
is verschenen bij uitgeverij Kluit
man en kost 18,99 euro.