SP
PvdA
50PLUS
KUt
4NEN
WE
PRATEN?
Door Geert gaan
de oogkleppen af
9
NOG5 DAGEN
simago geboetseerd. Want daar gaat
het om. Wie de wind in de rug heeft,
kan op verkiezingsdag de beslissende
sprong maken. Het CDA wijst daarbij
steeds naar 2002. De partij van Jan-
Peter Balkenende werd in de peilin
gen ingeschat op een zetel of 30, maar
sleepte er uiteindelijk 43 in de wacht.
Of neem de verkiezingen van 2012,
toen de WD vijf zetels meer kreeg
dan de slotpeiling had aangegeven.
De afloop laat zich ditmaal moei
lijk raden, stelt campagnewatcher
Bart Visser van Smart and Able. „Het
is ongelooflijk spannend, maar dat
komt vooral doordat vier partijen nog
zo dicht bij elkaar zitten, niet door de
campagne zelf. Niemand maakt echt
grote blunders."
Visser kan zich moeilijk voorstel
len dat de VVD echt heeft gegokt op
een tweestrijd met Wilders. „Zeven
op de tien kiezers zweven nog. Die
haal je niet binnen in een tweestrijd
met de PW. Als je goed kijkt naar
Rutte, dan zie je dat hij zich vooral
profileert als leider met een optimis
tische boodschap. Drie kwart van het
electoraat voelt zich daardoor aange
sproken. Maar dan moet je wel het
De VVD heeft
zich veel te
lang
vastgeklonken
aan de PVV. Ze
komt niet uit
die groef
debat aan kunnen gaan met tegen
standers van formaat en niet met
mensen van het kaliber Thieme of
Krol, zoals bij het Carrédebat."
De komende dagen is dat anders:
maandag staat Rutte één op één te
genover Wilders en bij het slotdebat
op dinsdag neemt hij het onder meer
op tegen Jesse Klaver van Groen-
Links. Ofwel: Rutte kan nog toeslaan.
En zoals eerder gememoreerd: de
WD staat nog altijd op voorsprong.
Pechtold zal zich opwerpen als
progressief alternatief voor Rutte en
Buma, maar het is de CDA-leider die
volgens Visser de grootste kans
maakt om Rutte uit het Torentje te
verjagen. „Pechtold kan zich veel
moeilijker afzetten van Rutte, omdat
hij het kabinet vaak heeft geholpen.
Buma kan dat wel. In de slotfase van
zo'n campagne stellen veel zwevende
kiezers zich de vraag: bij wie is het
land in goede handen? Ruttes posi
tieve boodschap valt heel goed tot
het einde toe vol te houden. Buma
heeft tegelijkertijd een groter poten
tieel, omdat hij ook PW'ers aan
spreekt. Het wordt boeiend te zien of
zij nog een sprong kunnen maken."
Journalist Joris Luyendijk
kreeg veel reacties op zijn
initiatief om ervaringen te delen
over politiek en vertrouwen.
In deze krant doet hij verslag
van de reacties.
Vandaag: Erwin,
die PVV stemt.
Het is pijnlijk, bij tijd en wijle, om
tijdens interviews met PW'ers te
ontdekken hoe weinig ik eigenlijk
weet van mijn eigen land. Ik ben
opgegroeid in de jaren 70 en 80,
toen Nederland algemeen gold als
soft. Niemand betaalde in tram of
trein, mensen deden tien jaar over
hun studie, werkgevers mis
bruikten de WAO en je
'nam' een uitkering.
Nu spreek ik met Rotterdam
mer Erwin, net als ik begin jaren
70 geboren. Ik heb geluk gehad en
ben in de hogere middenklasse
beland. Erwin nam andere afsla
gen en moet net als anderen in
zijn familie knokken om elke
maand de rekeningen te betalen.
En soft is de Nederlandse over
heid zeker niet meer.
„Mijn gepensioneerde stiefva
der heeft als aanvulling een kran
tenwijkje", vertelt Erwin. „Voor
een cadeautje voor een kleinkind,
of een dagtripje. Laatst ging er een
keer iets fout en verdiende hij iets
te veel. Pats! Hele zorgtoeslag voor
het vorige jaar ingeleverd. De
overheid is keihard geworden. Al
les is geautomatiseerd."
Nog moeilijker is het als je een
'schuldenverleden' hebt, zoals Er
win. „Als jij rondrijdt in een lease-
bak en je krijgt 200 euro boete, ja,
dat is best vervelend. Als ik zo'n
boete krijg, moet ik sparen. Tegen
de tijd dat ik de boete bij elkaar
heb, is-ie alweer verhoogd wegens
te late betaling."
Dit is zo'n interessante en vol
gens mij vaak veronachtzaamde
kant aan de roep bij PW'ers om
'keiharde aanpak' van probleem
jongeren: aan de onderkant van de
samenleving worden Nederlan
ders zelf al jarenlang keihard aan
gepakt. Als ze vervolgens de in
druk krijgen dat andere groepen
worden gespaard ('theedrinken'),
doet dat dubbel pijn.
Nog een kant hieraan: een mi
nister kan er een puinhoop van
maken en toch doorstromen naar
een prachtige baan in het bedrijfs
leven. Maar een taxichauffeur die
een dag te laat is met de verlen
ging van zijn vergunning, verliest
pats een week omzet. En er is geen
enkele mogelijkheid tot bezwaar.
Als je mij zou vragen hoe de te
genstellingen kunnen worden
overbrugd of afgezwakt, zou dit
een goed begin zijn: gelijke mon
niken, gelijke kappen. Dus wan
neer jij als prominente WD'er je
naam verbindt aan de DSB van
Dirk Scheringa en die bank blijkt
een puinhoop, dan moet dat con
sequenties hebben. Nu gaat zo'n
prominente WD'er, Gerrit Zalm,
gewoon ABN AMRO leiden.
Erwin is nog steeds in een soort
politieke rouw over de dood van
Fortuyn, die hij persoonlijk kende
uit de homoscene. Tegenwoordig
stemt Erwin op Wilders, al vindt
hij zichzelf geen typische PW-
stemmer. „Ik heb geen PW-vlag,
mijn twitteraccount heeft niet
zo'n PW- vogel en ik typ niet met
capslock. Ik vind dat Geert er
soms te hard in gaat. Helaas is
deze taal nodig geworden om de
boel wakker te maken."
Wat niet wil zeggen dat Erwin
Ik ben geen racist.
De liefde bedrijf ik
met elke kleur
Wilders als premier wil. „Ik denk
niet dat dit internationaal goed
zou werken voor Nederland." Hij
wil een signaal geven aan de an
dere partijen. Dat de PW juist te
gen allerlei voorstellen stemde
voor een humaner incassobeleid,
neemt hij op de koop toe. „Geert
zorgt ervoor dat de oogkleppen af
gaan."
Het is een proteststem, zegt Er
win. „Maar wat je allemaal naar je
kop krijgt als je zegt dat je Geert
stemt. 'Hitier', 'neo-nazi'... Ik ben
geen racist. De liefde bedrijf ik
met elke kleur."
zaterdag 11 maart 2017
De 28 zetels waarvan
lijsttrekker Emile Roe
mer droomt, zijn er
nog niet. Sterker nog:
het is de vraag of de
SP over de huidige
vijftien zetels heen
komt. Maar Roemer
heeft zich goed
staande gehouden in
de debatten. Hij kan
nog proberen te
schitteren in het laat
ste lijsttrekkersdebat,
het is voor hem nu of
nooit. De stemming in
de SP is strijdbaar.
Het lijkt op de kroniek
van een aangekon
digde dood: de peilin
gen staan er voor de
PvdA al jaren zo voor
zoals nu het geval is.
En een nieuwe lijst
trekker heeft daar
niets aan kunnen ver
anderen, omdat hij
deel uitmaakt van het
kabinet waar hij zich
tegen af wil zetten.
Een verandering voor
de PvdA kan er alleen
inzitten als een van de
linkse concurrenten
een grote blunder
maakt.
Voor Henk Krol en
de zijnen is het een
hemeltergende cam
pagne. Eerst vliegt hij
uit de bocht over de
betaalbaarheid van de
AOW als die terug
gaat naar 65 jaar. Dan
wordt zijn nummer 2
Sazias ernstig ziek. In
het Carrédebat begon
de wederopstanding
van Krol, die hoopt
het vertrouwen van
de boze ouderen te
herwinnen.
ILLUSTRATIE MARK REIJNTJENS
Mark Rutte
- Haagse spindoctor
CsJVtetpottdeitl WN1
kunnenwepraten.nl
Discussieer mee op
kunnenwepraten.nl.
In deze krant doet Joris Luyendijk
tot 17 maart regelmatig verslag van
wat hij aan reacties
'li F van lezers tegenkomt.
kunnenwepraten.nl
