VA
i
PVV
VVD
CDA
D66
Groen-
Links
8
|15 maart j
Eindspurt naar het Torentje
VVD-leider Mark Rutte leek moeiteloos
zijn verblijf in het Torentje te verlengen. Maar door
mislukte strategische keuzes komen Sybrand Buma
en Alexander Pechtold gevaarlijk dichtbij.
e hebben er
lang op
moeten
wachten,
maar van
avond krij
gen kiezers
dan toch eindelijk de eerste confron
tatie te zien tussen Mark Rutte en
Geert Wilders. Plaats van handeling
is het - jawel - het Jeugdjournaal. Wie
een titanenstrijd verwacht, komt be
drogen uit, bleek al tijdens de opna
mes afgelopen dinsdag. Rutte, daar
toe uitgedaagd, geeft Wilders zelfs
een complimentje. Hij vindt het zo
goed van Geert dat die na een clash in
de Kamer een sportief sms'je stuurt:
'Daar had je me mooi te pakken!'
Noem het maar een confrontatie.
Het is ongelooflijk frustrerend voor
het WD-campagneteam dat dit de
eerste beelden zijn van de twee
strijd', drie dagen voor de verkiezin
gen. Het spel dat de VVD op de wa
gen wilde zetten, is in de soep gelo
pen. Afgelopen zomer heeft de VVD-
top op een berg in het Frans plaatsje
Goult het besluit genomen dat het
een tweestrijd Rutte-Wilders moest
worden. Daar gedijt de WD bij. Maar
dan moet die ander wel meedoen.
Dat gebeurde niet. Het begon al
met het gesteggel over het 'premier
debat' bij RTL, drie weken voor de
verkiezingen. Er zouden vier deelne
mers zijn, maar RTL nodigde een
vijfde uit, waarna Wilders en Rutte
bedankten voor de eer. Dat besluit
stuitte op onbegrip. Van Wilders kun
je zo'n actie nog verwachten: die
houdt zich wel vaker niet aan de
spelregels. Maar waarom verant
woordt Rutte zich niet? De concur
rentie wist er wel raad mee.
De tweestrijd had eerder op gang
kunnen komen, vindt een WD-Ka-
merlid. „Het optreden bij Zomergas
ten bood Rutte een goed podium.
Maar daar gooide hij de deur naar de
PW niet knalhard dicht. Dat duurde
nog een halfjaar."
Het verloop is bekend: WD en
PW hebben geen afstand kunnen
nemen in de peilingen. Integendeel,
de PW zakte terug, de VVD stabili
seerde zich aan kop, maar voelt D66
en CDA naderen. Binnen de VVD
klinkt inmiddels gemor over een
taxatiefout van het campagneteam.
Bij de concurrentie heerst even-
Zeven op de tien kiezers zweven. Die win
je niet in een tweestrijd met de PVV
eens ongeloof over de WD-cam-
pagne. Er zijn zelfs D66'ers en
CDA'ers die beweren dat hun op
mars vooral te danken is aan de 'in
schattingsfout' in het liberale kamp.
Een Haagse spindoctor: „De WD
heeft zich veel te lang vastgeklonken
aan de PVV. Ze komt niet uit die
groef. De partij is alle risico's uit de
weg gegaan door bijvoorbeeld niet op
te komen dagen bij de debatten die
Wilders boycot. Het devies is 'vooral
geen fouten maken', maar je moet
kiezers ook laten zien waarom je hun
stem verdient. Dat red je niet met een
paar spotjes."
Intussen blaken Buma en Pechtold
van het zelfvertrouwen. Hoewel de
kloof met de VVD nog zeker niet is
overbrugd, roepen zij van de daken
dat ze premier worden, in de hoop
dat de gedachte aan minister-presi
dent Buma of premier Pechtold zich
nestelt in het kiezersbrein. Elke posi
tieve peiling wordt gretig via sociale
media gedeeld door een legertje par
tijfunctionarissen. Polls die minder
goed uitkomen worden simpelweg
genegeerd. Zo wordt zorgvuldig een
winnaars-imago geboetseerd. Want
zaterdag 11 maart 2017
GO
De patriottische lente
die volgens Wilders in
Nederland moet be
ginnen, lijkt onder
druk te staan door at
mosferische storin
gen. Piekte de PVV in
peilingen na aansla
gen, vluchtelingen
stromen en het pro-
ces-Wilders, van dat
alles is er even niets
over. Voor Wilders
hangt veel af van
twee televisie-optre
dens, maandag en
dinsdag. In PVV-krin-
gen domineert een
heilig geloof in de
overwinning.
Aan kop drie dagen
voor de verkiezingen:
de liberalen hadden
niet anders gehoopt.
Alleen de manier
waarop is niet zo
fraai: de PVV zakt, de
VVD blijft gelijk. Het
enige wat nog kan, is
dat de zwevende kie
zers in de laatste
dagen en masse voor
de zekerheid van
Rutte kiezen. In de
partij wordt geduimd.
De overwinning staat
allerminst vast. Is de
houdbaarheidsdatum
van Rutte voorbij?
Sybrand Buma gooit
hoge ogen op 15
maart. Hij durft zelfs
te gaan voor het pre
mierschap. De chris
tendemocraten zijn
van ver gekomen en
willen regeren.
Rechtse kiezers die
op zoek gaan naar
een winnaar zullen
neigen naar Buma.
Het CDA wil nog tik
ken uitdelen in de ko
mende tv-debatten.
Het partijkader maakt
zich op voor een over
winningsfeest.
De Democraten blij
ven stijgen in de pei
lingen. Het lijkt erop
dat nu gebeurt wat
partij-oprichter Hans
van Mierlo al wilde:
„Ze moeten wat min
der van ons houden
en wat meer op ons
stemmen." Drie dagen
voor de verkiezingen
kan er nog veel. Als
de trek naar D66 aan
houdt, kunnen ze de
grootste worden. De
Democraten zijn op
getogen, ze zijn on
misbaar in een nieuw
kabinet en gaan een
nieuwe fase in.
De Jessias komt
eraan! Ook al wordt
hij niet de grootste en
haalt hij Torentje niet:
GroenLinks lijkt een
historische uitslag te
boeken. Ooit haalden
ze 11 zetels met Ro-
senmöller, in alle pei
lingen komen ze nu
boven de 15. Ze
hopen vurig dat de
opwaartse trend
doorzet in de eind
sprint en Klaver het
leiderschap op links
opeist als grootste
partij. Zolang de pei
lingen goed gaan,
moppert niemand in
GroenLinks.
De misrekening van
Jan Hoedeman en Laurens Kok
w
- Bart Visser, campagnewatcher van Smart and Able
