Tweegesprek over de kust als bron van inspiratie
D
8
Expositie van Theodora Plas in Stadhuis van Veere
Meer dan 500jaar staat het er al: het
Stadhuis van Veere. Kunst die inspeelt
op de locatie kan er een dimensie aan
toevoegen.
Tientallen schoenen
dansen in de eeuwen
oude ruimte van het
Veerse Stadhuis, waar
ontelbare mensen on
telbare stappen hebben gezet. Op
vaste grond. Vervuld van zekerhe
den over de wereld en de weg die
je moet gaan. Een contrast met de
eigentijdse stappen die Theodora
Plas met haar installatie oproept.
Wij zijn met velen, maar waar
heen bewegen we ons? Waar is
ons houvast, nu algemeen ge
deelde waarheden steeds zeldza
mer lijken te worden. Zoeken we
nog naar zin en richting? Of zijn
we niet meer dan consumenten
van wat ons al dan niet subtiel
wordt opgedrongen?
Theodora Plas (Den Helder,
1957) is sinds haar afstuderen aan
de KABK in Den Haag in 1980 op
zoek naar antwoorden. En komt
steeds opnieuw uit bij het licht.
Het werk van
Theodora Plas
belichaamt plekken
waar je stil kunt staan,
je kunt terugtrekken
om opnieuw te
ontdekken wie je bent
Het fysieke licht dat alles zichtbaar
maakt, en kleur geeft. Maar ook
het mentale of - voor wie wil spi
rituele - licht, dat synoniem is met
schoonheid, helderheid, verlicht
zijn.
Haar schilderijen en collages
zijn licht dat zich laag over laag
ontvouwt als een symfonie van
kleur, ongrijpbaar maar stralend
en sterk aanwezig. In haar compo
sities vertoont het licht zich in ba
nen, vaak verticale, wat de verbin
ding met wat hoger en verder is
dan het hier en nu verbeeldt. Naast
egale banen verschijnen vlekken,
plekken waar het licht breekt en
zich in subtiele nuances vertoont.
Doorheen de kleur handgeschre
ven teksten, soms leesbaar, soms
opgelost in het licht. Eigen tek
sten, maar ook van dichters als Pa-
blo Neruda of Hans Lodeizen. Ik
lees regels over wat wezenlijk is in
ons bestaan. Over verlangen naar
harmonie, over het je verhouden
tot jezelf, tot de ander en tot de na
tuur. Over het koesteren van her
inneringen en stappen zetten naar
het onbekende. Over verdriet,
hoop en liefde. Titels als 'On silent
Wings' of'Van het geritsel een
dun lila' zijn evocatief en poëtisch.
De opmaat naar het visueel erva
ren van de stilte die ruimte geeft
aan beschouwen.
Het werk van Theodora Plas be
lichaamt plekken waar je stil kunt
staan, je kunt terugtrekken om op
nieuw te ontdekken wie je bent.
Omdat zij schilderkunstig goed
weet wat ze doet, haar vak be
heerst, heeft haar werk kracht en
kan het de aandacht vasthouden.
Zij vermijdt het gevaar van het te
mooi willen maken.
Het is niet alles goud wat er
blinkt. Dat blijkt ook uit de reeks
werken, gebaseerd op foto's van de
deportaties van Joden in de
Tweede Wereldoorlog. Een deel is
op linnen geprint en deels overge
schilderd. Ook schreef ze teksten
die deels weer onder een verflaag
zijn verdwenen. Flarden van de
mensen op de foto's klinken door
in kleur en woord. In kleine colla
ges verwerkt Theodora Plas foto's
en identiteitspapieren van men-
Staan we op een
keerpunt? Zijn we in
staat het licht toe te
laten in ons leven én
in dat van de ander?
sen die gedwongen waren huis en
haard te verlaten en waarschijnlijk
nooit zijn teruggekomen. 'Kenn-
karte 02911. Für die Juden - Judin'
en dan in vervaagde inkt: 'Fried-
lander'. Een vage foto en een rood
stempel met adelaar en haken
kruis. Ik zie ook brieffragmenten.
Met kleurbanen creëert Plas een
sfeer, een herinnering aan wat
goed en mooi zou kunnen zijn ge
weest aan deze vrouw. Die niet als
mens werd gezien maar als expo
nent van een verfoeilijk ras en een
bedreigende cultuur, verantwoor
delijk voor al het kwaad in de we
reld.
Plas ziet parallellen met het he
den. Daar verwijst ook de titel van
haar expositie naar: 'Between light
and darkness'. Staan we op een
keerpunt? Zijn we in staat het licht
toe te laten in ons leven én in dat
van de ander? Met die vragen laat
deze indrukwekkende tentoon
stelling mij achter.
VERHALEN
e kust vanuit verschillende
Igezichtspunten. Dat is het
thema van de lezing, vrijdag
17 maart in boekhandel De Drvkkery
in Middelburg. Fotograaf Bruno van
den Elshout en filosoof Bram Esser
gaan dan vanaf 16.30 uur met elkaar
in gesprek over de kust als bron van
inspiratie.
Bruno van den Elshout exposeert
in de Drvkkery onder de titel 'New
Horizons' nog tot 20 maart foto's van
de Noordzeehorizon. Hij maakte in
2012 elk uur van de dag een opname
vanaf een Haags hoteldak. Zo kreeg
hij een verzameling van 8.785 'new
horizons'. Een deel van de foto's werd
gebundeld in een boekwerk, dat in
een eenmalige oplage van 2012 ge
nummerde exemplaren verscheen. In
2015 werd die uitgave tot één van de
mooiste boeken ter wereld uitgeroe
pen tijdens het Wereldkampioen
schap voor Mooie Boeken in Leipzig.
Filosoof Bram Esser wandelde
langs de Nederlandse kust, van Cad-
zand tot Delfzijl. In zijn eind vorig
jaar verschenen boek 'Kustverhalen'
vertelt hij over zijn wandeling en ont
moetingen met mensen op de grens
van land en water. Op zijn wandeling
in Zeeland - het eerste hoofdstuk in
het boek - ziet Esser vitrinekasten vol
haaientanden in Hotel Noordzee in
Cadzand, hij praat met maritiem
technicus Bas Reedijk over de kubus
als golfbreker, kampeert bij Waterdu-
nen, ontmoet een zeeschilder bij
Zoutelande, ziet de palenrijen die
Mondriaan inspireerden, verneemt
hoe kunstenaar Loek Grootjans het
Zeeuwse licht heeft gevangen, is ge
tuige van een Nehalenniafeest in Co-
lijnsplaat, en nog veel meer. Met zijn
verhalen wil de filosoof het land
schap weer 'mythologiseren'.
zaterdag 4 maart 2017
ilÉtÉÉl
PC
Waarheen bewegen we ons?
Nico Out
Recensie
'Between light and
darkness', foto's nico out
Werk van Theodora
Plas dat verwijst naar de
deportaties van Joden in
de Tweede Wereldoor
log.
Expositie Theodora Plas - 'Be
tween light and darkness': t/m
26/3, Stadhuis, Markt, Veere, di.
t/m zo. 13.00-17.00 uur.
Cover van het boek
'Kustverhalen' van
Bram Esser.
Jan van Damme
De Noordzeehorizon, uit de serie 'New Horizons', foto bruno van den elshout
