EUWS 11
1 maart Elite - Het volk Vandaag Is de VS ons voorland?
P W-aanhang
blijft enthousiast
«76^
rende economie en integratie. Dat zie
je hier ook."
Maar toch lijkt een omwenteling
zoals die in de VS ver weg. Weliswaar
ligt ook hier, net als daar, politiek cy
nisme op de loer, in het bijzonder op
het platteland. Maar tegelijkertijd is
voor een grote meerderheid het glas
nog altijd halfvol, of meer. Slechts
14 procent van de Nederlanders in
het onderzoek 'Kiezen in Stad en
Land' zegt teleurgesteld te zijn. Ruim
een derde (35 procent) zegt echter
hoopvol te zijn en 'nog eens een
vijfde is gematigd optimistisch.
Kanne denkt daarom dat de onvrede
in ons land wordt overschat.
Sentimenten
Belangrijk is in hoeverre sentimen
ten zich vertalen in stemgedrag.
Kanne: „De verschillen tussen stad
en platteland zijn hier minder groot
dan in Amerika. Het stemgedrag
wijkt daardoor ook veel minder af."
Dat blijkt eveneens uit het onder
zoek. Partijen als PW en CDA scoren
relatief beter op het platteland, D66
en GroenLinks doen het iets beter in
de stad, maar de verschillen zijn niet
heel groot. Van een diepe kloof is
geen sprake. Slechts één op de vijf
Nederlanders zegt die scheidslijn wel
te herkennen, 11 procent ergert zich
eraan en maar 5 procent maakt zich
er zorgen over. Bijna de helft van alle
Nederlanders vindt dat landelijke
politici niet goed weten wat er buiten
de Randstad speelt. Dat leidt volgens
Kanne tot chagrijn, maar niet tot een
massale proteststem. De meeste Ne
derlanders voelen zich bovendien
niet behoren tot 'het volk' (31 pro
cent) of'de elite (6 procent). Het
overgrote merendeel van de kiezers
heeft niets met die tegenstelling,
blijkt uit het onderzoek.
Oldenziel wijst nog op een ander,
niet minder wezenlijk verschil: „De
VS hebben echt een lange traditie
van isolationisme. Eigenlijk al sinds
het ontstaan van de republiek. Het
sentiment dat de VS superieur is bo
ven de rest van de wereld en het
neerkijken op immigranten, zit er
veel dieper in de samenleving dan
hier. Terwijl Amerika nota bene een
immigratieland is. Nederland is toch
altijd een handelsnatie geweest met
een open blik naar de rest van de we
reld."
Dus ja, er zijn wel degelijk scheids
lijnen die door de samenleving lo
pen, maar die zijn minder diep dan in
Amerika. Waar er een schier onover
brugbare kloof bestaat tussen de
yuppen op Manhattan en de cowboys
in Texas, is het verschil tussen de
grachtengordelbewoner en de trotse
Hakker minder groot.
En dan is er nog ons kiesstelsel dat
Wilders gedroomde omwenteling
moeilijk maakt. Wij kennen een
Een aanzienlijk deel
van de Nederlanders
is anti-migratie
evenredige vertegenwoordiging,
maar in het Amerikaanse districten
stelsel heeft het platteland relatief
meer in te brengen dan de grote ste
den. Oldenziel: „Een stem van de in
woner van Wyoming, de dunst be
volkte staat daar, weegt zwaarder dan
die van een inwoner van New York."
Bovendien kennen wij niet het
principe van the winner takes all.
Wilders kan wel de grootste worden,
maar daarmee heeft hij nog geen
meerderheid. De impact is kleiner,
omdat hij niet automatisch het pre
mierschap binnenhaalt, laat staan
zijn partijprogramma integraal kan
uitvoeren. De kans dat Wilders gaat
regeren, acht Kanne nihil, nu vrijwel
alle andere partijen hebben uitge
sloten met hem te regeren.
Ook de grootste worden is nog een
Veel zwevers
Goed dat Trump president is
hele kluif. De PW verliest iets ter
rein in de peilingen, en de kiezers die
nog zweven, nemen veelal een gema
tigde positie in. De vijver van teleur-
gestelden, waar Wilders in vist, heeft
zijn keuze vaak al gemaakt.
Omwenteling
Dat neemt niet weg dat een omwen
teling a la Trump zich ook nog later
kan manifesteren. Door de versnip
pering van het politieke landschap
dreigt een lange formatie, met als
mogelijke uitkomst een niet bijzon
der stabiel kabinet dat voortijdig valt.
Oldenziel: „Ook hier wordt er door
politici op gehamerd dat het hele
maal de verkeerde kant op gaat met
ons land. Voor die boodschap is een
voedingsbodem. We moeten de
kracht van woorden niet onderschat
ten. In Amerika is de werkloosheid
de laatste jaren spectaculair gedaald,
net als de criminaliteit. Maar Trump
zei gewoon dat die cijfers niet klop
ten en won de verkiezingen. Op so
ciale media werd zijn boodschap aan-
houdelijk herhaald. Kiezers zijn er
echt gemanipuleerd met verkeerde
cijfers. Net als in Engeland door de
voorstanders van Brexit. In Neder
land is het weliswaar niet zo erg.
Maar bij het referendum over het
Oekraïneverdrag zagen we wel dat
hier iets soortgelijks gebeurde."
TRUMP
We spreken in Nederland een mi
nimumloon af, en we spreken af
dat bedrijven uit landen met een
lager minimumloon in Nederland
met ons mogen concurreren."
Landelijk
Ik leg hem voor dat vicepremier
Asscher hier iets aan wil doen.
Waarop Vincent een punt maakt
dat ik heel vaak hoor: we hebben
de macht over ons land voor een
flink deel overgeheveld naar Euro
pese instellingen waar Nederland
slechts één is tussen velen.
„Als het eenmaal zo is afgespro
ken in de EU, krijg je dat niet meer
veranderd. Dan zou je in heel Eu
ropa Asschers moeten hebben.
Maar de Poolse en de Bulgaarse
minister gaan hier in Brussel echt
niet mee akkoord."
Anders gezegd: politiek krijgt in
Europa nog steeds vorm op lande
lijk niveau, terwijl de macht in
middels op Europees niveau ligt.
Hoe kun je dan als kiezer in één
bepaald Europees land via je stem
invloed uitoefenen op je eigen lot?
Vincent twijfelt of de EU in zijn
huidige vorm werkbaar is. Waar
mee de volgende vraag is: waar
kan Vincent heen met zijn stem?
„De SP deelt misschien mijn
ideeën over de EU, maar ik ben on
dernemer. Ik denk niet dat je alles
moet nivelleren. Mensen moeten
zich kunnen onderscheiden."
En dus is Vincent gefrustreerd.
Over de EU en de gevestigde poli
tieke partijen, maar net zo goed
over de PW. „Onze Geert is zo ra
dicaal. Dat is echt heel jammer. Hij
staat er zo vierkant in. Pim For-
tuyn bracht het nét even op een
andere manier. Als Geert dat ook
deed, was hij honderd keer gevaar
lijker voor de bestaande partijen."
Ik interview al bijna een
kwart eeuw mensen, en onder
nemers zijn een apart slag:
pragmatisch. Niet lullen maar
poetsen. Dit kwam naar voren
toen Vincent over integratie
begon. Hij sprak in 'wij-zij'-ter-
men, maar kon daardoor juist
recht doen aan alle partijen.
Over immigranten zei hij: „Hun
kinderen groeien op met het
idee dat ze worden gediscrimi
neerd. Als je dat gelooft, krijg je
dat niet meer uit iemand. Hun
pijn zie ik wel. Wij doen met
integratie een hoop dingen niet
goed. Maar zij doen ook een
hoop niet goed."
Hij zuchtte maar eens diep
en zei toen iets oer-Hollands:
„Ze blijven achter, voelen zich
achtergesteld - ik snap echt
waarom ze dat voelen. Maar
integreer dan gewoon!"
Byzantijnse Balkan rondreis Glacier- en Bernina Express
€1055
zaterdag 4 maart 2017
- Peter Kanne, onderzoeker
40%
39-
Totaal
30
Drie op de vier kiezers
weten nog niet op
welke partij ze gaan
stemmen.
Mensen die teleurgesteld
zijn over Nederland, zijn
minder vaak zwevend.
Zwevers naar stemming:
20
Hoopvol Middel Teleur
gesteld
Twee op de vijf PVV'ers vinden het goed/heel
goed dat Trump president is.
Van (bijna) alle andere partijen zijn de aanhangers
tussen november en februari negatiever geworden
over Trump.
10
PVV VVD 50+ SP CDA D66 PvdA GL Totaal
De eerste weken van Trump
maken hem niet populair in
Nederland. Vlak na de Ameri
kaanse verkiezingen noemde
59 procent van de Nederlanders
zijn winst een slechte ontwikke
ling, nu oordeelt 72 procent ne
gatief over Trump, blijkt uit een
peiling van l&O Research.
PVV-stemmers zijn nog steeds
enthousiast. 39 procent dacht
en denkt positief over Trump, al
daalde het aandeel 'heel posi
tief' iets. 23 procent van de
PVV'ers noemt zijn president
schap een slechte zaak, 34 pro
cent vindt het goed noch slecht.
GroenLinksers en D66'ers moe
ten niets van Trump hebben.
Toch speelt zijn presidentschap
nauwelijks een rol bij de verkie
zingen. Slechts 6 procent van de
kiezers stelt dat dit meespeelt
bij de stemkeuze. Onder PVV'ers
is die invloed even groot.
dat hij zo radicaal is'
vanaf
Autoreizen Vliegreizen
Verre reizen Steden reizen
Busreizen
15-daagse busrondreis
Unieke reis door 6 landen
Incl. stadsgidsen in 6 steden
Waardering van onze gasten: 8,7
10-daagse bus- en treinrondreis
Incl. 2 spectaculaire treintochten
Uitstekend beoordeelde hotels
Waardering van onze gasten: 8,3
Reiscode: eehr304
Reiscode: eech303
