Ze ao zê lekke slaepe, de lienken stoenge in d'r kaekjes
11
Ghostwalk is voor niet bang uitgevallen types
Ghostwalk houdt
sinds tien jaar
tochten door
de duistere
geschiedenis
van 't Stad.
Het is een attractie,
die erg populair
onder de toeristen
is.
Zuiderburen
Streektaal
Op hoeveel lijken zit
ten we al?" Verteller
Dirk van Geel zorgt
ervoor dat zijn luiste
raars wakker blijven.
Al is dat niet moeilijk. Een avond
wandeling door de straatjes van
oud Antwerpen is al een waar ge
noegen. Gooi daar wat spookver
halen en oude legendes bij en je
hebt een toeristische topattractie.
„Ik heb ooit met een paar vrien
den zo'n wandeling gedaan in
Stockholm. Geweldig was dat. Ik
vroeg me af of zoiets ook hier be
stond. Dat bleek niet zo te zijn en
dus besloot ik in 2007 Antwerp
Ghostwalk op te richten", legt Ste
fan Livens uit.
„Er doen vooral veel Nederlan
ders mee. Ook vanavond bestaat
de groep uit een mix van locals en
Hollanders. Dat vind ik het leuk
ste", zegt Van Geel. In een zwart
pak, inclusief hoge hoed en leren
handschoenen, neemt hij zijn
groep mee naar de zestiende eeuw.
De start is bij burcht het Steen, die
toen als gevangenis werd gebruikt.
„Zijn er mensen die last hebben
van hartstoornissen of angstaan
vallen? Er gaat namelijk bloed
vloeien en jullie gaan een spook
zien. Ik wil jullie echter vragen om
vooral gebruik te maken van jullie
fantasie."
Geen acteurs die verkleed rond
lopen en je de stuipen op het lijf
jagen dus. En gelukkig maar, an
ders was ik waarschijnlijk niet
meegegaan... Nee, Van Geel heeft
geen acteurs nodig. Met zijn
mooie vertelstem, vermakelijke
humor en medewerking van de
wandelaars brengt de verteller
verhalen over Lange Wapper, Jan
zonder Vrees en Sus Antigoon ge
makkelijk tot leven. Hij vraagt om
alle lichten in de stad te zien als
fakkels, auto's als paard en wagen
en als hij het over De Ruien heeft,
de geur erbij te fantaseren. Het
werkt, want er wordt regelmatig
'Eeeh!' geroepen.
„Plots staat er een onbekend fi
guur voor de jonge vrouw. In een
zwart pak en hoge hoed. De kwel
geest..." Op dat moment beginnen
de kerkklokken te luiden. Letter
lijk. „Ik heb een knopje waarmee
ik ze aan kan zetten", zegt Van
Geel lachend. Het komt hem goed
uit, want de sfeer zit er nu zeker in.
Sonja den Hertog uit Meerkerk en
Renzo van Engelen uit Nieuwe-
gein luisteren geamuseerd naar de
verteller. „Ik vond deze wandeling
via TripAdvisor. We hebben er een
dagje Antwerpen van gemaakt",
zegt Van Engelen. Den Hertog:
„Het is exact zoals we verwacht-
ten: een gezellige wandeling met
leuke verhalen en veel humor.
Nee, bang zijn we niet."
Angst
We hebben het spook echter nog
niet gezien. En op de Groenplaats
en Grote Markt loopt zo veel volk
dat angst niet aan de orde komt.
Maar als we een steegje ingaan en
Een gezellige
wandeling met
leuke verhalen
en veel humor
op een verlaten plein uitkomen, is
de sfeer meteen anders. „Kan er ie
mand voelen of er een spook zit?
Heel vaak zitten ze ergens achter
een hoekje... Wacht, ik ga even kij
ken", zegt Van Geel.
Als hij ons wenkt, loopt toch
niet iedereen even moedig achter
hem aan. En dan is hij daar toch
echt, het beloofde spook: een teke
ning van Sus Antigoon op een
muur. De groep lacht opgelucht.
„Er zijn Antwerpenaren die hem
soms zien vliegen boven de toren.
Maar als je dat wil zien, moet je
wachten tot middernacht. En eerst
een halve liter alcohol drinken."
Arjaen liep 'r zó voe schob
berdebonk bie da Kao
stoeng te kieken mie d'r
mond open en d'r gat op een garre
toen a t'n langs liep.
Daè bin eêl wat reacties
ekomme op het vorige stikje over
vergete woorden. Bie sommige
van die woorden zei je 'ja, da's
waer, dat zeie me vroeger'. Andere
woorden bin bie d'n eênen nog
ruumschoats bekend, mae bie een
aar a glad kwiet. Voe schobberde
bonk d'r bie lópe beteêkent a je d'r
mae sjofel uutziet, je fleuken
(kleêren) bin oud, vuul en ver-
slete. Dan ka je begriepe da Kao as
een onnoazelen stoeng te kieken.
Een moai woord dat a je noait
mi oart is aerele. Dat is even een
korte pauze neme a je zwaer werk
eit, bijvoorbeeld a je an het oaien
bin. Dus gin stoptied of schof
ouwe, mae zómae even uutblaeze.
Het Woordenboek schrieft dat het
in eêste instantie beteêkent 'het
lezen van aeren' (rapen van aren)
en dat het gebruukt wier bie het
trokken van vlas as commando
van de voorman om even uut te
rusten. Op Flakkee zegge ze 'op-
kieke'. Oans gebruke dat nog wè
es, mae meêr gekscherend en be
doeld om het woord in eêre te ou
wen, bevoorbeeld tegen de guus:
„Jongers, even opkieke or, even
wat drienke." A t'r wat precies past
of eêl goed is, dan is 't het precies
van zouten. En dan oeft het niks
mie eten te maeken Uut Tholen
kwam de plesse (het schuur-
straetje, mispitstraete, stoepe,
werkplek), dodde (een heleboel),
besukerd (bi j'noe glad besukerd)
en Fluplander. Een dodde, elders
een dotte, ei meêrdere beteêkenis-
sen. Soms is het een eêleboel: wat
ei die vent een dotte mie geld zeg!
Soms eit het de beteêkenisse van
nie aol te nauwe zieë: die doe mae
een dodde. Ok ka je j'n auto in een
dotte rieë. Dotte is dan toch een
moaier woord dan total loss.
Leuk is dat het woord lienke te
genwoordig erg actueel is, mae
dan in het Engels: link. Oans ge
bruke het as woord voe vouwe:
Keetje ao zê lekke slaepe, de lien
ken stoenge in d'r kaekjes. je as
kind nog emurpeld? Een murpel is
wat a me noe een knikker noeme.
Ok kleine guus wiere d'r mie
an'eduud: 't Is mae een murpeltje.
Murpel komt van merbel en dat is
marmer. Jan Bolle docht an het
woord merote. Meêr mensen dat
in'estierd: me gae op merote, me
gae d'r op uut. Je kent het Franse
route (weg) d'r in terug. Me doe
noe de schele (deksel) mae op de
pot mie vergete woorden en gae
een volgende keêr vadder.
Reacties naè: Engel Reinhoudt,
Werrilaan 21, 4453 CA, 's-Heer-
enhoek. E-mail:
cn.zeeuws@zeelandnet.nl
dinsdag 28 februari 2017
Het spookt in Antwerpen
Gertie de Boey
In de rubriek Zuiderburen
werpen we wekelijks
een blik over de Belgische
grens. Deze week: spook
verhalen in Antwerpen.
- Sonja den Hertog
Voor meer informatie over de
Antwerpse Spookwandeling en
andere tochten: ghostwalk.be.
In deze rubriek
belichten we
wekelijks een
Zeeuws dialect.
Deze keer een
verhaal van Engel
Reinhoudt in het
Bevelands.
Beluister de ge
sproken rubriek op
pzc.nl/streektaal.
Dirk van Geel, in zwart pak en met hoge hoed, is een meesterverteller. Hij brengt oude verhalen tot leven, fotocamileschelstraete
