Trump wil miljarden extra vrijmaken voor defensie
3
Walvissoort lijkt blijvertje voor de Nederlandse kust
Het is een klein exemplaar, maar in de marinehaven van
Den Helder is een buitrug opgedoken. Experts weten het
zeker: de walvissoort heeft voorgoed ontdekt dat het goed
toeven is in de Noordzee.
Een buitrug in de Noordzee was zoiets
als water in de woestijn: kwam sim
pelweg niet voor. „Mensen hebben
eeuwenlang elke walvis die hier op
dook, vastgelegd in kronieken of op
schilderijen. Daar zat nooit een buit
rug tussen", zegt Mardik Leopold van
Wageningen Marine Research. „Tot er
in 2003 een op de Maasvlakte
strandde. Nu is het bijna elk jaar raak."
De buitrug heeft ons deel van de
Noordzee ontdekt. Het zijn geen
sneue exemplaren die per ongeluk de
verkeerde afslag nemen en aanspoe
len. Nee, het zijn gezonde dieren die
zich voor onze kust als een vis in het
water voelen.
Waarom de buitruggen de Noord
zee nu plotseling ook waarderen is on
duidelijk. „Misschien vertellen ze el
kaar hoe tof het hier is. Niemand die
het weet", zegt Leopold. „Het zijn
vooral de pubers die hier komen. Maar
om te begrijpen wat er in ze omgaat,
zouden we een walvispsychiater no
dig hebben."
De buitruggen doen vooral
in de wintermaanden de
Hollandse kust aan. In de
zomer vreten ze
zich vol in de
wateren
50 jaar
bij IJsland en het noorden van Noor
wegen. Paren doen ze in de zee rond
de Azoren.
Volgens Hans Verdaat, onderzoeker
bij Wageningen Marine Research, is
de buitrug die gisteren is gesignaleerd
in Den Helder vorig jaar ook al gezien
in de Noordzee. „We verzamelen van
elke buitrug foto's en video's van de
rug- en staartvinnen. Die hebben
unieke kenmerken. Zo weten we dat
dit exemplaar eerder rondzwom bij
Egmond aan Zee."
Daar sprintte Sjef Kenniphaas des
tijds een duintop op om de buitrug te
aanschouwen. „Binnen de kortste ke
ren was dat beest een toeristische at
tractie. De hele boulevard stond ram-
vol toeschouwers met verrekijkers en
telelenzen. Maar je zag alleen een bo
cheltje boven water uitsteken."
Buitruggen kunnen tot wel achttien
meter lang worden. De dieren wegen
net zoveel als zes olifanten samen.
Ooit was de soort op sterven na dood,
vooral door de commerciële walvis
vaart. In 1982 kwam er daarom een
jachtverbod. Nu gaat het weer prima
met de buitrug en is de lobbes van de
zee niet langer een bedreigde dier
soort. Overal ter wereld groeien de po-
pulaties, stelden Amerikaanse weten
schappers vast.
In 2012 spoelde een uitgeputte buit
rug, die de naam Johanna kreeg, aan
op Texel. Op de reddingsoperatie die
volgde, kwam zoveel kritiek dat de re
gering een draaiboek opstelde voor de
redding van gestrande walvissen.
Drukte
Dat de Noordzee een van de drukst
bevaren routes ter wereld is, deert de
walvissen niet, stelt Leopold. „Potvis
sen slaan op tilt als ze een schip zien.
Ze werpen zich bij wijze van spreken
als lemmingen op het strand. Buitrug
gen niet. Die zijn niet zo stressgevoelig
en hebben het zelfs in ondiepe havens,
baaien en fjorden prima naar hun zin."
De buitrug is dus een blijvertje, al
durft geen van de walvisonderzoekers
te voorspellen hoeveel dieren er straks
langs de Nederlandse kust trekken.
„Maar dat ze de Noordzee hebben ont
dekt, is wel duidelijk."
„We moeten weer oorlogen win
nen", zo zei Trump gisteren bij een
bijeenkomst met gouverneurs van
50 staten. „Toen ik jong was, zei
men altijd: we hebben nog nooit
een oorlog verloren. Nu winnen we
nooit een oorlog meer." Trump
spreekt van een 'historische toe
name in defensie-uitgaven om het
verarmde leger van de VS weer op
te bouwen'. In zijn verkiezingscam
pagne beloofde hij al om het leger
te versterken. De VS geeft nog altijd
i President Trump
wil dat de Verenigde
Staten weer oorlogen
gaan winnen
veel meer uit aan defensie dan ieder
ander land en heeft het sterkste le
ger ter wereld, maar Trump be
schrijft het vaak als 'een ramp'.
Volgens ambtenaren die ano
niem met journalisten spraken,
gaat het extra geld straks onder
meer naar schepen, vliegtuigen en
uitbreiding van de Amerikaanse
aanwezigheid in onder meer de
Zuid-Chinese Zee.
Het plan van Trump moet goed
gekeurd worden door het Congres.
Dat zal vermoedelijk dwars gaan
liggen. Sommige Republikeinen
zullen nog aanpassingen willen
doen, van Democraten wordt kei
harde oppositie verwacht. Het
voorstel 'hakt met een vleesbijl in
programma's die de middenklasse
ten goede komen', waarschuwde de
voorman van de Democraten,
Chuck Schumer. „Zulke fikse be
zuinigingen betekenen haast zeker
dat gesneden moet worden in de
partementen die consumenten te
gen Wall Street beschermen en
schone lucht en schoon water ver
dedigen."
Trump wil uitdrukkelijk niet
snijden in sociale voorzieningen
voor ouderen, een van de grootste
uitgavenposten van de overheid in
Washington. Maar op vrijwel alle
andere gebieden die niet met vei
ligheid te maken hebben moet
worden bezuinigd, voorspellen
ambtenaren.
Milieubescherming
Trump heeft het met name gemunt
op het budget voor het ministerie
van Buitenlandse Zaken en het
agentschap voor milieubescher
ming. Strenge milieuregels zijn de
president en collega-Republikei
nen al langer een doorn in het oog.
„Het milieuagenschap verstopt de
bloedbaan van ons land", klaagde
Trump eerder deze maand.
„We gaan meer met minder doen
en maken de overheid klein en aan
sprakelijk", beloofde president
Trump in een verklaring. Onder
tussen wil hij ook de belastingen
verlagen en belooft hij flinke inves
teringen in de verouderde infra
structuur van de VS. Het lijkt on
waarschijnlijk dat al die plannen
werkelijkheid kunnen worden
zonder de staatsschuld te laten
groeien. Een meer gedetailleerde
uitwerking van de financiële gevol
gen voor verschillende overheids
onderdelen komt volgens het Witte
Huis later.
dinsdag 28 februari 2017
Puberende buitrug heeft
onze Noordzee ontdekt
Soms nemen ze
de afslag Noordzee
Den
Helder
Gerben van 't Hof
Den Helder
Gewicht:
22.000-36.000 kg
Leeftijd:
Voedsel:
hv Schaaldieren
plankton en
kleine visjes;
kunnen wel
1.360 kg
per dag
eten.
Er waren
circa 60.
10% bij
in 2008 (laatst bekende meting)
,000 buitruggen. Daarvan leeft
Europa. Ze trekken 's winters
naar het zuiden.
Den Helder, gisterochtend
TEXEL
Paargebied
Buitrug zwemt
in marinehaven
De Amerikaanse president
Trump wil het budget voor de
fensie met 54 miljard dollar ver
hogen, een toename van zo'n 10
procent. Om geld vrij te maken
voor het leger is hij van plan
drastisch te snijden in buiten
landse hulp en veel binnen
landse uitgaven.
Karlijn van Houwelingen
Washington
