9
1 maart Elite - het volk 14 maart Is de VS ons voorland?
NOG 21 DAGEN
VVD'ers zijn over het
algemeen gelukkiger,
maar het is te simpel
om te zeggen dat
PVV-stemmers
ontevreden laag
opgeleiden zijn
in een paar maanden tijd gegroeid
naar 37 procent. Mensen noemen
de goede economische vooruit
zichten en de dalende werkloos
heid als reden voor hun opti
misme. Neemt niet weg dat vol
gens het SCP het merendeel van
de burgers negatief blijft over ver
ruwing van de samenleving,
vluchtelingen en gezondheids
zorg.
Scheidslijnen
Dat blijkt ook uit het I&O-onder-
zoek. Er lopen grote scheidslijnen
door de bevolking, waarvan bur
gers zien dat die fricties opleveren.
Hoger opgeleiden hebben meer
kansen dan lager opgeleiden. De
tegenstelling autochtoon-alloch
toon heeft zich de afgelopen jaren
verdiept, net als die tussen christe
nen en moslims en die tussen arm
en rijk. Gevraagd naar waar Ne
derlanders zich het meeste zorgen
over maken, worden de laatste drie
tegenstellingen in de samenleving
het vaakst genoemd, door respec
tievelijk 48,43 en 31 procent van de
ondervraagden.
Putters vindt het niet onlogisch
dat we desondanks hoopvoller
zijn. Dat ligt niet alleen aan de
aantrekkende economie waardoor
veel mensen meer te besteden
krijgen. Het speelt ook mee dat de
verkiezingen naderen. „Mensen
zien nog steeds heel veel dingen
die niet goed gaan in het land.
Maar de verschillende politieke
partijen hebben ervoor gekozen
daar ook aandacht aan te besteden.
En aan de scheidslijnen waar
mensen zich al langer zorgen over
maken.
Of je het er mee eens bent of
niet, bijna alle lijsttrekkers komen
met een verhaal over de toekomst.
De een in een programma, de an
der in een brief of een boek. Dat
schept vertrouwen. En het is echt
een verschil met vorige verkie
zingscampagnes toen lijsttrekkers
vooral een opsomming gaven van
beleidsmaatregelen die ze wilden
gaan nemen."
Directeur Kim Putters van het
Sociaal en Cultureel Planbureau
(SCP) steekt aanhoudend de ther
mometer in de samenleving. Hij
waarschuwt ervoor al te makkelijk
stereotypen op groepen kiezers te
plakken. „WD'ers zijn over het al
gemeen gelukkiger en kijken posi
tiever naar de wereld," vertelt hij.
„Maar het is te simpel om te zeg-
lk denk dat we de
onvrede in ons land
overschatten.
Slechts 14 procent
van de Nederlanders
is teleurgesteld
gen dat PW-stemmers vooral on
tevreden laagopgeleide mensen
zijn die minder perspectief heb
ben in het leven. Dat is gewoon
niet zo. Weliswaar zijn er onder
PW'ers relatief meer lageropgelei
den dan bij andere partijen, maar
het is echt een divers beeld. Zoals
te makkelijk wordt gezegd dat
Trump in de Verenigde Staten is
gekozen door boze laagopgeleide
blanke mannen. Hij kreeg ook
veel stemmen van hoger opgelei
den en van migranten. Zo is het in
Nederland ook."
Optimistisch
SCP-onderzoek ondersteunt dat
van I&OResearch: over het alge
meen zijn 'we' optimistisch over
de toekomst. En het aantal positi
vo's groeit. Waar een halfjaar gele
den nog 28 procent van de bevol
king aangaf dat het de goede kant
opgaat met Nederland, daar is dat
PERSOONLIJK
woensdag 22 februari 2017
I k
„Ik ga niet stemmen. Ik volg de politiek
totaal niet. Ik zou niet weten wat ze nu
allemaal weer beloven. Misschien ga ik
me er nog wel in verdiepen, maar ik heb
de komende weken ook schoolexa
mens, dus ik weet niet of ik er tijd voor
heb. Ik ben wel tevreden over mijn leven.
Ik kan alles kopen wat ik wil, ik heb een
baantje, en ik kan op vakantie. Ja, het
duurt wel lang voor ik thuis ben met de
bus, maar dat is het. Als ik ga stemmen,
dan wordt het in elk geval geen SP. Ik
vind dat de economie vrij gelaten moet
worden. Liberale partijen spreken me
daarom meer aan."
Naam: Adrie Joziasse (67)
Woonplaats: Middelburg
„Ik ben tevreden over mijn leven. Mijn in
komen is goed, ik kan doen wat ik wil. Ik
heb veel vrije tijd. Ik fiets graag, zoals
vandaag naar Zeeuws-Vlaanderen. Ja,
de ouderen zijn er de laatste jaren meer
op achteruit gegaan dan de werkende
mensen. Maar je hoort mij niet klagen.
Dat zit niet in mijn aard. Ik zie wel een
verruwing in de maatschappij. Het 'eigen
ik' viert hoogtij tegenwoordig. En dat
wordt steeds erger. Mensen helpen el
kaar niet meer, hebben minder voor el
kaar over, en de verdraagzaamheid is
matig."
Naam: Michelle van Geelen (19)
Woonplaats: Nieuwvliet
„Ik vind dat de basisbeurs terug moet
komen. Als student moet je veel werken
om je studie te kunnen betalen. Ik werk
de hele zomer en elke zaterdag, omdat
ik me niet in de schulden wil steken. Als
ik op kamers zou moeten, dan zou ik wel
twee keer nadenken of ik een opleiding
zou volgen. Wat ik ga stemmen, weet ik
nog niet. ledereen maakt zo veel belof
tes. De PVV wordt het in elk geval niet.
Als je zulke uitspraken doet over asiel
zoekers, dan krijg je mijn stem niet. Ik
ben voor solidariteit: iedereen moet
zichzelf kunnen zijn."
Naam: Koen van Wijck (18)
Woonplaats: Schoondijke
ILLUSTRATIE RUBEN L. OPPENHEIMER
