BUITEN
Twee keer
ten onder
11
Het is momenteel een
beetje een dode boel
in Renesse. Een mooi
moment om eens goed
te kijken wat de natuur
daar te bieden heeft. Met
overal toeristen komt dat
er minder van.
Ik heb zin in een gevarieerd
rondje. Een stukje strand mis
schien? Ik kies voor een route
die start in Renesse en via Elle-
meet ook weer eindigt in de
badplaats. Ik zet mijn auto op par
keerterrein Kijkduin aan de Ramp-
weg en loop vanuit daar richting
strand.
Ik bevind me in een gebied dat
vanouds de Haard wordt genoemd.
Het werd door midden gedeeld door
het zogenaamde Vlaamse dijkje. De
twee delen kregen de naam Zoeten
en Zouten Haard. In de Verschen of
i Bij laagwater
vallen de
zandplaten
droog en is het
wegrestaurant
voor zeedieren
geopend
Zoeten haard sijpelde zoet water uit
de duinen naar de inlaag. Het andere
deel werd de Zouten Haard genoemd
omdat dit deel vaak overspoelde door
zout water.
Bovenaan de duinen heb ik goed
zicht op de Brouwersdam. Die loop ik
tegemoet tijdens mijn tocht door de
zogenoemde Voordelta. Op die plek
vormen het strand en de zee een
uniek natuurgebied. De zee is hier
ondiep met zandplaten en diepe geu
len. Bij laagwater vallen de zandpla
ten droog en is het wegrestaurant
voor zeedieren geopend. Wanneer ik
er loop, is het etablissement duidelijk
gesloten, want er is niemand te zien.
Naarmate ik dichter bij de Brou
wersdam kom, denk ik terug aan de
laatste keer dat ik hier was, tijdens
Concert at Sea. Hoe anders ziet het er
nu uit, vele malen kouder en nage
noeg verlaten. Maar ook dat heeft zo
zijn charme.
Als ik de Brouwersdam achter me
laat, vervolg ik mijn weg richting El-
lemeet. Op weg naar dit kleine
dorpje kom ik dorpsbewoner Henk
de Jonge tegen. Hij loopt elke dag van
zijn woonplaats naar het haventje en
weer terug, zo vertelt hij. Waarom hij
juist die route kiest? „Omdat dat
makkelijk te onthouden is en omdat
ik het leuk vind om in het haventje
naar de scheepjes te kijken."
Ellemeet is weinig bijzonder, vindt
De Jonge. Alhoewel, het oude kerk
hof, dat tot de 18de eeuw in gebruik
was, is wel een bezoekje waard vol
gens hem. De oude begraafplaats ligt
een paar kilometer buiten het dorp,
op de plek waar Ellemeet voor de
Ramp van 1953 lag. Tijdens de weder
opbouw is besloten het plaatsje wes
telijker op te bouwen op de resten
van het dorpje Oudendijke.
Kijkend naar de campings en va
kantieparken als ik terug loop rich
ting Renesse, stel ik me voor hoe dit
gebied in de zomer overspoeld wordt
door toeristen. Op het geluid van
werkzaamheden, verkeer en een
blaffende hond na, is het nu muisstil.
Ik besluit iets verder door te lopen
dan de bedoeling is over de Korte
Moermondsweg en kom terecht aan
de Laone. Op verschillende plaatsen
in het dorp sieren stenen of houten
zeehonden het straatbeeld. Ook hier.
Bij brasserie Zeerust ga ik de duinen
weer over en pak ik een laatste stukje
strand mee om nog even uit te kun
nen waaien voor ik weer kan opwar
men in de auto. Heerlijk!
UIT DE ZEEUWSE KLEI
Het middeleeuwse verdron
ken dorp Casuele in de
Hedwigepolder wordt door
de komende ontpoldering voor de
tweede keer prijsgegeven. Dat is
niet uniek in Zeeland. De resten
van het in 1530 verdronken Asse-
mansbroek (Den Broecke, Den
Broek) gingen na eeuwen ook
weer verloren. Dit dorp lag aan de
noordkant van de Molenplaat, ten
oosten van de Schelde-Rijnverbin-
ding tussen het Bergsche Diep en
en het Markiezaatsmeer. De heer
De Krijger, destijds projectleider
van Rijkswaterstaat, trof in 1969 of
1970 tijdens de aanleg en verdie
ping van de haven van de Molen
plaat funderingsresten aan van een
kerktoren. Later is deze op grond
van historische en cartografische
gegevens toegeschreven aan Asse-
mansbroek, dat al in de 13de eeuw
bestond. De funderingsresten be
vonden zich in het dijktalud van
de toenmalige plaat, waar altijd
een duidelijke verhoging te zien
was. De funderingen zijn na hun
ontdekking weggegraven en in
een nabij gelegen, nieuw gat ge
dumpt. Misschien is niet alles op
geruimd en sluimeren onder de
plaat nog wel wat resten voort.
Niet het hele dorp hoeft dus verlo
ren te zijn. Hoewel: de locatie van
het Zeeuwse Assemansbroek valt
tegenwoordig nét binnen de pro
vinciegrenzen van Noord-Brabant.
De Molenplaat was ooit veel
groter dan de huidige en komt on
der deze naam al voor in de 18de
eeuw, zoals op de Kaarte figuratief
van de Verdronken en Geinun-
deerde Landen van Zuyd-Beve-
land en het Marquisaat van Bergen
op den Zoom door D.W.C. Hat-
tinga (1784). Het Verdronken Land
van Zuid-Beveland was een rijk
mosselgebied; de genoemde kaart
werd gemaakt naar aanleiding van
één van de vele geschillen over de
visserijrechten hier, ditmaal tus
sen Tholen en Bergen op Zoom.
Dergelijke twisten liepen soms zo
hoog op dat men van 'mosseloor-
logen' spreekt.
Vanaf t972 is op de Molenplaat
een speciedepot aangelegd door
Rijkswaterstaat. Na 1992 is de plaat
heringericht als natuurgebied.
woensdag 22 februari 2017
Restaurant in zee
Wendy de Jong
Een wekelijkse
wandeling door
Zeeland. Vandaag:
een ommetje bij
Renesse.
Tweewekelijkse rubriek over ar
cheologische vondsten in Zee
land door Stichting Cultureel Erf
goed Zeeland (SCEZ)
Jan J.B. Kuipers
▲'Den Broecke' en de Molenplaat
op een kaart uit 1891; linksboven
de Thoolse Razernijpolder.
4 Bee\cWarv
^andnchtinariRRm,..
A I"nnn doet dagelijks een rondje bij Ellemeet
A Bij camping Zonnedofp
KreekeV
