23
m
In het Bredase Stadsarchief tikt Martin van der
Valk enthousiast op een computerscherm. „Kijk",
zegt hij, terwijl hij een foto aanwijst waarop een
man is te zien in een astronautenkostuum. „Dat is
Cees, Cees Stoop. Dokter Stoop noemden we hem
grappend bij De Klokkenberg. Maar hij was labo
rant."
Van der Valk is voormalig werknemer van Medisch
Centrum De Klokkenberg in Breda. Dik twintig jaar
deed hij de salarisadministratie. Een behoorlijke klus:
„Op het hoogtepunt werkten zo'n duizend mensen
in De Klokkenberg." Toch, zegt hij, voelde het intiem.
De Klokkenberg was onderverdeeld in meerdere,
kleinere klinieken. „Dat maakte dat er toch een ons-
kent-ons-sfeer hing."
De Klokkenberg die in 1953 opende, is niet meer. Al
vijftien jaar niet. Wat rest is monumentale bebou
wing op een terrein van 43 hectare aan de oever van
de Mark. En? „Ja", lacht Joris Verhoeven van het
Stadsarchief. „Een enorm archief met duizenden en
duizenden foto's."
Onlangs zette het Stadsarchief die foto's op de ei
gen website. Tienduizend in totaal. Waarvan er 7.400
zijn geschoten door Onno van Wel, een medewerker
van De Klokkenberg die zich had opgeworpen als
huisfotograaf.
De foto's zijn een feest van herkenning voor men
sen als Rien Machielsen en Van der Valk. Oud-Klok-
kenbergers die het Stadsarchief hielpen bij de dui
ding van het materiaal. En met plezier, zegt Van der
Valk en hij vertelt. Over de collectes en inzamelacties
die in de jaren vijftig de bouw van De Klokkenberg
mogelijk maakten. Over zusters die tot 1969 met rui
sende habijten de patiënten verpleegden. Over hoog
bezoek als dat van koningin Juliana en prinses Mar
griet. En over het personeel.
Hij kijkt naar een luchtfoto. Laat zien hoe het ge
bouw een flauwe ronding maakt. „Het doet me altijd
denken aan van die satellietschotels die je nog wel
eens aan flats ziet hangen. Gericht op het zuidoosten.
Zodat de tuberculosepatiënten liggend achter de ra
men, zo veel mogelijk zon vingen."
Die patiënten verdwenen eind jaren zestig. Tuber
culose was succesvol bestreden. De Klokkenberg
bood plaats aan kinderen met astma, aan mensen met
longaandoeningen, aan epilepsiepatiënten en ga zo
maar door. Allemaal in een eigen kliniek.
Het personeel had het onderling gezellig, herinnert
Van der Valk zich. Hij scrolt door de foto's. Veel recep
ties, sinterklaasfeesten, carnaval, kerstvieringen. En:
activiteiten voor kinderen. Patiëntjes voor wie het
verblijf dragelijk werd gemaakt met evenementen va
riërend van eigen olympische spelen tot kampeeruit-
jes. Compleet met kampvuur. Astma of geen astma.
maandag 20 februari 2017
Edine Wijnands
Breda
Ook al worden in De Klokkenberg veel longpatiënten behandeld,
roken is gewoon toegestaan. Zoals tijdens het werk op de
afdeling röntgen.
1953: bouwwerkzaamheden bij de kliniek.
Medewerksters van de
röntgenafdeling pauzeren.
A In de jaren vijftig liggen de longpatiënten in een zonnige ruimte.
