OM in hoger beroep: strafeis
tegen Bouterse uitgesteld
4
MEDICIJNEN VERZET TEGEN HOGE PRIJZEN GENEESMIDDELEN NEEMTTOE
De discussie over nagenoeg onbetaalbaar dure medicijnen laait op. Oncoloog Roné Bernards
vindt de prijzen onnodig hoog en laakt de 'foute' rol van farmaceuten. Minister Schippers is het met hem
eens. 'Het kan zeker goedkoper.' Volgens farmaceutische bedrijven maken de ontwikkelkosten de
medicijnen zo duur: voor één goed geneesmiddel gooien ze negen probeersels weg.
Big business
Kankermedicijnen zijn big busi
ness voor farmaceutische bedrij
ven. Een patiënt een jaar lang be
handelen betekent 100.000 euro
omzet. Daarbij groeit het aantal
mensen dat kanker krijgt fors, tot
wel ro5.ooo mensen vorig jaar.
Wat het nog lucratiever maakt, is
dat de overlevingskansen steeds
groter worden. Het vooruitzicht is
dat kanker een chronische ziekte
wordt. Fantastisch nieuws voor de
patiënt en zijn familie, maar ook
voor de farmaceut die zijn afzet
markt ziet verveelvoudigen. Far
maceuten kunnen hun dure medi
cijn dus vele jaren slijten.
Waarom zo duur?
Als je het farmaceuten zelf vraagt,
dan zijn het vooral de ontwikkel
kosten van een medicijn die de
prijs opdrijven. De ontwikkelkos
ten zijn inderdaad exorbitant hoog
(tussen de 90 miljoen en 4 miljard
dollar) en stijgen al jaren. Dat
komt deels doordat het 'laaghan
gende fruit' allang geplukt is en
het steeds moeilijker wordt om
iets nieuws te ontdekken. Toch is
het geen sluitend argument. Want
als het aantal verkochte medicij
nen zo hard groeit, dan kunnen de
ontwikkelkosten door een veel
groter aantal worden gedeeld. Dat
zou de prijs omlaag moeten bren
gen, terwijl het tegenovergestelde
het geval is. Bovendien besteden
farmaceuten ten minste evenveel
geld aan marketing en maken ze
daarbovenop tot wel 22 procent
winst. Zorgeconoom Marcel Ca-
noy, verbonden aan de Autoriteit
Consument en Markt, ziet vrijwel
geen verband tussen de prijs van
een medicijn en de kostprijs: „Er is
geen sector in de wereld waar prijs
zo weinig met de gemaakte kosten
van doen heeft."
Met een patent op
een nieuw medicijn
kan de farmaceut
vragen wat die wil
De branchevereniging van farma
ceuten wijst in een reactie op het
feit dat veel medicijnen (negen op
de tien) mislukken. Het zijn vol
gens de branchevereniging niet al
leen de kosten van dat ene medi
cijn die moeten worden terugver
diend, maar ook de kosten van alle
eerdere pogingen die op niks uit
liepen.
„Daarin heeft de farmalobby een
punt", erkent Canoy. „Hun winst
marges zullen iets hoger moeten
zijn dan bij bedrijven in andere
sectoren vanwege de kosten van
mislukte probeersels, maar door
een totaal gebrek aan inzicht in
hun daadwerkelijke kostenstruc
tuur is moeilijk te zeggen welke
winstmarge redelijk zou zijn."
Wat de gek ervoor geeft
De grote boosdoener is het patent
volgens Canoy: „Door een farma
ceut het patent te geven op een
nieuw medicijn heeft het bedrijf
alle macht in handen om overhe
den en verzekeraars te chanteren
met elke mogelijke prijs." Paten
ten geven de farmaceut een
aantal jaar het alleenrecht om
het medicijn te verkopen. Ze
ker wanneer het gaat om me
dicijnen tegen in potentie do
delijke ziektes zoals kanker, wil
iedereen alleen dat ene allerbeste
medicijn. „Een knappe politicus
die het aandurft om 'nee, dit is mij
te duur' te zeggen tegen een groep
stervende patiënten", aldus Ca
noy.
De nabestaanden hoopten dat na
een proces van ruim negen jaar de
aanklager, auditeur-militair Roy
Elgin, eindelijk zou beginnen aan
zijn requisitoir in de zaak van vier
verdachten, onder wie Bouterse.
Het zou duidelijk moeten worden
of de aanklager vrijspraak of een
straf zou eisen tegen de president
voor zijn rol bij de marteling en
moord op vijftien politieke tegen
standers op 8 december 1982.
Bouterse gaf vorig jaar zelf de
procureur-generaal het bevel ver
volging te staken, omdat de staats
veiligheid in gevaar zou zijn. Vo
rige week veegde de Krijgsraad dat
verzoek van aanklager Elgin in op
dracht van zijn baas alsnog van ta
fel.
Dat het OM nu hoger beroep
heeft aangetekend bij het Hof van
Justitie baart nabestaanden grote
zorgen. Het eerdere verzoek om
het proces te stoppen was nog het
gevolg van een wettelijk bevel van
de regering-Bouterse, maar nu lag
er geen obstakel voor het OM om
te beginnen met het requisitoir,
dat volgens de aanklager al sinds
2012 op papier staat.
„Is het hoger beroep gedaan uit
vrije wil of in opdracht van de re
gering", vraagt Sunil Oemraw-
singh, nabestaande en voorzitter
van de Stichting 8 December zich
af. „Als dat laatste het geval is, is
onze rechtsstaat wankel gemaakt
en rijzen er grote twijfels over de
onafhankelijkheid van het OM."
Het is niet duidelijk hoe lang het
het Hof nodig heeft. Hugo Essed,
advocaat van de nabestaanden,
gaat ervan uit dat het geen kans
maakt. Het OM heeft gebruikge
maakt van een artikel uit het Wet
boek van Strafvordering, terwijl
het besluit van de rechter om door
te gaan met het proces daar niet op
is gebaseerd, redeneert hij. „Het
OM heeft het blijkbaar moeilijk."
Het Comité Herdenking Slacht
offers Suriname is geschokt over
het uitstel. „Ik had dit nooit ver
wacht", zegt voorzitter Romeo
Hoost. „Aan de andere kant weet je
natuurlijk nooit welk konijn het
OM uit de hoge hoed tovert."
vrijdag 10 februari 2017
GO
Tekst Sandra Phlippen
Kosten drijven
prij s pillen op
Een Palestijnse kapper in Rafah gebruikt geen schaar, maar
een aansteker. Eerst spuit hij er een spray op, dan steekt hij het
haar van zijn klant in brand. Met het vuur, dat even flink oplaait,
modelleert hij het kapsel, foto reuters
Het Surinaamse Openbaar Mi
nisterie gaat in hoger beroep
tegen het besluit van de Krijgs
raad om het proces over de De
cembermoorden voort te zet
ten. Daardoor is de strafeis
voor president en hoofdver
dachte Desi Bouterse uitge
steld tot een nader te bepalen
datum.
Tonny van der Mee
Paramaribo
