Zelf stekken met
een jolig setje
44
m-
3
<D
C
C
2
ROMKE VAN DE KAA
De Stijl Het Rietveld Schröderhuis van architect en
meubelmaker Gerrit Rietveld (1888-1964) oogt nog altijd
modern. Nu 'zijn' kunst- en architectuurbeweging De Stijl 100
jaar bestaat, is het tijd de balans op te maken: wat zien we in
onze woningen terug van Rietvelds meest markante huis?
Zwevende bolhoedlamp
Column
Zelf doen is in de mode. Zelf hout hakken
om met de houtkachel de hele buurt in de
stank te zetten. Zelf fermenteren, wat
interessant klinkt maar hetzelfde is als yoghurt
of zuurkool maken. Zelf bier brouwen en nog
volhouden dat het heerlijk smaakt ook. En zelf
stekken.
vaasje, maar eigenlijk lijkt zo'n vaasje meer op
een grote reageerbuis die in een metalen stan
daard rust. Het idee is dat je zo'n buis op de ven
sterbank zet, compleet met stek, en dan wacht tot
in de reageerbuis wortels verschijnen. De huiska
mer als laboratorium.
Het lijkt gemakkelijk
om zo op een leuke en
decoratieve manier zelf
je tuin- en kamerplan
ten te vermeerderen,
maar er zijn wel een
paar dingen waaraan je
moet denken.
Om te beginnen is niet
alle kraanwater ge
schikt. Niet alle planten
zijn gek op chloor en fluor en het is dus aan te ra
den om het water van tevoren even te koken. Laat
het daarna wel goed afkoelen, want anders gaan
de stekken fermenteren en dat is weer een andere
discipline. Let op: niet elke vensterbank is ge
schikt als stekplek. Op een plaats in de zon warmt
het water in zo'n stekbuis zo sterk op dat de stek
ken snel rotten in plaats van wortelen. Zet de ver
edelde jampotten dus op het noorden, of in ieder
geval uit de zon.
Vroeger, toen de fuchsia nog bellenplant heette,
werd deze plant steevast in een jampotje met
water gestekt. Nu zijn de planten zo goedkoop dat
bijna niemand meer de moeite neemt. Maar dat is
het punt niet; tomaten die je in de winkel koopt,
zijn waarschijnlijk ook veel goedkoper dan toma
ten die je zelf kweekt. Het gaat om het zelf doen.
Zelf stekken is leuk. Stek de fuchsia voortaan dus
in het jolige steksetje van het tuincentrum.
Wat kun je nog meer aan het wortelen krijgen
in je huiskwekerij? De parapluplant natuurlijk,
een klassieker die vroeger in iedere studentenka
mer in een glazen accubak woonde.
Neem het grasachtige toefje aan de top van de
stengel, duw het omgekeerd in de reageerbuis en
het zal geheid na twee weken wortels hebben ge
maakt. Een tweede gouwe ouwe is de graslelie: je
weet wel, die bontbladige plant die je boven op
de kast kunt zetten en die dan afhangende uitlo
pers maakt die voor de kastdeur in de weg han
gen. Zo'n uitloper maakt weer een nieuwe uitlo
per en zo valt een hele sliert in etappes naar de
grond.
Helemaal gemakkelijk is de pannenkoekplant;
ook zo'n plant die je nooit koopt, maar altijd
krijgt. Als je een stek voorzichtig losmaakt van de
basis van de plant, zitten er vaak al een paar wor
tels aan. Eigenlijk is dat valsspelen, maar het
scheelt wachten.
Let op:
niet elke
vensterbank
is geschikt
als stekplek
BOEKEN
OVER HUIS,
TUINEN
KEUKEN
egm vorige eeuw,
toen Utrecht een
stuk kleiner was en
asfalt en beton de
landerijen nog niet
'hadden teruggedre
ven, woonde Truus
Schroder met haar man en drie kin
deren in een patriciërshuis aan de
Biltstraat. Omdat het statige en don
kere pand niet bij haar paste, liet ze
voor zichzelf een kamertje ontwer
pen door Gerrit Rietveld, toen nog
voornamelijk meubelmaker. Een
kamertje met grijstinten op de muur,
strakke vormgeving en sobere inrich
ting werd haar domein. Toen ze op
34-jarige leeftijd weduwe werd, be
sloot ze te verhuizen uit dat deftige
pand. Ze vroeg Rietveld een huis te
ontwerpen dat helemaal overeen
kwam met haar moderne smaak.
Wie 93 jaar later het Utrechtse
Rietveld Schröderhuis bezoekt - zes
dagen per week is vrijwel elke rond
leiding volgeboekt -, staat een bij
zondere ervaring te wachten. Dit
huis uit 1924 is misschien wel het
meest radicale wat beweging
De Stijl voortbracht. In elk
geval het meest radicale van
Rietveld zelf, vertelt conser
vator Nadia Abdelkaui.
Samen met de schilderijen
van Piet Mondriaan is dit
huis een van de iconen van
JUBILEUM
De Stijl, de kunstbeweging uit 1917
die in binnen- en buitenland veel in
vloed zou krijgen, tot op de dag van
vandaag.
Kleuren
De primaire kleuren die De Stijl
gebruikte springen het meest in het
oog: rood, geel en blauw, gecombi
neerd met wit, zwart en grijs. Ook de
strakke lijnen en vlakken zijn
opvallende kenmerken die je in het
Utrechtse huis terugziet.
Maar De Stijl, en zeker het Rietveld
Schröderhuis, omvat meer dan dat.
Tijdens de rondleiding (overschoe
nen aan!) ontvouwen zich de details
van het ontwerp. Het ging Schroder
en Rietveld om eenvoud en open
heid. Kijkend naar de andere huizen
in de straat, klassieke panden met
hoge plafonds en smalle ramen, zie je
meteen hoe vernieuwend en modern
dit ontwerp was. Rietveld koos voor
horizontale lijnen. Minder hoog, mi
nimalistisch.
Gecombineerd met Rietvelds
motto - licht, lucht en ruimte - kreeg
het huis een 'dagstand' en een nacht
stand: overdag konden de wanden
van de slaapkamers, badkamer en het
trapgat worden weggeklapt, waar
door als het ware een grote loft ont
stond. Wenste je meer privacy of
warmte in de eetkamer, dan schoof
je de raampartijen terug rondom
de trap, die midden in het huis
lag. Wilden de kinderen bij el
kaar logeren, dan konden de mu
ren van hun kamers aan elkaar
worden geplaatst. Wilden ze
hun eigen kamer, dan wer
den het twee slaapkamers.
En met lekker weer kon-
TIPS& NIEUWS
vrijdag 10 februari 2017
Voor de zelfstekker zijn bij het tuincentrum
speciale stekvaasjes te krijgen. Ik zeg wel
Dat je planten in een pot met water kunt stek
ken, is al sinds mensenheugenis bekend.
Reageren? r.vandekaa@persgroep.nl
GO
P
éikpfij Hjc Irtdfcc
Empty the fridge
klinkt Engels.
De boodschap is
Hollands: koken
met kliekjes. (Van
Halewyck,
19,95)
Post war Recon
struction 1945-
1965 vertelt het
verhaal van de
Nederlandse
wederopbouw.
(naiOIO, 39,95)
Stoven bij
Janneke thuis
is het nieuwste
boek van kook-
gek Janneke
Philippi. (Karak
ter, 19,99)
Loft
avant la lettre
Vivian de Gier
Musea en
uitgevers pakken
dit jaar flink uit.
Het Gemeentemu
seum Den Haag
toont alle driehon
derd Mondriaans.
Het Stedelijk Mu
seum in Amster
dam belicht 'de on
verwachte kanten'
van De Stijl en legt
een link met de
Russische Revolu
tie. Op 1 maart ver
schijnt De Stijl Gids
Nederlandover
honderd bouwpro
jecten. En in de
Noordoostpolder is
eind april een
enorm Mondriaan-
tulpenveld te
bewonderen.
De horizontale
lijnen maakten het
Rietveld Schröder
huis vernieuwend.
Wat doet die bol
hoed aan de muur?
De Belgische ont
werpster Daisy
Bohan ontwikkelde
een serie wandlam-
pen met strakke ont
werpen die refereren
naar iconen van
vroeger. In de serie
'Chap-O' zit niet al
leen deze bolhoed,
maar ook een zonne
hoed en de oren van
de nog altijd popu
laire Nijntje.
In de rand van het
zwart gelakte hout is
een rij led-verlichting
verwerkt die de con
touren van de hoed
verlicht. De lampen
zijn dimbaar.
Prijs: 135 euro.
Meer informatie vind
je op houtspul.nl
1
2
Romke van de Kaa
over de hits van het
tuincentrum
