2
3
mm
3
tm
1 Total SOS
ijskrabber
Carpoint
Ice scraper
Hema
ijskrabber
baht per kilo rijst (0,37 euro) in plaats
van 10 baht, de reguliere marktprijs.
Bovendien krijgen de boeren een
Fairtrade-premie van 870 baht (23
euro) per ton rijst. Die premie kun
nen ze investeren in trainingen, maar
ook in andere gewassen, rubberbo
men en visvijvers, om niet alleen van
rijstproductie afhankelijk te zijn.
Daarnaast verzorgt de OJRPG een
pensioenfonds voor de boeren en kan
elk lid via een lening een buffel ko
pen om het land te bewerken en in
komsten te genereren. „Van de mest
van de buffels wordt bio-compost ge
maakt voor de rijstteelt", legt Gosala-
wat uit. „En de buffels eten van het
land van de boer. Het is een cyclus."
Voorouders
Zo ook bij rijstboer Teerawat Phantu-
mas (42), die in het bestuur zit van de
OJRPG en al vijftien jaar biologische,
Fairtrade jasmijnrijst verbouwt. Hij
woont met een familie van zeven op
een boerderij nabij Ubon. Een deel
van zijn oogst heeft hij al binnen ge
haald. Het dorsen doet Teerawat
door 'boeketjes' van rijststengels te
gen een houten plank te slaan, zodat
de korrels op een berg belanden. Om
de rijst te zegenen heeft hij een ou
derling uit het dorp uitgenodigd.
„Met de biologische landbouw gaan
we weer terug naar de basis", zegt
Teerawat. „We produceren rijst zoals
onze voorouders dat deden."
Na het oogsten en het dorsen komt
de rijst bij de 'molen' terecht, vertelt
PFA-oprichter Gosalawat. Hij geeft
een rondleiding. In de loods, ter
grootte van een voetbalveld, staat
een enorme machine die met veel
kabaal rijst verwerkt. „Hier worden
de korrels van hun kaf ontdaan", legt
Gosalawat uit. Wat overblijft is
bruine rijst, beter bekend als zilver
vliesrijst.
Voordat het op transport gaat, vin
den nog controles plaats. Een inspec-
We
produceren
weer rijst
zoals onze
voorouders
dat deden
teur van het internationale controle-
bedrijf Intertek kijkt naar de vochtig
heid, de lengte en kleur van de kor
rels, hoe 'oud' de rijst is, hoeveel pro
cent gebroken is en of het wel echte
jasmijnrijst is.
Voor die laatste test neemt hij een
'monster' met precies 100 rijstkorrels
die hij 16 minuten kookt. Vervolgens
verspreidt hij de korrels met een pin
cet op een stukje plasticfolie en drukt
de korrels plat. Aan de textuur en
witte streepjes in de korrels kan hij
zien of het echte jasmijnrijst is.
Dat is een spannend moment. Van
de honderd korrels blijken twee geen
echte jasmijnrijst te zijn. „Maximaal
vier procent mag afwijken", zegt Go
salawat. „Geslaagd dus."
Supermarkten
Na de controles wordt de rijst ver
scheept en in Nederland in rijstfa-
brieken 'gepolijst' en verpakt. Daarbij
slingeren machines de korrels zo
WEETJES
11 gram per dag
hard rond dat die hun vliesje verlie
zen. Zo komt het uiteindelijk als
witte jasmijnrijst in de schappen.
Veel supermarkten in Nederland
zijn afgelopen jaren overgestapt op
biologische en Fairtrade rijst. Zo kun
je Fair Trade Pandanrijst kopen bij
Deen, Deka, Emté, Hoogvliet, Jumbo,
MCD, Spar en Vomar. Supermarkten
PLUS, Lidl en Aldi verkopen de Fair
trade pandanrijst ook onder hun
huismerk.
PLUS maakte in oktober de over
stap naar de pandanrijst van de
Thaise PFA en Fairtrade basmatirijst
uit India. „Wij vinden het belangrijk
dat de consument automatisch een
verantwoorde keuze maakt", zegt
Debbie Huisman, specialist maat
schappelijk verantwoord onderne
men bij PLUS. „Na bananen, ananas
sen, koffie, thee en sinaasappelsap
onder het huismerk zijn de basmati-
en pandanrijst een mooie volgende
stap."
woensdag 8 februari 2017
GO
auto-expert van de
Consumentenbond
het snelst door de
motor te starten en
warme lucht op de
voorruit te richten.
Met de zonnekleppen
omlaag, zodat de
lucht niet wegstroomt.
Heeft je auto naast
achterruitverwarming
ook elektrische voor-
ruitverwarming, dan is
dat helemaal handig.
Giet nooit heet water
over een bevroren
ruit! —Bart Rost
Vanaf €3,95 bij Total
Ligt goed in de hand
door de anti-slip
handgreep.
Heeft geen wisser.
Vanaf €3,00 bij sing krabt ijs goed weg.
Halfords
Handvat is te kort en
Scherp blad van mes- hard met ribbels.
Vanaf €3,00 bij Hema
Handen beschermd
door handschoen.
Blad is niet helemaal
recht waardoor er
sporen van ijs achter
blijven.
o
co
z>
in
z
O
O
z
O
cc
co
- v >A*Vh V
44
—Teerawat Phantumas,
rijstboer
Wereldwijd eten we ge
middeld 235 gram rijst per
persoon per dag. In Azië
staat het drie keer per dag
op het menu. In Nederland
eten we gemiddeld maar 11
gram per dag.
China is de grootste
producent én consument
van rijst. Thailand was tot
voor kort de grootste ex
porteur, maar India is Thai
land nu voorbijgestreefd.
Ook Vietnam en de VS zijn
grote rijstproducenten.
Het produceren van rijst
belast het milieu meer dan
aardappelen en pasta,
maar minder dan vlees.
De rijstteelt is naar
schatting verantwoordelijk
voor een vijfde van alle
methaanuitstoot in de we
reld. Methaan draagt bij
aan het broeikaseffect.
Rijst bevat veel koolhy
draten, B-vitamines en
mineralen. Zilvervlies is
gezonder dan witte rijst,
omdat het veel vezels
bevat.
Alleen jasmijnrijst uit
Thailand mag pandanrijst
worden genoemd.
